Maksymilian Bartsch
Maksymilian Bartsch (ur. 21 lutego 1892 w Bartodziejach, zm. po 1945[1]) – polski polityk, działacz społeczny, samorządowiec, rolnik, poseł V kadencji Sejmu w latach 1938–1939[2][3].
| Data i miejsce urodzenia |
21 lutego 1892 |
|---|---|
| Data śmierci |
po 1945 |
| Poseł V kadencji Sejmu (II RP) | |
| Okres |
od 6 listopada 1938 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie właściciela ziemskiego Teodora i Julianny z Krügerów. Miał brata Leona (1888–1975), z zawodu rzeźnika. Po ukończeniu gimnazjum humanistycznego w Wągrowcu pracował w rolnictwie do 1914. Działał społecznie w kółkach rolniczych.
Po wybuchu I wojny światowej, w sierpniu 1914 został wcielony armii niemieckiej. Służył m.in. w 17 pułku artylerii lekkiej w Bydgoszczy[3]. W 1916 awansował na starszego sierżanta i został skierowany do Hamburga na trzymiesięczny kurs oficerski, który ukończył z wynikiem bardzo dobrym. 30 listopada 1916 awansował na stopień podporucznika. W szeregach 149 Pułku Piechoty walczył podczas bitwy pod Verdun. 30 grudnia 1918 został zdemobilizowany i powrócił w rodzinne strony[4][3].
Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim. Podczas powstania dowodził 2 kompanią wągrowiecką, a później III batalionem 4 Pułku Strzelców Wielkopolskich. W ramach tego batalionu walczył również w wojnie polsko-bolszewickiej, podczas której został ranny[3] w czasie odwrotu pod Prużanami[4], później przez krótki okres dowodził rezerwowym 362 Pułkiem Piechoty[4] i batalionem zapasowym 58 Pułku Piechoty.
Zdemobilizowany w 1921, w stopniu kapitana, powrócił do pracy w rolnictwie, w dzierżawionym majątku Ochodza pod Wągrowcem, był sędzią pokoju. W okresie międzywojennym Maksymilian Bartsch był aktywnym działaczem społecznym na terenie Wielkopolski. Udzielał się w działalności organizacji społecznych powstańców wielkopolskich jako członek Zarządu Głównego Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich i członek Związku Powstańców Wielkopolskich, członek honorowy Towarzystwa byłych Czwartaków[3] (prezes w latach 1922–1925 i w 1930)[4] i członek zarządu Koła Oficerów Rezerwy. Przewodniczył także lokalnym kółkom rolniczym, radzie nadzorczej spółdzielni mleczarskiej, był prezesem spółki melioracyjnej Strażewo – Cieśla i Związku Plantatorów Buraka Cukrowego, zasiadał też w radzie nadzorczej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”. Działał również w organach samorządu terytorialnego jako członek Wydziału Powiatowego w Wągrowcu.
Do Sejmu V kadencji wszedł jako kandydat z okręgu wyborczego nr 98 (Gniezno) i zasiadał w klubie Obozu Zjednoczenia Narodowego, uczestniczył w pracach komisji zdrowia publicznego i opieki społecznej oraz komunikacyjnej. Poseł Bartsch walczył w wojnie obronnej Polski, dostał się do niewoli niemieckiej, z której został zwolniony, a następnie działał w podziemiu jako oficer Armii Krajowej. W 1940 miał miejsce jego fikcyjny pogrzeb w Warszawie. Maksymilian Bartsch zaginął w 1945[1].
Rodzina edytuj
Maksymilian Bartsch był żonaty z Heleną Zwierzyńską[4], z którą miał córkę Krystynę Helenę (ur. 1922) i syna Stanisława Teodora (ur. 1926)[3].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1572 (13 kwietnia 1921)[5]
- Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)[6][3]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie[3]: po raz drugi w 1921[7])
- Złoty Krzyż Zasługi (22 grudnia 1928)[8][3]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[9]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[9]
- Odznaka Pamiątkowa Frontu Litewsko-Białoruskiego[9]
- Krzyż Żelazny II klasy (Cesarstwo Niemieckie)[3]
Przypisy edytuj
- ↑ a b Według artykułu Bohaterowie Powstania Wielkopolskiego – Waleczny Maks zmarł 8 grudnia 1940 na atak serca i został pochowany na cmentarzu we wsi Żdżanne.
- ↑ Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994. ISBN 83-7066-569-1.
- ↑ a b c d e f g h i j Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny. Tom I A–D. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998. ISBN 83-7059-392-5.
- ↑ a b c d e Bohaterowie Powstania Wielkopolskiego – Waleczny Maks [online], dzienniknowy.pl, 7 lutego 2009 [dostęp 2023-01-15] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-08].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2863 z 13 kwietnia 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 16, poz. 561).
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 („za pracę w dziele odzyskania niepodległości”).
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 35)
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 296, poz. 727 („za wybitne zasługi, położone w powstaniu wielkopolskiem”).
- ↑ a b c Bartsch Maksymilian [online], powstanie.szubin.net [dostęp 2023-01-15].