Konstanty z Ostrowicy

Konstanty z Ostrowicy (ur. ok. 1435, zm. po 1500) – serbski i polski historyk. Autor Kroniki Tureckiej zwanej niesłusznie Pamiętnikami Janczara.

Życiorys

Wszystkie wiadomości o nim pochodzą z jego własnego dzieła. W 1453 roku uczestniczył w oblężeniu Konstantynopola przez Turków, będąc żołnierzem oddziału serbskiego przysłanego sułtanowi Mehmedowi II przez lennika despotę Jerzego Brankowicza. W 1455 roku po upadku miasta Nowe Brdo w Serbii dostał się do niewoli tureckiej. Od tego czasu służył w armii tureckiej jako artylerzysta, bądź janczar, jak chce część badaczy. Uczestniczył w wyprawach wojennych Mehmeda II w Azji i Europie. W 1463 roku jako dowódca obrony zamku Zweczaj w Bośni, obleganego przez króla węgierskiego Macieja Korwina, dostał się do niewoli. Udał się na Węgry, gdzie liczni byli wówczas serbscy emigranci z jego ojczyzny opanowanej przez Turków. Jego dalsze losy są nieznane. Prawdopodobnie pozostał na Węgrzech bądź udał się do Czech lub Polski.

Kronika Turecka

Kronika Turecka zwana niesłusznie Pamiętnikami Janczara powstała prawdopodobnie w 1499 lub 1500 roku. Kronika nie miała być w zamierzeniu autora dziełem historycznym. Świadczy o tym jej charakter – jest ona raczej memoriałem politycznym, którego głównym celem jest walka z Turkami. Część historyczna źródła to kronika dziejów serbskich i tureckich XIV-XV w. Pozostała część Kroniki to opis religii i obyczajów Turków oraz organizacji polityczno-wojskowej państwa tureckiego w dobie panowania Mehmeda II. Dzieło kończy apel o wyprawę antyturecką skierowany do dwóch Jagiellonów: Jana Olbrachta, króla Polski i jego brata Władysława, króla Czech i Węgier. Dzieło było pomyślane jako podręcznik do walki z Turkami.

Język oryginału do dzisiaj nie został ustalony podobnie jak korpus rękopiśmienny Kroniki Tureckiej. Do naszych czasów zachowało się kilkanaście rękopisów pochodzących z okresu od XVI do XVIII wieku. Cztery z nich są w języku czeskim, reszta w języku polskim.

Bibliografia

• Pamiętniki Janczara, czyli kronika turecka Konstantego z Ostrowicy, napisana między r. 1496 a 1501, wyd. Jan Łoś, Kraków 1912. Biblioteka Pisarzów Polskich nr 63
• Angiolo Danti, Ani janczar ani autor kroniki tureckiej ? (W sprawie Konstantego Michaiłovicia z Ostrowicy), „Pamiętnik Słowiański” 19 (1969), s. 101-113.
• Stanisław Bylina, Serbski plan wyprawy antytureckiej. O tzw. „Pamiętnikach Janczara” Konstantego z Ostrowicy [w:] Polsko – jugosłowiańskie stosunki literackie, pod red. J. Ślizińskiego, Wrocław 1972, s. 5-25.
• Michał Kozłowski, Wydarzenia z historii Bizancjum w kronice tureckiej Konstantego z Ostrowicy (tzw. „Pamiętnikach Janczara”) [w:] „Koło Historii” (Materiały Koła Naukowego Historyków Studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej z VIII Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów - Lublin 2000 pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Jego Magnificencji Rektora UMCS), cz. 1, z. 5, Lublin 2000, s. 43-55 [1].

Linki zewnętrzne

• Pamiętniki Janczara
• Michał Kozłowski, Koncepcje polityczne w „Kronice tureckiej” Konstantego z Ostrowicy (tzw. „Pamiętniki Janczara”) [2].