Luchs
Luchs (z niem. „ryś”) – niemiecki pływający bojowy wóz rozpoznawczy.
.jpg) Luchs w Deutsches Panzermuseum w Munster | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu | |
| Trakcja |
kołowa, 8×8 |
| Załoga |
4 |
| Historia | |
| Prototypy |
1968–1973 |
| Produkcja |
1975–1977 |
| Egzemplarze |
408[1] |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
silnik wielopaliwowy Daimler-Benz OM 403A o mocy 300 KM (benzyna), 390 KM (olej napędowy)[1] |
| Poj. zb. paliwa |
500 l[1] |
| Długość |
7,74 m[1] |
| Szerokość |
2,98 m[1] |
| Wysokość |
2,13 m (do stropu kadłuba)[1] |
| Prześwit |
0,44 m[1] |
| Masa |
19,5 t (bojowa)[1] |
| Moc jedn. |
20 KM/t[1] |
| Osiągi | |
| Prędkość |
90 km/h (maksymalna)[1] 10 km/h (w wodzie)[1] |
| Zasięg pojazdu |
800 km[1] |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) | |
| Rowy (szer.) |
1,9 m[1] |
| Ściany (wys.) |
0,6 m[1] |
| Kąt podjazdu |
60%[2] |
| Przechył boczny |
30%[2] |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 armata automatyczna Rheinmetall MK 20 Rh 202 kal. 20 mm
1 karabin maszynowy MG3 kal. 7,62 mm | |
| Wyposażenie | |
| 4 wyrzutnie granatów dymnych, system ochrony NBC[1] | |
| Użytkownicy | |
| Niemcy | |
Luchs został przyjęty na wyposażenie Bundeswehry w roku 1975. Jest to specjalistyczny pojazd, przeznaczony dla oddziałów rozpoznawczych. Jego niezwykłą cechą jest posiadanie dwóch stanowisk dla kierowców, z przodu oraz z tyłu. Dzięki temu możliwe jest bardzo szybkie wycofanie się w razie zagrożenia. Luchs pozostaje w służbie do dzisiaj, lecz w niemieckiej armii został częściowo zastąpiony przez nowsze pojazdy Fennek.
Historia edytuj
W początkowym okresie istnienia Bundeswehry oddziały rozpoznania używały lekkich czołgów M41 oraz gąsienicowych transporterów Hotchkiss[1].
Wozy te początkowo dobrze spełniały się w roli pojazdów oddziałów rozpoznawczych, jednakże na przełomie lat 60. i 70. XX wieku do Bundeswehry rozpoczęto wprowadzać nowe, ruchliwsze pojazdy niemieckiej produkcji: czołgi Leopard 1 oraz bojowe wozy piechoty Marder 1. Wobec tego dotychczasowe pojazdy rozpoznania wpływały na zahamowanie tempa działań wojsk pancernych i zmechanizowanych[1].
Pierwsze wytyczne dotyczące nowych pojazdów rozpoznawczych opracowano już w roku 1961. W roku 1964 Ministerstwo Obrony RFN zamówiło następujące pojazdy kołowe: transporter w układzie 6×6, wóz rozpoznawczy (8×8) i pojazd patrolowy (4×4). W pracach projektowych wzięły: Daimler-Benz oraz jako jedno biuro konstrukcyjne (Gemeinschaftbüro) firmy Büssing, Henschel, Klöckner-Humboldt-Deutz, Krupp i Maschinenfabrik Augsburg-Nürnberg[1].
Zarówno Daimler-Benz jak i biuro konstrukcje Gemeinschaftbüero opracowały po osiem prototypów wozów rozpoznawczych, które poddano pierwszym testom w roku 1968. W kolejnych latach przeprowadzono kolejne próby, m.in. w warunkach zimowych w Norwegii oraz w klimacie ciepłym na Sardynii[1].
Ostatecznie w roku 1973 Bundeswehra wybrała prototyp Daimler-Benz, jednakże producentem nowego wozu zostały zakłady Rheinstahl Wehrtechnik z Kassel[1].
Oficjalne przekazanie pierwszych pojazdów bojowych wozów rozpoznawczych Luchs odbyło się 4 września 1975 roku[1].
Ogólnie w latach 1975–1977 wyprodukowano 408 wozów Luchs i wszystkie trafiły do Bundeswehry[1].
Wraz z wprowadzeniem do armii niemieckiej wozów Fennek, Luchs został częściowo przez nie zastąpiony, jednakże dalej znajduje się na wyposażeniu niemieckiej armii[2].
Opis konstrukcji edytuj
Kadłub wozu wykonany jest ze spawanych płyt pancernych i zapewnia ochronę przed pociskami broni strzeleckiej i odłamkami pocisków artyleryjskich. Ponadto z przodu zastosowano pancerz, który chroni przed pociskami kalibru 20 mm[1].
W środkowej części umieszczona jest obrotowa, spawana wieża Rheinmetall TS-7. Umieszczono w niej podstawowe uzbrojenie wozu: szybkostrzelną armatę automatyczną Rheinmetall Mk 20 Rh 202 kal. 20 mm. Armata nie posiada stabilizacji. W późniejszych egzemplarzach wprowadzono ładowanie dwustronne armaty. W celu poprawienia warunków obserwacji dowódcy na wieży umieszczona została wieżyczka dowódcy. Zamocowano na niej dodatkowe uzbrojenie pojazdu – karabin maszynowy MG3 kal. 7,62 mm[1]. Pojazd przewozi 375 nabojów armatnich i 1000 nabojów kalibru 7,62 mm.[3]
Celowanie z armaty odbywa się za pomocą peryskopowych celowników optycznych PERI Z-11 A-1 (jeden dla dowódcy i jeden dla działonowego). Ponadto zastosowano specjalny celownik do strzelań przeciwlotniczych, który pozwala na prowadzenie ognia z uwzględnieniem szybkości poruszającego się obiektu (żołnierz ustawia jeden z dwóch dostępnych wartości: 100 m/s albo 200 m/s). Do strzelań nocnych początkowo stosowano noktowizor aktywny z reflektorem podczerwieni umieszczony był po lewej stronie armaty. W późniejszym okresie stosowano wzmacniacz światła szczątkowego BM8025, a następnie system zastąpiono termowizorem WBG-X oraz kamerą pracującą w podczerwieni[1].
Napęd pojazdu Luchs stanowi 10-cylindrowy wielopaliwowy silnik wysokoprężny Daimler/Benz OM403 VA z turbodoładowaniem, który może być zasilany zarówno benzyną (osiąga wtedy moc maksymalną 300 KM), jak i olejem napędowym (moc maksymalna – 390 KM). Ponadto wóz posiada automatyczną skrzynię biegów ZF 4 PW 96 H1 z czterema biegami. W celu ułatwienia rozruchu w zimie zastosowano podgrzewacz rozruchowy oraz świecę płomieniową[1].
W wozie Luchs zastosowano układ jezdny z czterema sztywnymi osiami. Dwie osie kół tworzą wózek jezdny zawieszony na wahliwej ramie. Pozwala to na równomierne rozłożenie obciążeń na osiach wózka. W zależności od prędkości automatycznie wybierany jest jeden z dwóch sposobów skręcania kół. Podczas jazdy z dużą prędkością skracają tylko dwie przednie osie, co zapewnia promień skrętu wynoszący 19 m. Podczas jazdy do tyłu z podobną prędkością skręcają tylko dwie tylne osie. Natomiast jeśli wóz porusza się z prędkością do 50 km/h skręcają wszystkie osie, a promień skrętu wynosi tylko 11,5 m[1]. W wozie zastosowano dwuobwodowy hydrauliczny układ hamulcowy, z dwoma osobnymi układami sterowania hamulcami do jazdy do przodu i do jazdy do tyłu (wynika to z wymagań identycznej prędkości i manewrowości wozu podczas jazdy zarówno do przodu, jak i do tyłu)[3].
Jest to pojazd amfibijny; podczas pływania napęd jest przenoszony poprzez wirnik pompy przekładni hydrokinetycznej na przekładnię napędów dodatkowych i stąd wałami na dwa pędniki śrubowe SRP 010 (produkowane w stoczni Schottel) umieszczone z tyłu pojazdu[3]. Prędkość obrotu pędników zależy od prędkości obrotowej silnika. Luchs w wodzie może rozwinąć prędkość 10 km/h. W celu poprawienia pływalności pojazdu posiada on rozkładany hydraulicznie falochron oraz trzy pompy zęzowe. W wodzie pojazdem kieruje kierowca[1]. Zmiana kierunku pływania odbywa się poprzez obrót pędników wokół osi pionowej[3].
Wóz Luchs posiada instalację elektryczną o napięciu 24 V zasilaną z sześciu akumulatorów o łącznej pojemności 300 Ah[1].
Załogę wozu stanowi 4 żołnierzy: kierowca główny (siedzi w przedniej części pojazdu po lewej stronie), drugi kierowca, który pełni, także rolę radiooperatora (siedzi w części tylnej, tyłem do kierunku jazdy), dowódca i działonowy (obaj zajmują miejsce w wieży). Obecność drugiego kierowcy siedzącego tyłem do kierunku jazdy, pozwala na natychmiastowe wycofanie się bez konieczności wykonywania skrętu o 180°. Ta cecha wyróżnia wóz Luchs na tle innych pojazdów rozpoznawczych[1].
W skład standardowego wyposażenia Luchsa wchodzą dwie radiostacje SEM 25 i SEM 35. W zależności od potrzeb mogą być zamontowane dodatkowe radiostacje SEM 52 i VHF 400 W.[3]
-
Luchs z tyłu. Widoczne śruby zapewniające napęd w wodzie -
Przewrócony wóz Luchs. Doskonale widoczne szczegóły zawieszenia -
Silnik Daimler-Benz OM 403A
.JPG)
Warianty edytuj
- Luchs – wariant podstawowy[2].
- Luchs A1 – modernizacja powstała w roku 1986, polegająca na zastosowaniu termowizji oraz systemu kierowania ogniem[2].
- Luchs A2 – w 1982 roku podpisano kontrakt na modernizację 423 pojazdów do wersji Luchs A2. W 1984 roku dostarczono do wojsk 63 wozy, a w latach 1985–1987 – 360, po 120 sztuk rocznie. W zmodernizowanej wersji wprowadzono nowe przyrządy obserwacyjno-celownicze, z kamerą termowizyjną w torze nocnym[3].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad Michał Nita. Opancerzony wóz rozpoznawczy Luchs. „Nowa Technika Wojskowa”. 08/2000, s. 13-15, sierpień 2000. Andrzej Kiński – red. naczelny. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. (pol.).
- ↑ a b c d e Luchs - Armored reconnaissance vehicle
- ↑ a b c d e f Ryszard Woźniak, Tomasz Begier, Encyklopedia najnowszej broni palnej : opracowanie zbiorowe. T. 2, Litery G-Ł, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2001, ISBN 83-11-09149-8, OCLC 749611548 [dostęp 2023-03-28].