Ocelot tygrysi

Ocelot tygrysi
	Leopardus tigrinus
	(Schreber, 1775)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Rodzina	kotowate
Podrodzina	koty
Rodzaj	ocelot
Gatunek	ocelot tygrysi
Synonimy
	Felis tigrina Schreber, 1775; Felis margay P.L.S. Müller, 1776; Felis pardinoides J.E. Gray, 1867; Felis pardinoides oncilla O. Thomas, 1903; Felis pardinoides andina O. Thomas, 1903; Felis carrikeri J.A. Allen, 1904; Felis pardinoides emerita O. Thomas, 1912; Margay caucensis J.A. Allen, 1915;
	Felis tigrina Schreber, 1775; Felis margay P.L.S. Müller, 1776; Felis pardinoides J.E. Gray, 1867; Felis pardinoides oncilla O. Thomas, 1903; Felis pardinoides andina O. Thomas, 1903; Felis carrikeri J.A. Allen, 1904; Felis pardinoides emerita O. Thomas, 1912; Margay caucensis J.A. Allen, 1915;
Podgatunki
	L. t. tigrinus (Schreber, 1775); L. t. oncilla (O. Thomas, 1903);
	L. t. tigrinus (Schreber, 1775); L. t. oncilla (O. Thomas, 1903);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Ocelot tygrysi^[11], kot tygrysi^[12], oncilla^[12] (Leopardus tigrinus) – gatunek ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae), zamieszkujący Amerykę Środkową i Południową.

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1775 roku niemiecki przyrodnik Johann Christian Daniel von Schreber nadając mu nazwę Felis tigrina^[2]. Holotyp pochodził z Kajenny, w Gujanie Francuskiej^[13].

Niedawne analizy morfologiczne i genetyczne wykazały, że w obrębie L. tigrinus istnieją trzy gatunki (L. tigrinus, L. emiliae i L. guttulus), potwierdzając wcześniejsze twierdzenia, że L. tigrinus obejmuje więcej niż jeden gatunek^[14]^[15]^[16]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[16].

Etymologia edytuj

Leopardus: gr. λεοπαρδος leopardos „lampart, pantera”^[17].
tigrinus: łac. tigrinus „tygrysi”, od tigris, tigridis „tygrys”, od gr. τιγρις tigris, τιγριδος tigridos „tygrys”^[18].
oncilla: epitet gatunkowy Felis onca Linnaeus, 1758; łac. przyrostek zdrabniający -illa^[19].

Zasięg występowania edytuj

Ocelot tygrysi występuje w Amerykę Środkowej i Południowej zamieszkując w zależności od podgatunku^[16]:

L. tigrinus tigrinus – Wenezuela, Gujana, północna Brazylia i Andy od Kolumbii do Boliwii.
L. tigrinus oncilla – Kostaryka.

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 38–55,6 cm, długość ogona 22,5–42 cm; masa ciała 1,5–3,5 kg; dorosłe samce są nieco większe i cięższe od dorosłych samic^[20]. Ten niewielki kot bardzo przypomina margaja, choć jest od niego mniejszy, smuklejszy i ma krótszy ogon. Głowa wąska, duże zaokrąglone uszy. Kolory w zakresie od czerwonożółtego do szarożółtego. Wykazuje też podobieństwo do kotka bengalskiego (Prionailurus bengalensis), od którego różni się deseniem na pysku (brak białych obwódek dookoła oczu) i tym, że ogon zawsze jest paskowany poprzecznie (nie cętkowany).

Ekologia edytuj

Pokarm edytuj

Typowy oportunista pokarmowy, odżywia się tym, co jest akurat dostępne w środowisku. W suchych rejonach Brazylii odżywia się jaszczurkami, gdzie indziej ich pokarm stanowią przede wszystkim gryzonie.

Rozród edytuj

Ciąża trwa 74-76 dni, w miocie 1-2 kocięta; młode ssą do 3 miesięcy, dojrzałość płciową osiągają w wieku 2-2,5 lat.

Tryb życia edytuj

Ocelot tygrysi prowadzi samotniczy, nocny tryb życia.

Siedlisko edytuj

Górskie lasy deszczowe, lasy subtropikalne, suche lasy liściaste i półpustynne zarośla kolczaste typu caatinga.

Status edytuj

Koty te są zabijane dla futra, jeszcze w latach 70. i 80. XX wieku sam Paragwaj eksportował 85 tys. skór rocznie. Obecnie handel międzynarodowy został w znacznym stopniu ograniczony. Innym zagrożeniem są postępujące zmiany środowiska; wydaje się jednak, że oncilla ma duże zdolności adaptacyjne.

Przypisy edytuj

↑ Leopardus tigrinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: Die Affen und Fledenthiere. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1775, s. ryc. cvi. (niem.).
↑ P.L.S. Müller: Des Ritters Carl von Linne’ vollständigen Natursystems Supplements- und Register-Band über alle sechs Theile oder Classen des Thierreichs. Nürnberg: Gabriel Nicolaus Raspe, 1776, s. 29. (niem.).
↑ J.E. Gray. Notes on certain species of cats in the collection of the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1867, s. 400, 1867. (ang.).
↑ Thomas 1937 ↓, s. 237.
↑ Thomas 1937 ↓, s. 238.
↑ J.A. Allen. Mammals from southern Mexico and Central and South America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 20, s. 47, 1904. (ang.).
↑ O. Thomas. Small mammals from South America. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 10, s. 44, 1912. (ang.).
↑ J.A. Allen. New South American mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34, s. 631, 1915. (ang.).
↑ E. Payan & T. deE.P.& T. Oliveira E. Payan & T. deE.P.& T., Leopardus tigrinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-03] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 136. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 157. ISBN 83-01-14344-4.
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus tigrinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-03].
↑ F.O. do Nascimento & A. Feijó. Taxonomic revision of the tigrina Leopardus tigrinus (Schreber, 1775) species group (Carnivora, Felidae). „Papéis Avulsos de Zoologia”. 57 (19), s. 231–264, 2017. (ang.).
↑ T.C. Trigo, A. Schneider, T.G. de Oliveira, L.M. Lehugeur, L. Silveira, T.R.O. Freitas & E. Eizirik. Molecular Data Reveal Complex Hybridization and a Cryptic Species of Neotropical Wild Cat. „Current Biology”. 23 (24), s. 2528–2533, 2013. DOI: 10.1016/j.cub.2013.10.046. (ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 145–147. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 369, 1904. (ang.).
↑ tigrinus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-04-03] (ang.).
↑ J. Nijhof: Carnivora (Vleesetende zoogdieren). paulvoorhaar.nl. [dostęp 2022-04-01]. (niderl.).
↑ M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 147. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

Bibliografia edytuj

O. Thomas. Notes on neotropical mammals of the genera Felis, Hapale, Oryzomys, Akodon, and Ctenomys, with descriptions of new species. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 12, s. 234–243, 1903. (ang.).
D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus tigrinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-03].

[itis-1] Leopardus tigrinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Schreber-2] J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: Die Affen und Fledenthiere. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1775, s. ryc. cvi. (niem.).

[Müller-3] P.L.S. Müller: Des Ritters Carl von Linne’ vollständigen Natursystems Supplements- und Register-Band über alle sechs Theile oder Classen des Thierreichs. Nürnberg: Gabriel Nicolaus Raspe, 1776, s. 29. (niem.).

[Gray-4] J.E. Gray. Notes on certain species of cats in the collection of the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1867, s. 400, 1867. (ang.).

[CITEREFThomas1937[https://www.biodiversitylibrary.org/page/29992991_237]-5] Thomas 1937 ↓, s. 237.

[CITEREFThomas1937[https://www.biodiversitylibrary.org/page/29992992_238]-6] Thomas 1937 ↓, s. 238.

[Allen1904-7] J.A. Allen. Mammals from southern Mexico and Central and South America. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 20, s. 47, 1904. (ang.).

[Thomas-8] O. Thomas. Small mammals from South America. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 10, s. 44, 1912. (ang.).

[Allen1915-9] J.A. Allen. New South American mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34, s. 631, 1915. (ang.).

[iucn-10] E. Payan & T. deE.P.& T. Oliveira E. Payan & T. deE.P.& T., Leopardus tigrinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-03] (ang.).

[miiz-11] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 136. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[pwn-12] Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 157. ISBN 83-01-14344-4.

[Wilson&Reeder-13] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus tigrinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-03].

[Nascimento&Feijó-14] F.O. do Nascimento & A. Feijó. Taxonomic revision of the tigrina Leopardus tigrinus (Schreber, 1775) species group (Carnivora, Felidae). „Papéis Avulsos de Zoologia”. 57 (19), s. 231–264, 2017. (ang.).

[Trigo&inni-15] T.C. Trigo, A. Schneider, T.G. de Oliveira, L.M. Lehugeur, L. Silveira, T.R.O. Freitas & E. Eizirik. Molecular Data Reveal Complex Hybridization and a Cryptic Species of Neotropical Wild Cat. „Current Biology”. 23 (24), s. 2528–2533, 2013. DOI: 10.1016/j.cub.2013.10.046. (ang.).

[Burgin&inni-16] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 145–147. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Palmer-17] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 369, 1904. (ang.).

[18] tigrinus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-04-03] (ang.).

[Nijhof-19] J. Nijhof: Carnivora (Vleesetende zoogdieren). paulvoorhaar.nl. [dostęp 2022-04-01]. (niderl.).

[Sunquist-20] M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 147. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[11]

[12]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]