Leptynia attenuata
Leptynia attenuata – gatunek straszyka z rodziny Diapheromeridae i podrodziny Pachymorphinae.
| Leptynia attenuata | |
| Pantel, 1890 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Leptynia attenuata |
Taksonomia i genetyka Edytuj
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy przez Josepha Pantela w 1890 roku, wraz z rodzajem Leptynia[1][2]. W 1904 roku William Forsell Kirby wyznaczył go gatunkiem typowym tego rodzaju[3]. W 2012 roku Valerio Scali, Liliana Milani i Marco Passamonti dokonali rewizji europejskich przedstawicieli tego rodzaju, wyróżniając w obrębie omawianego gatunku trzy podgatunki[4][2]:
- Leptynia attenuata algarvica Scali, Milani & Passamonti, 2012
- Leptynia attenuata attenuata Pantel, 1890
- Leptynia attenuata iberica Scali, Milani & Passamonti, 2012
L. attenuata tworzy kompleks gatunków wraz z innymi iberyjskimi przedstawicielami rodzaju: L. annaepaulae, L. caprai i L. montana[4][5].
Gatunek dwupłciowy, diploidalny. Występuje u niego system determinacji płci XY. Kariotyp u obu płci to 2n=36. Jego charakterystyczne cechy to metacentryczne chromosomy 2 pary, akrocentryczne i zaopatrzone w satelity chromosomy 4 pary, bardzo dużych rozmiarów submetacentryczny chromosom X oraz mały i akrocentryczny chromosom Y. Różnice strukturalne kariotypu między podgatunkami są śladowe. Wyraźnie różnią się one natomiast sekwencjami cox2 w mitochondrialnym DNA[4].
Opis Edytuj
Samce osiągają od 34 do 47,5 mm, a samice od 44 do 57 mm długości ciała. Ubarwienie samców jest jasnocynamonowe z zielonkawym odcieniem po obu stronach ciała. Na ciemieniu i policzkach mają brązowe paski, a wzdłuż grzbietu ich tułowia i odwłoka biegną cztery pasy podłużne, z których te bardziej grzbietowe są ciemnobrązowe, a te położone bocznie białe. Samice są cynamonowe lub jaskrawo zielone i mają parę białych linii, biegnących wzdłuż boków ciała od policzków przez pleury tułowia i odwłoka. Oskórek ciała, z wyjątkiem odnóży i przysadek, pokrywa mikrorzeźba w postaci półkulistych wypukłości o średnicy około 1 μm. Czułki samca zbudowane są z od 14 do 18 członów i osiągają od 5 do 6,7 mm długości, a u samicy zbudowane są z od 13 do 16 członów i osiągają od 3,1 do 5 mm długości. Śródplecze, zaplecze i dwa ostatnie tergity odwłoka zaopatrzone są w delikatne listewki środkowe, ale w przypadku podgatunków L. a. algarvica i L. a. iberica te na śródpleczu i zapleczu mogą zanikać. U samicy po bokach śródplecza i zaplecza występują serie ząbków. Odnóża wszystkich par u samic oraz środkowej i tylnej pary u samców mogą mieć drobne ząbki. Uda odnóży tylnej pary u samca sięgają swymi wierzchołkami co najmniej do połowy szóstego, a maksymalnie do połowy ósmego segmentu odwłoka, zaś u samicy co najmniej do połowy piątego, a maksymalnie do ćwierci długości siódmego segmentu odwłoka. Dziesiąty tergit odwłoka ma u samca wcięcie na tylnej krawędzi, które zwykle jest płytkie, tylko u L. a. iberica trochę głębsze. Kopulasto wysklepiona płytka subgenitalna ma wcinaną tylną krawędź i sięga do połączenia dziewiątego i dziesiątego sternitu odwłoka. Genitalia samca charakteryzuje vomer o części podstawowej nabrzmiałej i przynajmniej trochę szerszej od trzonu. Długość vomera wynosi około 1 mm. Przysadki odwłokowe u samca przekształcone są w klaspery, z których każdy ma w pobliżu nasady ząbek o długości i grubości charakterystycznej dla podgatunku. Wierzchołek odwłoka u samicy, podobnie jak u pokrewnych gatunków, jest miękki, ścięty i zaopatrzony w wystające przysadki odwłokowe[4].
Jaja są wydłużone, długości od 3,5 do 4,8 mm i szerokości wynoszącej od 0,22 do 0,32 ich długości. Wypukłości polarne mają niższe niż L. caprai i L. annaepaulae, a wieczka płaskie[4].
Występowanie Edytuj
Owad palearktyczny, endemiczny dla Półwyspu Iberyjskiego. L. a. algarvica jest endemitem południowej Portugalii. Pozostałe dwa podgatunki występują w Portugalii i zachodniej części Hiszpanii[4].
Przypisy Edytuj
- ↑ P.J. Pantel. Notes Orthoptérologiques. „Anales de la Sociedad Española de Historia Natural”. 19, s. 400, 1890.
- ↑ a b Paul D. Brock, David C. Eades, Daniel Otte, Ed Baker, Rainer Piller: species Leptynia attenuata Pantel, 1890. [w:] Phasmida Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2019-01-14].
- ↑ W.F. Kirby: A synonymic Catalogue of Orthoptera. Orthoptera Euplexoptera, Cursoria et Gressoria. (Forficulidae, Hemimeridae, Blattidae, Mantidae, Phasmidae). London: 1904, s. 317-423.
- ↑ a b c d e f Valerio Scali, Liliana Milani, Marco Passamonti. Revision of the stick insect genus Leptynia: description of new taxa, speciation mechanism and phylogeography. „Contributions to Zoology”. 81 (1), s. 25-42, 2012.
- ↑ Valerio Scali. Revision of the Iberian stick insect genus Leptynia Pantel and description of the new genus Leptynia. „Italian Journal of Zoology”. 76, s. 1–11, 2009.