Liszajecznik ziarnisty

Liszajecznik ziarnisty (Candelariella xanthostigma (Pers. ex Ach.) Lettau) – gatunek grzybów z rodziny Candelariaceae[1]. Ze względu na symbiozę z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Liszajecznik ziarnisty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Candelariomycetes

Rząd

Candelariales

Rodzina

Candelariaceae

Rodzaj

liszajecznik

Gatunek

liszajecznik ziarnisty

Nazwa systematyczna
Candelariella xanthostigma (Pers. ex Ach.) Lettau
Hedwigia 52: 196 (1912)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Candelariaceae, Candelariales, Candelariomycetidae, Candelariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]

  • Blastenia xanthostigma (Pers. ex Ach.) Müll. Arg. 1862
  • Caloplaca xanthostigma (Pers. ex Ach.) H. Olivier 1909
  • Candelaria xanthostigma (Pers. ex Ach.) Kieff. 1895
  • Candelariella lutella (Vain.) Räsänen 1939
  • Lecanora xanthostigma (Pers. ex Ach.) Röhl. 1813
  • Lichen xanthostigmus Pers. ex Ach. 1810

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].

Morfologia edytuj

Plecha skorupiasta z glonami protokokkoidalnymi. Jest bardzo cienka, składa się z cylindrycznych lub kulistych ziarenek o średnicy 0,03-0,06 mm (wyjątkowo do 0,1 mm), co oznacza, że na 1 mm mieści się ich ok. 30-10 sztuk. Są one mniej lub bardziej rozproszone lub zbite. Mają barwę od żółtej do żółtozielonkawej. Reakcje barwne: K –, Pd –[4].

Urwistki nie występują, z rzadka natomiast zdarzają się koliste apotecja lekanorowe o średnicy 0,2-0,4 mm. Mają płaskie lub nieco tylko wypukłe tarczki o barwie podobnej jak plecha, czasami brunatnożółtej. Ich brzeżek jest cienki, nieco karbowany lub ziarnisty, ma żółtą barwę i zwykle jest trwały. Hymenium ma wysokość 65-75 μm i w swojej najwyższej części jest żółte. Hypotecjum jest bezbarwne. Askospor powstaje po 12-32 w każdym worku. Są jednokomórkowe, elipsoidalne, proste lub zagięte, mają obydwa końce zaokrąglone i rozmiar 4-5 μm[4]. Pyknidia mają ciemnożółtą barwę i występują licznie[5].

Występowanie i siedlisko edytuj

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji, Afryce i Australii[6]. W Polsce jest pospolity na terenie całego kraju[4].

Szczególnie często występuje na drzewach rosnących samotnie[4]. Rozwija się głównie na korze drzew, głównie liściastych, ale czasami także niektórych iglastych, rzadko na drewnie[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2014-02-15]. (ang.).
  2. a b c Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum. [dostęp 2014-04-25]. (ang.).
  4. a b c d Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2014-05-29].
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].