Górnik Zabrze (piłka ręczna)

polski klub piłki ręcznej
(Przekierowano z MKS Zaborze Zabrze)

Górnik Zabrze[2] – polski męski klub piłki ręcznej, kontynuujący tradycje założonej w 1947 Pogoni Zabrze – mistrza Polski w sezonach 1988/1989 i 1989/1990 oraz trzykrotnego zdobywcy Pucharu Polski. Występuje w Superlidze.

Górnik Zabrze
Maskotka

feniks Czupurek[1]

Data założenia

1947

Debiut w najwyższej lidze

1959

Liga

Superliga

Państwo

 Polska

Adres

ul. Wolności 406,
41-800 Zabrze

Hala sportowa

Hala sportowa Pogoń Zabrze

Prezes

Bogdan Kmiecik

Trener

Marcin Lijewski

Strona internetowa

Historia edytuj

Rozgrywki krajowe

Sekcja piłki ręcznej w Pogoni Zabrze, której twórcą był Józef Cholewa, powstała w 1947. W 1959 szczypiorniści Pogoni uzyskali awans do I ligi, zajmując w niej w debiutanckim sezonie 6. miejsce. W sezonie 1966/1967 klub wywalczył brązowy medal mistrzostw Polski. Następnie spadł do niższej klasy rozgrywkowej. W latach 1973–2000 ponownie występował w I lidze, odnosząc swoje największe sukcesy. W sezonach 1975/1976 i 1978/1979 wywalczył srebrne medale mistrzostw kraju[3].

W latach 80. Pogoń Zabrze zdobyła pięć medali mistrzostw Polski, w tym dwa złote. W sezonie 1988/1989 Pogoń uplasowała się na 2. miejscu w tabeli z dorobkiem 40 punktów i stratą 16 punktów do Wybrzeża Gdańsk[4]. W finale rozgrywek pokonała faworyzowany zespół z Gdańska, zostając mistrzem Polski (19:18, 17:24, 24:21 – decydujący mecz odbył się 28 maja 1989 w Gdańsku)[5]. W sezonie 1989/1990 Pogoń zdecydowanie dominowała w rozgrywkach, które z dorobkiem 56 punktów w 28 meczach zakończyła na 1. miejscu, zdobywając drugie mistrzostwo Polski. W kończącej sezon serii spotkań, rozegranej w pierwszej połowie maja 1990, Pogoń dwukrotnie pokonała wicemistrza kraju, Wybrzeże Gdańsk (23:20, 27:26)[6]. W tym okresie Pogoń wywalczyła też trzy Puchary Polski (1984, 1988, 1990)[7]. W sezonie 1999/2000 spadła z ekstraklasy. W ostatnim meczu w najwyższej klasie rozgrywkowej pod nazwą Pogoń przegrała ze Spójnią Gdańsk (20:22)[8].

W sezonie 2001/2002, już jako MOSiR Zabrze, klub wygrał rozgrywki I ligi (odniósł 20 zwycięstw w 22 meczach) i awansował do ekstraklasy[9]. Występował w niej w latach 2002–2005, plasując się w dolnej części tabeli. W tym okresie najlepszymi strzelcami drużyny byli Tomasz Rosiński i Remigiusz Lasoń. W latach 2005–2009 klub ponownie rywalizował w I lidze. W sezonie 2007/2008, po zaangażowaniu się firmy NMC i zmianie nazwy na NMC Powen Zabrze[3], zabrzańscy szczypiorniści zajęli w niej 2. miejsce, tracąc trzy punkty do Stali Mielec[10]. W sezonie 2008/2009, dzięki 18 zwycięstwom w 22 meczach, klub zakończył rozgrywki na 1. pozycji, awansując od ekstraklasy[11]. W rundzie zasadniczej ekstraklasowego sezonu 2009/2010 szczypiorniści z Zabrza wygrali cztery spotkania, co spowodowało, że znaleźli się w strefie spadkowej. W sześciu meczach o miejsca 9–12 odnieśli dwa zwycięstwa (ze Śląskiem Wrocław), kończąc rozgrywki na ostatnim miejscu w tabeli, oznaczającym degradację do I ligi[12]. W sezonie 2010/2011 NMC Powen Zabrze wygrał w I lidze 21 z 22 meczów (uzyskał 10 punktów przewagi nad drugą w tabeli Gwardią Opole) i awansował do najwyższej klasy rozgrywkowej[13].

W sezonach 2011/2012 i 2012/2013 zespół kończył rywalizację w Superlidze na 6. miejscu. W 2013 ze sponsorowania klubu wycofała się firma Powen[14], zmieniono też nazwę na Górnik Zabrze, przyjmując biało-niebiesko-czerwone barwy piłkarskiej drużyny Górnika, ale zachowując swój zarząd i historię[15]. W rundzie zasadniczej sezonu 2013/2014 Górnik Zabrze wygrał 14 z 22 meczów i z 3. miejsca przystąpił do gry w play-offach. W ćwierćfinale pokonał Chrobrego Głogów (33:24; 30:28), a następnie przegrał w półfinale z Wisłą Płock (26:38, 29:32, 32:36). W rywalizacji o 3. pozycję pokonał 17, 18 i 24 maja 2014 Azoty-Puławy (34:33, 30:29, 29:26), wywalczając brązowy medal mistrzostw Polski[16]. Najskuteczniejszym graczem Górnika w rozgrywkach ligowych był Michał Kubisztal, który zdobył 194 gole i został królem strzelców Superligi. Wysoko w klasyfikacji najlepszych rzucających ligi znaleźli się również Mariusz Jurasik (167 bramek) oraz Bartłomiej Tomczak (148 goli)[17].

W sezonach 2014/2015 i 2015/2016 zabrzańska drużyna kończyła rywalizację w Superlidze na 5. miejscu. W październiku 2016 zespół zmienił nazwę na NMC Górnik Zabrze (w celu podkreślenia roli głównego sponsora klubu, firmy NMC)[2]. W sezonie 2016/2017 Górnik Zabrze wygrał 16 meczów i 10 przegrał. Z dorobkiem 39 punktów zajął 5. miejsce w tabeli zbiorczej i 4. pozycję w grupie pomarańczowej. Przystąpił następnie do rywalizacji o dziką kartę do finałów, w której pokonał Stal Mielec (28:27, 34:27)[18]. W ćwierćfinale play-off przegrał z Vive Kielce (23:33, 32:19), co spowodowało, że trafił do grupy Select, w której wygrał wszystkie trzy spotkania, ostatecznie kończąc rozgrywki na 5. miejscu. Zdobył ponadto Puchar Superligi – 25 maja 2017 pokonał Pogoń Szczecin (34:25)[19]. Zawodnik Górnika Zabrze Marek Daćko, który w 33 meczach rzucił 203 bramki, zajął 2. miejsce w klasyfikacji najlepszych strzelców Superligi, a także został wybrany najlepszym graczem i najlepszym obrotowym rozgrywek[20].

W sezonie 2017/2018 trenerem Górnika został czeski szkoleniowiec Rastislav Trtík. Pod jego wodzą zabrzańska drużyna odniosła w fazie zasadniczej 23 zwycięstwa i poniosła siedem porażek, kończąc zmagania z dorobkiem 80 punktów na 4. miejscu w tabeli zbiorczej[21] i 2. pozycji w grupie granatowej[22]. W 1/4 finału play-off, której mecze rozegrano 29 kwietnia i 6 maja 2018, została pokonana przez Gwardię Opole (24:28; 25:23), odpadając z dalszej rywalizacji o medale mistrzostw Polski. Najskuteczniejszym zawodnikiem Górnika był w rozgrywkach ligowych Bartłomiej Tomczak, który rzucił 158 goli[23]. Ponadto zabrzański zespół sprawił niespodziankę w Pucharze Polski, wygrywając 14 marca 2018 we własnej hali z wicemistrzem kraju i uczestnikiem Ligi Mistrzów, Wisłą Płock (33:30), eliminując ją tym samym z rozgrywek[24]. W następnej rundzie krajowego pucharu Górnik przegrał jednak z Vive Kielce (28:46; 29:35) i nie awansował do finału.

W fazie zasadniczej sezonu 2018/2019 Górnik odniósł 20 zwycięstw w 26 meczach i z dorobkiem 59 punktów uplasował się na 3. miejscu w tabeli. W 1/4 finału play-off Superligi, której mecze odbyły się 23 i 30 kwietnia 2019, zabrzański zespół zmierzył się z MMTS-em Kwidzyn. W pierwszym spotkaniu Górnik zwyciężył na wyjeździe różnicą dwóch bramek (21:19), lecz w rozegranym we własnej hali rewanżu przegrał różnicą pięciu goli (26:31) i nie awansował do półfinału. Rozstrzygnięcie rywalizacji między Górnikiem a MMTS-em na korzyść tego drugiego został uznane za niespodziankę[25]. Najlepszym strzelcem Górnika w sezonie 2018/2019 był Holender Iso Sluijters, który zdobył 146 goli, a także został wybrany najlepszym bocznym rozgrywającym Superligi (nominowany był też w kategorii zawodnik sezonu). Indywidualnie doceniony został również Jan Czuwara, który odebrał nagrodę Gladiator Publiczności[26]. Po zakończeniu rozgrywek z klubu odszedł trener Rastislav Trtík, którego zastąpił Marcin Lijewski.

Rozgrywki europejskie

W sezonach 1989/1990 i 1990/1991 Pogoń Zabrze występowała w Pucharze Europy Mistrzów Krajowych. W debiucie w tych rozgrywkach zabrzańscy szczypiorniści zostali pokonani przez Chromos Zagrzeb (39:46 w dwumeczu)[27]. W sezonie 1990/1991 zwyciężyli w pierwszej rundzie duński Kolding IF, a w 1/8 finału przegrali z jugosłowiańskim Proleterem Zrenjanin[28].

W sezonie 2013/2014, po rezygnacji Stali Mielec, Górnik przystąpił do gry w Challenge Cup[29], docierając w nim do 1/16 finału, w której przegrał z rumuńskim HC Odorheiu (22:23, 28:32)[30].

W sezonie 2014/2015 Górnik Zabrze wystąpił w Pucharze EHF, w którym dotarł do drugiej rundy, w której został pokonany przez białoruski SKA Mińsk. W sezonie 2015/2016 zabrzańska drużyny dotarła do trzeciej rundy Pucharu EHF, w której przegrała z niemieckim Frisch Auf Göppingen (29:39, 29:38), nie wywalczając awansu do fazy grupowej. W sezonie 2016/2017 Górnik pokonał w drugiej rundzie Pucharu EHF grecki ACC Filippos Verias, natomiast w trzeciej rundzie przegrał z fińskim Riihimäki Cocks (19:30, 30:29)[30]. W sezonie 2017/2018 zabrzański klub zrezygnował z gry w Pucharze EHF[31].

Sukcesy edytuj

Drużyna edytuj

Kadra w sezonie 2022/2023 edytuj

Stan na 2 kwietnia 2023.

Nr Zawodnik Data ur. Wzrost
Bramkarze
12   Paweł Kazimier 25.06.1998 192
1   Casper Liljestrand 13.08.2000 197
50   Bartosz Szczepanik 07.12.2004 188
16   Piotr Wyszomirski 06.01.1988 195
Środkowi rozgrywający
11   Aliaksandr Bachko 15.08.1989 189
19   Paweł Krawczyk 10.07.2003 189
20   Wojciech Mrozek 20.02.2002 190
Prawi rozgrywający
31   Paweł Dudkowski 13.06.1998 188
10   Krzysztof Łyżwa 28.05.1990 197
7   Rennosuke Tokuda 15.05.1998 180
Lewi rozgrywający
66   Miljan Ivanović 25.09.1995 196
98   Damian Przytuła 27.11.1998 198
95   Piotr Rutkowski 08.10.1995 198
Prawoskrzydłowi
22   Liubomyr Ivanytsia 27.07.1990 188
21   Patryk Mauer 02.09.1998 180
Lewoskrzydłowi
15   Dmytro Artemenko 18.01.1996 180
44   Igor Bykowski 12.03.2002 186
3   Dawid Molski 26.02.2002 186
Obrotowi
90   Dmytro Ilchenko 09.07.1996 198
41   Sebastian Kaczor 15.12.2001 196
89   Adam Wąsowski 04.11.1997 194
Źródło: Górnik Zabrze - drużyna

Sztab szkoleniowo-medyczny edytuj

Funkcja Imię i nazwisko Data ur.
Trener Patrik Liljestrand 25.01.1966
Fizjoterapeuta Rafał Biliński 11.06.1981
Lekarz Zbigniew Kwiatkowski

Transfery w sezonie 2022/23 edytuj

Stan na 2 kwietnia 2023.

Mistrzowskie składy edytuj

Mistrzowski skład Pogoni Zabrze w sezonie 1988/1989
Bramkarze Piotr Bar • Roman Honysa • Antoni PareckiWaldemar Strzelec
Zawodnicy z pola Grzegorz BilSzymon DobrzyńskiJarosław FrąckowiakZygfryd JędrzejJacek KaliszMarek Kąpa (kapitan) • Piotr KonitzWincenty MarkowskiRyszard MasłońRobert NiedźwiedzkiWojciech PiątekLeszek SadowyAndrzej Staszewski
Trenerzy Tadeusz Szymczyk • Henryk Kołodziej (asystent)
Źródło: Pogoń mistrzem!, „Trybuna Robotnicza”, nr 124 z 29 maja 1989, s. 8.

Bramki zdobywali liczba spotkań/bramki L. Sadowy 28/208 ; J. Kalisz 26/115 ; Sz. Dobrzyński 28/94 ; Z. Jędrzej 28/87; W. Markowski 22/68 ; R. Masłoń 21/60 ; A. Staszewski 25/26 ; J. Frąckowiak 15/32 ; W. Piątek 28/25 ; M. Kąpa 23/15 ; K. Kędra 12/11 ; R. Niedziwiecki 20/5;

Mistrzowski skład Pogoni Zabrze w sezonie 1989/1990
Bramkarze Piotr BarAntoni PareckiWaldemar Strzelec
Zawodnicy z pola Bogusław CiężkiSzymon DobrzyńskiJarosław FrąckowiakJacek KaliszMarek Kąpa (kapitan) • Krzysztof KędraWincenty MarkowskiRyszard MasłońRobert NiedźwiedzkiWojciech PiątekLeszek SadowyAndrzej Staszewski
Trenerzy Tadeusz Szymczyk • Henryk Kołodziej (asystent)
Źródło: Złoto... i kłopoty, „Trybuna Robotnicza”, nr 110 z 14 maja 1990, s. 6.

Europejskie puchary edytuj

Rozgrywki Sezon Runda Rywal Dom Wyjazd Dwumecz Źródło
Puchar Europy 1989/1990 Runda 1   Chromos Zagrzeb 19:17 20:29 39:46 [27]
1990/1991 Runda 1   Kolding IF 24:17 28:25 52:42 [28]
1/8 finału   Proleter Zrenjanin 16:15 15:26 31:41
Challenge Cup 2013/2014 Runda 3   Initia Hasselt 37:30 27:21 64:51 [30]
1/16 finału   HC Odorhei 22:23 28:32 50:55
Puchar EHF 2014/2015 Runda 1   HC Zomimak-M 36:25 34:27 70:52
Runda 2   SKA Mińsk 33:30 30:34 63:64
2015/2016 Runda 1   PGU Tiraspol 36:25 40:25 76:50
Runda 2   ZTR Zaporoże 28:25 26:27 54:52
Runda 3   Frisch Auf Göppingen 29:39 29:38 58:77
2016/2017 Runda 2   ACC Filippos Verias 30:17 20:15 50:32
Runda 3   Riihimäki Cocks 30:29 19:30 49:59
2019/2020 Runda 2   Maccabi Rishon LeZion 29:26 21:22 50:48
Runda 3   SC Magdeburg 25:37 26:37 51:74
Liga Europejska EHF 2021/2022 Runda 1   ØIF Arendal 19:29 29:28 48:57 [45]
2022/2023 Runda 1   GC Amicitia Zurych 27:19 23:32 50:51

Przypisy edytuj

  1. Czupurek zadebiutował!. [dostęp 2022-06-03].
  2. a b Górnik zmienił nazwę. katowickisport.pl, 17 października 2016. [dostęp 2017-12-25].
  3. a b Historia. handball.dt.pl. [dostęp 2017-12-25].
  4. Pogoń – Wybrzeże: powtórka sprzed roku, „Trybuna Robotnicza”, nr 119 z 22 maja 1989, s. 7.
  5. Pogoń mistrzem!, „Trybuna Robotnicza”, nr 124 z 29 maja 1989, s. 8.
  6. Złoto... i kłopoty, „Trybuna Robotnicza”, nr 110 z 14 maja 1990, s. 6.
  7. a b c 85-letni Śląski Związek Piłki Ręcznej. zprp.pl, 13 stycznia 2014. [dostęp 2017-12-25].
  8. Tabela wyników – sezon 1999/2000. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  9. Tabela wyników – sezon 2001/2002. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  10. Tabela wyników – sezon 2007/2008. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  11. Tabela wyników – sezon 2008/2009. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  12. Tabela wyników – sezon 2009/2010. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  13. Tabela wyników – sezon 2010/2011. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  14. Sławomir Bromboszcz: Zabrzańscy szczypiorniści bez sponsora. sportowefakty.wp.pl, 29 czerwca 2013. [dostęp 2017-12-25].
  15. Marcin Ziach: Oficjalnie: Górnik Zabrze w PGNiG Superlidze Mężczyzn. sportowefakty.wp.pl, 16 lipca 2013. [dostęp 2017-12-25].
  16. Tabela wyników – sezon 2013/2014. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  17. Klasyfikacja strzelców – sezon 2013/2014. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  18. Tabela wyników – sezon 2016/2017 (Dzika karta). zprp.pl. [dostęp 2019-08-18].
  19. Puchar Superligi – sezon 2016/2017. zprp.pl. [dostęp 2017-12-25].
  20. Marcin Górczyński: Dziewięciu wspaniałych. Oto laureaci gali PGNiG Superligi. sportowefakty.wp.pl, 29 maja 2017. [dostęp 2017-12-25].
  21. Tabela wyników – sezon 2017/2018. zprp.pl. [dostęp 2018-04-15].
  22. Tabela wyników – sezon 2017/2018 (grupa granatowa). zprp.pl. [dostęp 2018-04-15].
  23. Klasyfikacja strzelców – sezon 2017/2018. zprp.pl. [dostęp 2018-05-09].
  24. Bartosz Grzelak: Puchar Polski: sensacja, NMC Górnik Zabrze wyeliminował Orlen Wisłę Płock!. sportowefakty.wp.pl, 14 marca 2018. [dostęp 2018-05-09].
  25. Krzysztof Kempski: PGNiG Superliga: sensacyjny zwycięzca w Zabrzu! Górnik podzielił los Azotów, MMTS Kwidzyn w półfinale. sportowefakty.wp.pl, 30 kwietnia 2019. [dostęp 2019-08-18].
  26. Gladiatory 2019 rozdane!. zprp.pl, 26 maja 2019. [dostęp 2019-08-18].
  27. a b Men Handball XXX European Champions Cup 1990 – Winner SKA Minsk (URS). todor66.com. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  28. a b Men Handball XXXI European Champions Cup 1991 – Winner FC Barcelona (ESP). todor66.com. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  29. Maciej Wojs: NMC Powen Zabrze wystartuje w Challenge Cup!. sportowefakty.wp.pl, 26 czerwca 2013. [dostęp 2017-12-25].
  30. a b c Górnik Zabrze. eurohandball.com. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-18)]. (ang.).
  31. KPR Gwardia Opole chce przystąpić do rozgrywek w Pucharze EHF. kprgwardiaopole.com. [dostęp 2017-12-25].
  32. Aliaksandr Bachko zawodnikiem Górnika!. [dostęp 2022-06-03].
  33. Miljan Ivanović w Górniku!.
  34. a b Casper Liljestrand i Bartosz Szczepanik w Górniku Zabrze!. [dostęp 2022-06-25].
  35. Patryk Mauer w Górniku!. [dostęp 2022-06-03].
  36. Rennusoke Tokuda dołączył do Górnika!. [dostęp 2022-06-03].
  37. Adam Wąsowski w Górniku Zabrze!. [dostęp 2022-06-03].
  38. Piotr Wyszomirski wiąże się z Górnikiem 3-letnim kontraktem! Medalista mistrzostw świata w Zabrzu!. [dostęp 2022-06-03].
  39. a b Nieoficjalnie: dwa odejścia z Górnika Zabrze. [dostęp 2022-06-03].
  40. Bartłomiej Bis wyjedzie z Polski. [dostęp 2022-07-13].
  41. Martin Galia: zdrowie jest najważniejsze. Gdybym został w Niemczech, to już dawno zakończyłbym karierę. [dostęp 2022-06-03].
  42. Duże osłabienie Górnika. Jeden z liderów odejdzie latem. [dostęp 2022-06-03].
  43. Patryk Gregułowski zagra w Handball Stali Mielec. [dostęp 2022-07-13].
  44. Polski bramkarz w czołowym hiszpańskim klubie. [dostęp 2022-06-03].
  45. Górnik Zabrze. Active Players: EHF European League Men. [dostęp 2022-06-03].