Księstwo Węgier
Księstwo Węgier także Wielkie Księstwo Węgier lub Wielkie Księstwo Węgierskie[1] (węg. Magyar Nagyfejedelemség, gr. Τουρκία[2]) – wczesnośredniowieczne państwo Węgrów istniejące w latach od około 895 do 1000 roku (kiedy stały się królestwem Węgier)[3].
| ok. 895–1000 | |||||
| |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Data powstania |
ok. 895 | ||||
| Data likwidacji |
1000 | ||||
| Władca | |||||
| Język urzędowy | |||||
| Religia dominująca |
wierzenia węgierskie, | ||||
.jpg) Ślady plemion węgierskich w lokalnej toponimii w kotlinie panońskiej. | |||||
Położenie na mapie Węgry ok. 1000 r. | |||||
.svg)
.svg)
Historia
edytujNajwcześniejsze udokumentowane państwo Węgrów istniejące nie więcej na terenie współczesnego państwa węgierskiego, zostało założone ok. 895 roku przez Arpada, protoplasty dynastii Arpadów i wodza Madziarów, który na ich czele przeszedł przez przełęcz Werecką we wschodnich Karpatach i rozpoczął proces osiedlania się na terenie Kotliny Panońskiej.
Po usadowieniu się Panonii, w ciągu pierwszej połowy X wieku, Węgrzy regularnie najeżdżali Europę Zachodnią oraz Bałkany, docierając ze swymi łupieżczymi najazdami na terytorium obecnych Niemiec, Italii (Lombardii), a nawet do dzisiejszej Hiszpanii i Normandii. Ze szczególną intensywnością najeżdżali tereny Bawarii w Państwie wschdniofrankijskim. Władcy europejscy przez długi czas byli całkowicie bezradni wobec tych powtarzających się napaści. Jedynie w 933 r. w bitwie nad Unstrutą udało się królowi Franków Wschodnich Henrykowi I pokonać Węgrów, ale dopiero druzgocąca porażka wodza Węgrów (Madziarów) Bulcsú z królem niemieckim Ottonem I Wielkim w bitwie pod Lechowym Polem w 955 roku zakończyła pięćdziesięcioletni okres węgierskich inwazji.
Księstwo istniało do koronacji w roku 1000 władcy Vajk’a na pierwszego króla węgier Stefana I Świętego, który zjednoczył wszystkie węgierskie plemiona w jedno feudalne państwo i doprowadził do końca proces ich chrystianizacji, zastępując dotychczasowe wierzenia Węgrów[3][4][5][6][7][8][9][10].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ S. Wise Bauer, The history of the medieval world: from the conversion of Constantine to the First Crusade (ang.), W. W. Norton & Company, 2010, s. 586
- ↑ Hadtörténelmi közlemények (węg.), tom 114, Hadtörténeti Intézet és Múzeum, 2001, s. 131
- ↑ a b Ferenc Glatz, Magyar Történelmi Társulat, Etudes historiques hongroises 1990: Environment and society in Hungary (ang.), Institute of History of the Hungarian Academy of Sciences, 1990, s. 10
- ↑ Louis Komzsik, Cycles of Time: From Infinity to Eternity (ang.), Trafford Publishing, 2011 s. 54
- ↑ Anatoly Michailovich Khazanov, André Wink. 2001. s. 103
- ↑ Maria Miśkiewicz: Wczesnośredniowieczni sąsiedzi Słowian. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kard. Stefana Wyszyńskiego, 2005, s. 89.
- ↑ Lendvai. 2003. s. 15 (ang.)
- ↑ Paul Lendvai, The Hungarians: a thousand years of victory in defeat (ang.), C. Hurst & Co. Publishers, 2003, s. 15-29, s. 533
- ↑ Святитель Стефа́н I Венгерский, король [online], azbyka.ru [dostęp 2021-02-22] (ros.).
- ↑ Zahava Szász Stessel, Wine and thorns in Tokay Valley: Jewish life in Hungary : the history of Abaújszántó (ang.), Fairleigh Dickinson Univ Press, 1995, s. 47
Bibliografia
edytuj- S. A. Sroka: Historia Węgier do 1526 roku w zarysie. Bydgoszcz: 2000, s. 16, 19-21.
- Wacław Felczak: Historia Węgier. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1983. ISBN 83-04-01028-3. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Kings and Saints - The Age of the Árpáds. Budapest, Székesfehérvár: Institute of Hungarian Research, 2022, s. 370. ISBN 978-615-6117-65-6. (węg.).
- Kozma, Gábor: New Results of Cross-Border Co-operation. The Department of Social Geography and Regional Development Planning of the University of Debrecen; et al., grudzień 2011. [dostęp 2012-06-02]. (węg.). ISBN 978-963-89167-3-0