Magdalena Fikus

polska biolog, biochemik

Magdalena Maria Fikus z domu Żemaitis (ur. 13 maja 1936 w Krakowie[1]) – polska biolog, biochemik, specjalistka w zakresie biochemii i fotochemii kwasów nukleinowych, biofizyki komórki, inżynierii genetycznej[2], profesor nauk przyrodniczych, propagatorka i popularyzatorka nauki.

Magdalena Fikus
Ilustracja
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

13 maja 1936
Kraków

Profesor nauk przyrodniczych
Specjalność: biochemia, biochemia kwasów nukleinowych, biofizyka komórki, inżynieria genetyczna
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1965

Habilitacja

1975

Profesura

17 października 1990

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Instytut

Instytut Biochemii i Biofizyki PAN

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys edytuj

W 1958 została absolwentką Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Warszawskiego. W 1965 uzyskała stopień naukowy doktora, a w 1975 stopień doktora habilitowanego. Tytuł naukowy profesora otrzymała w 1990. Do 1965 pracowała w Państwowym Zakładzie Higieny, następnie w Katedrze Biofizyki na UW, współpracując z profesorem Davidem Shugarem. Pod koniec lat 60. przebywała na stażu naukowym na Stanford University[3]. W 1975 podjęła pracę w Instytucie Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk[2][3].

Życie prywatne edytuj

Była żoną Dariusza Fikusa (1932–1996), redaktora naczelnego dziennika „Rzeczpospolita[4]. Jej ojcem był Kiejstut Żemaitis[1]. Matka chrzestna Janusza Walusia[5].

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

W 2004 odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[6]. W 2011 prezydent Bronisław Komorowski, za wybitne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalności dydaktycznej, za zasługi na rzecz popularyzacji i rozwoju nauki w Polsce, odznaczył ją Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą tego orderu[7]. 21 października tego samego roku została Kanclerzem Kapituły Orderu Odrodzenia Polski[8]. Pełniła tę funkcję do 2015.

Wyróżniona Nagrodą „Problemów”[9], Nagrodą im. Profesora Hugona Steinhausa[3], Fenomenem „Przekroju” oraz Nagrodą im. Stefanii Światłowskiej (przyznawaną przez środowisko VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie)[10]. W 2023 otrzymała Medal PAN im. Mikołaja Kopernika[11].

Przypisy edytuj

  1. a b Fikus Magdalena Maria, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2012-04-10].
  2. a b Prof. zw. dr hab. Magdalena Fikus, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2012-04-10].[martwy link]
  3. a b c Tajemnica człowieczeństwa, Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego [zarchiwizowane 2012-08-08].
  4. Dominik Uhlig, „Rzeczpospolita” bez Nagrody Fikusa, wyborcza.pl, 8 sierpnia 2009 [zarchiwizowane 2009-08-09].
  5. Cezary Łazarewicz, Janusz Waluś, historia rodzinna mordercy antykomunisty. „Mimo bogactwa zawsze mieli otwarte serce” [online], wyborcza.pl, 11 maja 2020 [dostęp 2021-08-12].
  6. M.P. z 2005 r. nr 8, poz. 127.
  7. M.P. z 2011 r. nr 71, poz. 700.
  8. Posiedzenie Kapituły Orderu Odrodzenia Polski, prezydent.pl, 21 października 2011 [zarchiwizowane 2013-05-03].
  9. „Spotkania z pasjami” [online], wimbp.gorzow.pl, 2013 [dostęp 2023-03-10].
  10. Nagroda im. Stefanii Światłowskiej [online], reytan.edu.pl [dostęp 2023-11-26].
  11. Medal PAN im. Mikołaja Kopernika [online], pan.pl [dostęp 2023-12-24].

Linki zewnętrzne edytuj