Mamma Mia! (musical)
Mamma Mia! – musical autorstwa Catherine Johnson (scenariusz i dialogi) oraz Björna Ulvaeusa i Benny’ego Anderssona (piosenki), oparty na przebojach z repertuaru szwedzkiego zespołu muzycznego ABBA.
Muzyka | |
---|---|
Słowa |
Björn Ulvaeus |
Scenariusz | |
Na podstawie |
piosenek zespołu ABBA |
Data premiery |
Światowa prapremiera musicalu odbyła się 6 kwietnia 1999 w Prince Edward Theatre na londyńskim West Endzie. Reżyserem pierwszej inscenizacji była Phyllida Lloyd.
W 2008 do kin weszła ekranizacja musicalu, również wyreżyserowana przez Lloyd.
Fabuła
edytuj20-letnia Sophie mieszka na greckiej wyspie ze swoją matką Donną oraz narzeczonym Sky’em, z którym szykuje się do ślubu[1]. Chce, by do ołtarza poprowadził ją ojciec, ale nie wie, kto nim jest[2]. Ze starych listów matki dowiaduje się, że ta w okresie poczęcia córki miała przelotne romanse z trzema mężczyznami – Harrym, Billem i Samem[1]. Dziewczyna potajemnie zaprasza ich na ślub, a wkrótce wszyscy trzej pojawiają się na wyspie[2]. Sophie jest przekonana, że jej ojcem jest Bill, ponieważ od Sophie wie, iż prowadzona przez nią tawerna została zbudowana za pieniądze pochodzące ze spadku po ciotce Billa, po której 20-latka dostała imię[1]. Pozostali mężczyźni także mają nadzieję, że to oni są ojcami dziewczyny[1]. Ostatecznie nie wiadomo, kto nim jest, jednak wszystkim trzem zależy, by pozostać w życiu Sophie[1].
W tym samym czasie Donna zaprasza na wesele swoje przyjaciółki – Rosie i Tanyę, z którymi dawniej tworzyła wokalne trio „Donna and the Dynamos”[1].
Sophie decyduje, że do ołtarza poprowadzi ją Donna[1]. W dniu ślubu wraz ze Sky’em niespodziewanie ogłaszają, że jeszcze nie chcą się pobierać, a zamiast tego wolą wyruszyć w podróż dookoła świata[1]. Ślub biorą za to Donna i Sam, którzy w trakcie kłótni o ojcostwo Sophie odkrywają, że wciąż się kochają[1]. Poza tym zawiązuje się romans między Billem i Rosie, a Harry ujawnia się jako gej[1].
Produkcja
edytujPomysłodawczynią wykorzystania muzyki zespołu ABBA w musicalu jest Judy Craymer, która od 1996 współpracowała z Björnem Ulvaeusem i Bennym Anderssonem przy firmie producenckiej „Littlestar Services”, a także współtworzyła z nimi program dokumentalny The Winner Takes It All i film Super Trouper: A Celebratory Film from „Waterloo” to „Mamma Mia!”[3]. Została główną producentką musicalu, za co w 2002 otrzymała nagrodę od brytyjskiej organizacji Kobieta Roku[4].
Scenariusz spektaklu, w tym fabułę, stworzyła Catherine Johnson[3]. Główny motyw fabuły – trzej mężczyźni potencjalnie mogący być ojcami tego samego dziecka – został zaczerpnięty przez autorkę z filmu Dobranoc, signora Campbell (1968).
Musical początkowo miał nosić tytuł Summer Night City, a spektakl miał rozpoczynać się utworem Abby o tym samym tytule, jednak po pierwszym pokazie przedpremierowym twórcy skreślili tę piosenkę z libretto[5]. Wcześniej z fabuły wykreślono postać kelnera o imieniu Fernando.
Światowa prapremiera musicalu miała miejsce 6 kwietnia 1999 w Prince Edward Theatre na West Endzie w Londynie[1]. Wyreżyserowała go Phyllyda Lloyd, a za choreografię odpowiadał Anthony Van Laast[6]. 23 maja 2000 musical został premierowo wystawiony w Royal Alexandra Theatre w Toronto[1], gdzie grany był do maja 2005[7]. 17 listopada 2000 miał swoją premierę w USA, najpierw w Orpheum Theatre w San Francisco, a trzy miesiące później – w Los Angeles, gdzie początkowo wystawiany był w Schubert Theatre, a w maju 2001 trafił na scenę Cadillac Palace w Chicago[7]. 18 października 2001 zadebiutował w repertuarze Winter Garden Theatre na Broadwayu, gdzie także pracują nad nim Lloyd i Van Laast[7]. Od lutego 2003 do stycznia 2009 grany był w Las Vegas[7]. Od 2004 spektakl wystawiany jest na scenie Prince of Wales Theatre w Londynie[3]. Polska wersja musicalu miała premierę w lutym 2015 w Teatrze Muzycznym Roma w Warszawie[8].
Obsada
edytujPostać | Oryginalna obsada Londyn | Oryginalna obsada Broadway | Oryginalna obsada Warszawa |
---|---|---|---|
Donna | Siobhán McCarthy | Louise Pitre | Anna Sroka-Hryń Alicja Piotrowska Anna Sztejner |
Sam Carmichael | Hilton McRae | David W. Keeley | Dariusz Kordek Janusz Kruciński Rafał Drozd |
Bill Austin | Nicolas Colicos | Ken Marks | Paweł Podgórski Robert Rozmus Jakub Szydłowski |
Harry Bright | Paul Clarkson | Dean Nolen | Krzysztof Cybiński Jan Bzdawka Wojciech Socha |
Sophie | Lisa Stokke | Tina Maddigan | Zofia Nowakowska Paulina Łaba Barbara Garstka |
Sky | Andrew Langtree | Joe Machota | Paweł Mielewczyk Paweł Góralski |
Rosie | Jenny Galloway | Judy Kaye | Monika Rowińska Izabela Bujniewicz Ewa Lachowicz |
Tanya | Louise Plowright | Karen Mason | Beata Olga Kowalska Barbara Melzer Anna Gigiel |
Lista utworów
edytujAkt I
edytuj- „Uwertura” – Orkiestra
- Prolog/„I Have a Dream” („Marzenie mam”) – Sophie
- „Honey, Honey” – Sophie, Ali i Lisa
- „Money, Money, Money” („Kasa, kasa, kasa”) – Donna, Tanya, Rosie, Pepper i Zespół
- „Thank You for the Music” („Dzięki za muzykę”) – Sophie, Sam, Harry i Bill
- „Mamma Mia” – Donna i Zespół
- „Chiquitita” – Donna, Tanya i Rosie
- „Dancing Queen” – Donna, Tanya i Rosie
- „Lay All Your Love on Me” („Mnie całą miłość daj”) – Sky, Sophie i Zespół
- „Super Trouper” – Donna, Tanya, Rosie i Żeński Zespół
- „Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)” („Daj mi, daj mi, daj mi!”) – Żeński zespół
- „The Name of the Game” („Jaka to gra”) – Sophie i Bill
- „Voulez-Vous” – Zespół
Akt II
edytuj- „Entr’acte” – Orkiestra
- „Under Attack” („To atak jest”) – Sophie i zespół
- „One of Us” („Jedno z nas”) – Donna
- „S.O.S” – Donna i Sam
- „Does Your Mother Know” („Czy mamusia wie?”) – Tanya, Pepper i zespół
- „Knowing Me, Knowing You” („Ja to wiem, ty to znasz”) – Sam
- „Our Last Summer” („Nasze lato”) – Harry i Donna
- „Slipping Through My Fingers” („Tak mi się wymyka”) – Donna i Sophie
- „The Winner Takes It All” („Wygrany liczy zysk”) – Donna
- „Take a Chance on Me” („Zaryzykuj mnie”) – Rosie i Bill
- „I Do, I Do, I Do, I Do, I Do” („O tak, o tak, o tak”) – Sam, Donna i zespół
- „I Have a Dream” („Marzenie mam”) – Sophie
Bis
edytuj- „Mamma Mia” – zespół
- „Dancing Queen” – Donna, Tanya, Rosie i zespół
- „Waterloo” – Donna, Tanya, Rosie i zespół
Odbiór
edytujMusical wystawiony na West Endzie został ciepło przyjęty przez krytyków[6]. Do 15 maja 2005 wystawiono go ponad 1,5 tys. razy na scenie Prince of Wales Theatre w Londynie, co stanowi rekord tego teatru[3].
Po sukcesie w Wielkiej Brytanii musical w 2000 trafił do USA[7], później także m.in. do Australii[6]. Od 2001 wystawiany jest na Broadwayu[1], gdzie we wrześniu 2006 stał się najdłużej granym musicalem na scenie Winter Garden Theatre[3].
Musical został przetłumaczony na kilka języków (m.in. na chiński, duński, hiszpański, holenderski, flamandzki, francuski, niemiecki, indonezyjski, japoński, koreański, niemiecki, norweski, portugalski, rosyjski, szwedzki oraz włoski) i został wystawiony w kilkunastu krajach[7]. Szacuje się, że do 2007 jego różne wersje obejrzało łącznie ok. 30 mln osób, zaś łączny dochód z biletów przekroczył 2 mld dol., co daje mu tytuł najbardziej kasowego musicalu w historii[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m Claire Welch: ABBA. Anna Ratajczyk (tłum.). Wydawnictwo Olesiejuk, 2013, s. 114, 117. ISBN 978-83-7844-115-1.
- ↑ a b Marzena Tarka: ABBA. Fenomen i legenda. Bielsko Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 247. ISBN 978-83-7642-236-7.
- ↑ a b c d e Claire Welch , ABBA, Anna Ratajczyk (tłum.), Wydawnictwo Olesiejuk, 2013, s. 118, ISBN 978-83-7844-115-1 .
- ↑ Judy Craymer - Women of the Year [online], womenoftheyear.co.uk [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ Jan Gradvell , ABBA. Melancholia undercover, Ewa Wojciechowska (tłum.), Wydawnictwo W.A.B., 2024, s. 282, ISBN 978-83-8319-686-2 .
- ↑ a b c Claire Welch: ABBA. Anna Ratajczyk (tłum.). Wydawnictwo Olesiejuk, 2013, s. 121. ISBN 978-83-7844-115-1.
- ↑ a b c d e f Claire Welch: ABBA. Anna Ratajczyk (tłum.). Wydawnictwo Olesiejuk, 2013, s. 122–123. ISBN 978-83-7844-115-1.
- ↑ MAMMA MIA!, [w:] Teatr Muzyczny „Roma” [online] [dostęp 2016-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-21] .
- ↑ Pat Donnelly, Mamma Mia! is the world's most successful musical ever, „The Gazette”