Lichenomphalia alpina
Lichenomphalia alpina (Britzelm.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys – gatunek grzybów należący do rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Lichenomphalia alpina |
| Nazwa systematyczna | |
| Lichenomphalia alpina (Britzelm.) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys Mycotaxon 83: 36 (2002) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lichenomphalia, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten w 1890 r. opisał Max Britzelmayr, nadając mu nazwę Agaricus alpinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadali mu Scott Alan Redhead, François M. Lutzoni, Jean-Marc Moncalvo i Rytas J. Vilgalys w 2002 r.[1] Synonimy:
- Agaricus alpinus Britzelm. 1890
- Agaricus umbellifer f. flavus Cooke 1883
- Gerronema alpinum (Britzelm.) Bresinsky & Stangl 1976
- Omphalia alpina (Britzelm.) Sacc. 1895
- Omphalia flava (Cooke) F.H. Møller 1945
- Omphalia umbellifera f. flava (Cooke) Cejp 1936
- Omphalia umbellifera var. flava (Cooke) Rea 1922
- Omphalina alpina (Britzelm.) Bresinsky & Stangl 1974
- Omphalina flava (Cooke) M. Lange 1955[3].
W 2003 r. Władysław Wojewoda zaproponował polską nazwę pępówka żółta[4]. Nazwa ta jednak jest niespójna z obecną nazwą naukową.
Morfologia
edytujPorosty z rodzaju Lichenomphalia należą do nielicznej procentowo grupy porostów, w których mykobiontem jest grzyb z grupy podstawczaków. Na podłożu rozwija się plecha homeomeryczna zawierająca glony z rodzaju Coccomyxa. Z plechy tej wyrasta owocnik typowy dla grzybów kapeluszowych[5]. Lichenomphalia alpina ma kapelusz o średnicy 0,5–2,5 cm, żółty. Blaszki zbiegające na trzon, grube, rzadkie, jasnożółte. Trzon o wysokości 1–3 cm i średnicy 0,1–0,3 cm, jasnożółty, aksamitny i oprószony[6].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 8–9,5 × 3,5–4,5 µm, elipsoidalne do cylindrycznych. Wysyp zarodników żółty[6].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Europie, Ameryce Północnej (Alaska i Kanada), Azji, Australii i na Nowej Zelandii[7], głównie w górach i tundrze[6]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym do 2003 r. podano tylko dwa stanowiska. Według W. Wojewody rozprzestrzenienie tego gatunku w Polsce nie jest znane i trudno określić, czy jest zagrożony[4].
Rośnie na gołej ziemi, czasem na skałach[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-12-07] (ang.).
- ↑ Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-12-07] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Hanna Wójciak, Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ a b c d Lichenomphalia alpina (Britzelmayr) Redhead, Lutzoni, Moncalvo & Vilgalys (2002). Omphale alpine [online], Base de donnees mycologique [dostęp 2022-12-07] (fr.).
- ↑ Występowanie Lichenomphalia alpina na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-12-07] (ang.).