Koralownik białawy
Koralownik białawy (Ramariopsis kunzei (Fr.) Corner) – gatunek grzybów należący do rodziny goździeńcowatych (Clavariaceae)[1]. Grzyb klawarioidalny[2].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
koralownik białawy |
| Nazwa systematyczna | |
| Ramariopsis kunzei (Fr.) Corner Monograph of Clavaria and allied Genera (Annals of Botany Memoirs No. 1): 640 (1950) | |
_Corner_172338.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ramariopsis, Clavariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Clavaria kunzei. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Edred John Henry Corner w 1950 r.[1]
Synonimów ma ponad 20. Niektóre z nich[3]:
- Clavaria kunzei Fr. 1821
- Clavulinopsis kunzei (Fr.) Jülich 1985
- Ramariopsis kunzei var. deformis Corner 1950
- Ramariopsis kunzei var. favreae Corner 1950
- Ramariopsis kunzei (Fr.) Corner 1950 var. kunzei
- Ramariopsis kunzei var. megaspora Corner 1967
- Ramariopsis kunzei var. subasperata Corner 1950
- Ramariopsis kunzei var. sublaevispora S.S. Rattan & Khurana 1978
Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 1999 r.[4]
Morfologia edytuj
Ma rozmiar około 1–6 × 1–5 cm. Jest silnie rozgałęziony, czasami już od samego podłoża i bardzo zmienny w kształcie. Poszczególne gałązki mają grubość około 5 mm. Powierzchnia biała lub kremowobiała, czasami z odcieniem żółtym lub różowym. Trzon (jeśli występuje) ma długość 0,5–3 cm i grubość do 1 cm, jest białawy, czasem różowawy lub żółtawy. Miąższ biały, kruchy, bez wyraźnego zapachu i smaku[5].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki o długości do 40 μm, z 4–sterygmami i dobrze widocznymi sprzążkami bazalnymi. Zarodniki hialinowe, kuliste, podkowiaste lub szeroko elipsoidalne, o rozmiarach 3–5 × 3–4,5 μm, kolczaste, z dość wyraźnym dzióbkiem. Wysyp zarodników biały[6].
- Gatunki podobne
Najbardziej podobny jest goździeniowiec drobny (Ramariopsis subtilis)[7]. Koralownik białawy od gatunków z rodzaju Ramaria odróżnia się białym kolorem owocnika, z czasem dopiero różowiejącym, ostro zakończonymi szczytami rozgałęzień bez ząbkowania, białym wysypem zarodników i cechami mikroskopowymi. Odróżnia go także reakcja z solami żelaza; pod ich wpływem jego powierzchnia nie zmienia koloru, w przeciwieństwie do pozornie podobnych gatunków Ramaria[6]. Morfologicznie podobny jest także goździeńczyk grzebieniasty (Clavulina coralloides), odróżnia się jednak pierzastymi, frędzelkowatymi końcówkami gałązek[8].
Występowanie i siedlisko edytuj
Opisano występowanie tego gatunku głównie w Ameryce Północne i Europie. Na obydwu tych kontynentach jest szeroko rozprzestrzeniony. W Europie występuje od Hiszpanii po około 66° szerokości geograficznej na Półwyspie Skandynawskim. Podano jego stanowiska także w niektórych krajach Azji (Nepal, Japonia), Ameryki Środkowej i Południowej, Oceanii i w Nowej Zelandii[9]. W Polsce gatunek bardzo rzadki. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano 8 stanowisk[4]. Gatunek ten znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[10]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Holandii, Norwegii[4].
Grzyb saprotroficzny. W Polsce rośnie na ziemi w lasach i zaroślach, na polanach i pastwiskach. Owocniki pojawiają się od sierpnia do października[4].
Znaczenie edytuj
Jest grzybem jadalnym, jednak bez wartości smakowych, a ze względu na niewielkie rozmiary bez znaczenia praktycznego[11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2017-12-26]. (ang.).
- ↑ Dariusz Karasiński. Grzyby afylloforoidalne Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Acta Botanica Cassubica Monographiae. Tom 1. Charakterystyka mykobioty. Gdańsk 2016.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2017-12-26].
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 584, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ L. Hansen, H. Knudsen, Nordic Macromycetes vol. 3. Heterobasidioid, Aphyllophoroid and Gasteromycetoid Basidiomycetes. Nordsvamp. Copenhage, 1997.
- ↑ a b Mushroom Expert. Ramariopsis kunzei. [dostęp 2017-12-23].
- ↑ Mycobank. Ramariopsis subtilis. [dostęp 2018-12-06].
- ↑ Roody WC (2003). Mushrooms of West Virginia and the Central Appalachians. Lexington, KY: University Press of Kentucky. s. 425. ISBN 0-8131-9039-8.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-12-23].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 69, ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Tylutki EE (1979). Mushrooms of Idaho and the Pacific Northwest. Vol I. Discomycetes. Moscow, Idaho: University Press of Idaho. s. 75. ISBN 0-89301-062-6.