Krajowy intranet
Krajowy intranet – sieć komputerowa będąca odpowiednikiem światowego internetu, wykorzystywana przez państwo w celu kontrolowania dostępu do globalnych zasobów oraz do monitorowania użytkowników.
Taka sieć posiada własne odpowiedniki funkcjonalności globalnej sieci takie jak wyszukiwarki internetowe, emaile oraz serwisy informacyjne[1]. Kraje posiadające własne sieci to m.in. Korea Północna, Kuba oraz Iran.
Nie wszystkie przypadki ogólnej cenzury internetu oznaczają, że państwo dąży do wprowadzenia intranetu (np. Chiny pomimo Wielkiego Firewallu, nie dążą do stworzenia intranetu[2]), a intranet i cenzura nie oznaczają, że pozostaną na zawsze(po zmianie władzy w Mjanmie nastąpiła poprawa sytuacji, powstały połączenia z siecią globalną, a blokada stron została ograniczona[3][4]).
Korea Północna edytuj
Kuba edytuj
Iran edytuj
Irańskie władze przez wiele lat mówiły o potrzebie stworzenia krajowego internetu w celu "ochrony wojska, bankowości i danych wrażliwych" przed światem zewnętrznym np. przed niepożądanymi programami (w 2010 roku komputery w elektrowni jądrowej zostały zainfekowane Stuxnetem). Po wyborach 2009 roku plany te stały się ważniejsze, ponieważ wielu protestantów używało mediów społecznościowych. W kwietniu 2011 roku Ali Agha-Mohammadi ogłosił rządowy plan stworzenia "halal internet", którego treść byłaby dostosowana do islamskich wartości i zawierałaby stosowne usługi. W 2012 roku ponad 5 milionów stron było zablokowanych, ale mimo to dostęp był możliwy przez wykorzystanie proxy lub VPN, efektem tego było to, że ponad 17 milionów irańczyków posiadało konta na Facebooku, który w Iranie był zablokowany. Od stycznia tego samego roku właściciele kafejek internetowych mają wymóg sprawdzania dowodów osobistych ich klientów przed udostępnieniem internetu.[5]
W 2013 roku większość portów VPN zostało zablokowanych, a dostępne były tylko te będące legalne i zarejestrowane.[6]
W 2015 roku minister Mahmoud Vaezi ogłosił powstanie irańskiej wyszukiwarki internetowej o nazwie Yooz (pers. یوز, dosł. gepard) i zapowiedział uruchomienie kolejnej o nazwie Parsijoo, która aktualnie jest drugą najczęściej używaną wyszukiwarką (zaraz po Google)[7][8].
Pierwsza faza wprowadzania intranetu, mająca na celu udostępnienie rządowych platform i krajowych stron internetowych, zakończyła się w sierpniu 2016 roku. Minister Mahmoud Vaezi podkreślił, że stworzenie własnej sieci jest potrzebne, ponieważ filtry zabezpieczające użytkowników przed nieodpowiednimi treściami są "nieefektywne".[9]. W 2017 roku rozpoczęła się ostatnia faza projektu, mająca na celu zwiększenie przepustowości (do 10Tbit/s). Vaezi zapewnił, że sieć nie ma na celu zastąpienia internetu, a jedynie uzupełnienia go.[10]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ https://www.hotspotshield.com/glossary/national-intranet/ - Definicja krajowego intranetu wg Hotspot Shiled Glossary
- ↑ https://www.neowin.net/news/china-not-looking-to-move-to-an-intranet-system - Prezydent Chin o intranecie
- ↑ https://ooni.torproject.org/post/myanmar-report/ - stan interentu w Mjanmie
- ↑ https://web.archive.org/web/20190411063854/https://freedomhouse.org/report/freedom-net/2017/myanmar - Internet w Mjanma w 2017 roku
- ↑ Iran clamps down on internet use | World news | The Guardian [online], www.theguardian.com [dostęp 2018-02-13] (ang.).
- ↑ https://qz.com/61274/iran-is-sealing-off-the-web-as-it-rolls-out-a-domestic-intranet/ - blokada VPNow w iranie
- ↑ http://www.ibtimes.co.uk/iran-launches-own-search-engine-yooz-beat-internet-related-sanctions-1488112 - Uruchomienie irańskich wyszukiwarek
- ↑ https://en.mehrnews.com/news/120955/Parsijoo-most-used-search-engine-in-Iran-after-Google - Parsijoo drugą najpopularniejszą przeglądarką, a Yooz zaraz za bingiem
- ↑ http://www.bbc.com/news/technology-37212456 - otwarcie irańskiego intranetu
- ↑ https://www.telegeography.com/products/commsupdate/articles/2017/02/07/iran-upgrades-national-intranet/ - ostatnia faza projektu