Lubecki (1911)
Lubecki – ostatni bocznokołowy holownik pływający po Wiśle. Eksploatowany był pod wieloma nazwami od 1911 do 1969[1].
| |
| Poprzednie nazwy |
Warmia, Lubecki, Karl Blumwe, Lubecki, Zimsen, Poljak/Поляк |
|---|---|
| Port macierzysty | |
| Dane podstawowe | |
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia |
Stocznia braci Nobel |
| Data budowy |
1911 |
| Data wodowania |
1911 |
| Data wycofania ze służby |
1969 |
| Dane techniczne | |
| Liczebność załogi |
7 |
| Długość całkowita (L) |
49,88 m |
| Szerokość (B) |
12,21 m |
| Zanurzenie (D) |
0,64 m |
| Napęd mechaniczny | |
| Silnik |
wysokoprężny typu H 1285; 6 cylindrowy produkcji Maschinenbau Halberstadt NRD 1958 rok; nr 24630; zasilany naftą |
| Moc silnika |
300 KM |
| Liczba śrub napędowych |
koła boczne |
| Prędkość maks. |
5,4 w. |
Historia edytuj
Zbudowany w stoczni braci Nobel w Petersburgu w 1911 dla gdańskiej firmy Naphta Industrie Gesellschaft m.b.H., Gebrüder Nobel[1], która uzyskała koncesję rządu niemieckiego na transport nafty Wisłą do Gdańska. Przetransportowany w częściach do Włocławka i tam zmontowany w 1912 i zwodowany pod nazwą Poljak/Поляк. W związku z przeznaczeniem, silnik o mocy 250KM napędzany był naftą. Wraz z bliźniaczymi holownikami Mazur i Madjar pływał na trasie Warszawa-Gdańsk holując barki. W 1915 po zajęciu Warszawy przez wojska niemieckie został zarekwirowany i przydzielony do Chef des Feldeienbahnwesenes Schiffahrtsgruppe Ost, Warschau jako Zimsen. W listopadzie 1918 na mocy dekretu o nacjonalizacji środków transportu przejęty przez Sekcję Dróg Wodnych w Ministerstwie Komunikacji, a następnie przez Sekcję Eksploatacji Dróg Wodnych przy Ministerstwie Robót Publicznych. W 1919 armatorem statku została Polska Żegluga Państwowa, a nazwę zmieniono na Lubecki. Pływał z Warszawy do Nieszawy holując barki z towarami żywnościowymi. Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej, w sierpniu 1920 zdobyty przez wojska bolszewickie. Uszkodzony po ostrzale przez oddział ppor. Jacynicza, który uniemożliwił wykorzystanie holownika do przeprawy przez Wisłę. 26 sierpnia, po odparciu bolszewików, odholowany do Modlina w celu przeprowadzenia remontu.
W 1921 Emanuel i Ludwig Nobel odzyskali statek, który ponownie zaczął pływać do Gdańska z bunkierkami o ładowności 245 ton nafty. W 1935 został odkupiony przez Lloyd Bydgoski S.A.
8 września 1939 statek wcielono do Oddziału Wydzielonego Wisła. Załoga zatopiła go 10 września. Następnie został wyremontowany w Bydgoszczy, zarekwirowany przez Kommissärische Verwalter der Haupttreuhandstelle Ost für die Binneschiffahrt des Weichselstromgebietes i przekazany do użytkowania firmie Bromberger Schleppschiffahrt A.G jako Karl Blumwe.
Po zakończeniu II wojny światowej statek przejęty został przez Komisarza ds. Żeglugi Śródlądowej w Bydgoszczy. W latach 1946-48 ponownie był w użytkowaniu Lloyd Bydgoski S.A. Po likwidacji firmy statek przejęła Państwowa Żegluga na Wiśle w Warszawie, a w 1949 Państwowa Żegluga Śródlądowa we Wrocławiu Ekspozytura w Bydgoszczy. Od 1951 pozostawał w dyspozycji Przedsiębiorstwa Państwowego Żeglugi na Wiśle Ekspozytura w Bydgoszczy jako Warmia. Od lipca 1954 w ekspozyturze w Warszawie, a od 1956 w Przedsiębiorstwie Państwowym Warszawska Żegluga na Wiśle. W 1958 przeszedł remont kapitalny i wymianę silnika. Wycofany został z eksploatacji w 1969, po czym stacjonował w Porcie Praskim w Warszawie, a od 1972 w Wierzbicy na Zalewie Zegrzyńskim. W 1977 statek ustawiono na lądzie bez silnika.
Odbudowa edytuj
W 2005 zakupiony został przez firmę Hydrobudowa Włocławek i 29 października 2009 przekazany w formie darowizny miastu Warszawa[2], które planuje jego odbudowę i wykorzystanie jako statku wycieczkowego do żeglugi po Wiśle. W 2012 podpisano umowę w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego z Żeglugą Wrocławską. Po przebudowie statku na potrzeby 250 pasażerów i 15 latach eksploatacji armator przejmie statek[3]. Silnik statku znajduje się w stołecznym Narodowym Muzeum Techniki. Kadłub statku jest remontowany we wrocławskiej stoczni Malbo[1][4]. Pierwotnie planowano, że statek zacznie pływać po warszawskim odcinku Wisły w 2013 roku, jednak nastąpiło opóźnienie i w październiku 2017 poinformowano, że statek trafi do Warszawy w 2018[5].
Wyremontowaną jednostkę ponownie zwodowano 5 grudnia 2017[6].
Zmiany konstrukcyjne[7] edytuj
| Rok | Rejestr | Długość całkowita | Długość | Szerokość | Szerokość całkowita | Wysokość burt | Wysokość całkowita | Zanurzenie | Nośność | Moc silnika |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1923 | 47m | 0,70m | ||||||||
| 1936 | 49,92m | 6,20m | 0,72m | |||||||
| 1941 | Bromberger Schleppschiffahrt A.G., Bromberg | 48m | 45m | 5,25m | 12,15m | 1,30m | 5,00m | 0,70m | 74,532t | 200KM |
| 1947 | Państwowy Zarząd Wodny w Bydgoszczy | 48m | 45m | 6,43m | 12,15m | 1,75m | 5,00m | 0,64m | ||
| 1954 | Rejon Dróg Wodnych w Warszawie | 49,88m | 6,00m | 12,21m | 1,30m | 5,00m | 0,66/1,00m | 98,248t | ||
| 1960 | Polski Rejestr Statków | 49,88m | 12,21m | 1,30m | 0,64/1,00m | 74t |
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Krystyna Bańka, Paweł Śliwiński, Ludzie i statki : Historia Płocka Wisłą pisana : katalog wystawy, wyd. 1, Płock: Archiwum Państwowe w Płocku; Towarzystwo Przyjaciół Płocka, 2013, ISBN 978-83-929779-8-8, OCLC 869921280 [dostęp 2018-11-03] (pol.).
- ↑ Magdalena Łań: Statek Lubecki. um.warszawa.pl, 2010-10-15. [dostęp 2010-12-20].
- ↑ Po drugie Wisła: Bocznokołowiec Ksawery Lubecki wciąż jeszcze stoi w stoczni. Dziennik Bałtycki, 2014-08-04. [dostęp 2015-09-09].
- ↑ Marek Kozubal: „Lubecki” wpłynie z opóźnieniem. Życie Warszawy, 2014-01-03. [dostęp 2014-06-01].
- ↑ Wodowanie na Odrze, rejsy po Wiśle. Bocznokołowiec na ostatniej prostej. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2017-10-25. [dostęp 2017-10-27].
- ↑ Wodowanie „Lubeckiego”, stuletniego bocznokołowca, „www.wroclaw.pl” [dostęp 2018-11-07] (pol.).
- ↑ Waldemar Danielewicz: Holownik Lubecki. Forum Okrętów Wojennych fow.aplus.pl, 2007-02-18. [dostęp 2010-12-20].
Bibliografia edytuj
- Marek Sandecki, Tomasz Wąsik: HISTORIA NA WODZIE PISANA - DZIEJE HOLOWNIKA "LUBECKI". historiawloclawka.pl. [dostęp 2014-02-19].
- Lubecki - postępowanie koncesyjne. nasza-wisla.com.pl, 2010-12-16. [dostęp 2010-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-27)].
- OGŁOSZENIE O KONCESJI NA USŁUGI. Zarząd Mienia m. st. Warszawy, 2010-12-15. [dostęp 2010-12-20].
- Dariusz Bartoszewicz: Stuletni statek może wrócić na Wisłę. I dobrze zarabiać. warszawa.gazeta.pl, 2010-12-20. [dostęp 2010-12-20].
Linki zewnętrzne edytuj
- Lubecki pokonuje progi w km 300 Odry (budowa nowej śluzy w Malczycach). Żegluga Wrocławska, 2012-10-09. [dostęp 2014-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-05)].
- Lubecki już we Wrocławiu. Żegluga Wrocławska, 2012-10-10. [dostęp 2014-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-05)].
- Stuletni statek wpłynie na Wisłę. mojemiasto warszawa, 2009-11-19. [dostęp 2014-06-01].