Księstwo kozielskie

Księstwo kozielskie (cz. Kozelské knížectví, niem. Herzogtum Cosel) – księstwo śląskie wchodzące w skład księstwa bytomskiego.

Księstwo kozielskie
Kozelské knížectví
1284–1532
Stolica

Koźle

Data powstania

1284

Data likwidacji

1366

Władca

Konrad X oleśnicki

Mapa opisywanego kraju
Podział Śląska 1312–1317
brak współrzędnych

Historia

edytuj

W 1281 r. zmarł Władysław opolski. W wyniku podziału spadku Księstwo opolskie z Bytomiem i Koźlem przypadło w schedzie Bolkowi i Kazimierzowi jako współksiążętom. W 1284 r. Bolko i Kazimierz dokonali podziału księstwa: Kazimierz został samodzielnym księciem na Bytomiu, Koźlu i Toszku jako książę bytomski. W 1303 r. Kazimierz zdecydował się wydzielić swoim dorastającym synom własne dzielnice - starszy Bolesław otrzymał wówczas Toszek, zaś młodszy Władysław Koźle, w którym objął samodzielne rządy w 1312 r. W 1316 r. w nieznanych bliżej okolicznościach książę kozielski Władysław pozbawił Siemowita władzy nad Bytomiem. W 1334 r. Władysław zastawił księstwo kozielskie za 4000 hrywien srebra księciu Leszkowi raciborskiemu. Po bezpotomnej śmierci księcia Leszka księstwo kozielskie wróciło do Władysława, który w 1337 r. podarował je najstarszemu synowi Kazimierzowi, który zmarł już w 1342 r. Drugi syn Władysława, Bolesław bytomski, po śmierci ojca ok. 1352 r. przejął władzę w obu księstwach. Bolesław władał Bytomiem do swojej śmierci, tj. do 1354/1355 r., kiedy na mocy umowy zawartej jeszcze za życia ojca Władysława księstwo bytomsko-kozielskie przypadło w schedzie najbliższym krewnym, tj. księciu oleśnickiemu Konradowi I oleśnickiemu oraz księciu cieszyńskiemu Przemysławowi I. Faktyczny podział księstwa nastąpił po długich sporach dopiero w 1369 r. (wcześniej Bytom stanowił oprawę wdowią księżnej Małgorzaty). Odtąd księstwo kozielskie stanowiło dziedziczną domenę książąt oleśnickich[1][2].

W 1489 r. księstwo kozielskie podbił król węgierski Maciej Korwin, mając zamiar włączyć je do władztwa, którym miał rządzić jego naturalny syn Jan[3]. Po śmierci króla Macieja księstwo wróciło do prawowitego właściciela, czyli Konrada X. W 1492 r. wymarła oleśnicka gałąź rodu Piastów i księstwo włączono do czeskiej domeny królewskiej. Władysław II Jagiellończyk sprzedał lenno Janowi II Dobremu, który w 1509 r. zjednoczył je z księstwem opolskim[1]. W 1532 r. Jan II zmarł, a księstwo kozielskie ponownie stało się własnością państwa czeskiego[4].

Książęta kozielscy

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Boras 1982 ↓, s. 320 i 321.
  2. Władysław Jan Grabski: 300 miast wróciło do Polski. Wyd. III. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1960, s. 196.
  3. Boras 1982 ↓, s. 310 i 311.
  4. Boras 1982 ↓, s. 340–345.

Bibliografia

edytuj