Koszty utopione
Koszty utopione (koszty przepadłe, ang. sunk costs) – koszty, które zostały poniesione i nie mogą zostać odzyskane[1].
OpisEdytuj
Koszty te są często ponoszone na początku danego przedsięwzięcia, kiedy jeszcze nie jest znana jego zyskowność. Przykładami mogą być koszty opracowania nowego produktu i wydatki na reklamę[2]. Są to również koszty ponoszone w związku z koniecznością wejścia na dany rynek, np. związane z pozyskiwaniem zezwoleń i licencji, szkoleniem personelu, czy też badaniami nowego rynku.
Ich ponoszenie nie może być wstrzymane w momencie zaprzestania np. świadczenia usługi czy inwestycji, która ponoszenia tych kosztów wymaga. Trudnym i kosztownym zabiegiem jest również przeniesienie zasobów, stanowiących podstawę generowania kosztów utopionych, w ramach danej działalności lub do alternatywnego zastosowania.
Istnienie kosztów utopionych może ograniczać racjonalność decyzji – decydenci mają tendencję do uwzględniania kosztów utopionych do uzasadniania dalszej konieczności angażowania się w nierentowne przedsięwzięcie (na zasadzie: skoro wydałem 1 mln zł, to nie mogę się teraz wycofać), co w konsekwencji doprowadza do poniesienia większych strat. Racjonalny decydent podejmując decyzję o dalszej realizacji przedsięwzięcia, uwzględnia wyłącznie obecne oraz przyszłe koszty i zyski (nie kieruje się kosztami utopionymi).
Koszty utopione mogą być również barierami wejścia[3].
PrzypisyEdytuj
- ↑ N. Gregory Mankiw, Mark P. Taylor: Mikroekonomia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2022, s. 740. ISBN 978-83-208-2478-0.
- ↑ Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 304. ISBN 978-1-57660-351-2.
- ↑ Matthew Bishop: Essential economics: an A−Z guide. New York: Bloomberg Press, 2009, s. 305. ISBN 978-1-57660-351-2.
BibliografiaEdytuj
- A.A. Samuelson, W.D. Nordhaus, Ekonomia 2, PWN, Warszawa, 2007
- H. R. Varian, Mikroekonomia – kurs średni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002