Stig Anderson

szwedzki producent muzyczny, menedżer grupy ABBA

Stig "Stikkan" Erik Leopold Anderson (ur. 25 stycznia 1931, zm. 12 września 1997) – szwedzki autor tekstów piosenek, kompozytor, menedżer i producent muzyczny. Założyciel wytwórni płytowej Polar Music i współtwórca sukcesów zespołu muzycznego ABBA[1].

Stig Anderson
Ilustracja
Stig Anderson (1968)
Imię i nazwisko

Stig Erik Leopold Anderson

Pseudonim

Stikkan

Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1931
Hova

Data i miejsce śmierci

12 września 1997
Sztokholm

Zawód

autor tekstów, kompozytor, menedżer, producent muzyczny

Wydawnictwo

Polar Music

Powiązania

ABBA, Lill-Babs

Życiorys

edytuj

Urodził się w niewielkiej miejscowości Hova, był wychowywany samotnie przez matkę, Ester[2]. Kiedy był nastolatkiem, występował w lokalnych barach, w których śpiewał i grał na gitarze[2]. W 1951 nagrał piosenkę „Tivedshambo”, którą napisał w wieku 16 lat po tym, jak rzuciła go dziewczyna[2]

Przełom w jego karierze nastąpił w 1958, kiedy to napisany przez niego utwór „Vi hanger me” w wykonaniu piłkarza Nacki Skoglunda osiągnął sukces komercyjny i dotarł do szóstego miejsca na szwedzkiej liście przebojów, na której utrzymał się przez 20 tygodni[3]. Rok później zdobył złotą płytę za piosenkę „Är du kär i mej ännu Klas-Göran?”, którą napisał dla Lill-Babs[4]. Na początku lat 60. założył firmę Sweden Music, w której zajmował się tłumaczeniem obcojęzycznych piosenek na szwedzki[3]; opracował szwedzkojęzyczne teksty do utworów, takich jak „Green, Green Grass of Home”, „You Don’t Have to Say You Love Me, Honey” czy „The Most Beautiful Girl”[5]. W 1963 wraz z producentem muzycznym Bengtem Bernhagiem powołał wytwórnię płytową Polar Music International AB[5], która zajmowała się promocją lokalnych artystów. Pierwszy kontrakt podpisał z zespołem The Hootenanny Singers, którego członkiem był Björn Ulvaeus[5]. Po nawiązaniu współpracy z Bennym Anderssonem z grupy Hep Stars stworzył z nim i Ulveausem trio kompozytorskie, a jednym z efektów ich działań było wylansowanie przeboju „Ljuva sextital”[5].

W 1972 podpisał kontrakt z zespołem ABBA, dla którego współtworzył teksty kilku jego piosenek. Za jego namową zespół zgłosił się z utworem „Waterloo” do programu Melodifestivalen 1974, który wygrał, dzięki czemu reprezentował Szwecję w finale 19. Konkursu Piosenki Eurowizji[5][6]. Po wygraniu w finale konkursu grupa rozpoczęła międzynarodową karierę[6].

W połowie lat 80. ujawniono, że w wyniku złego zarządzania i nietrafionych inwestycji (m.in. w firmy Badhus i Pol Oil, jak też m.in. w dzieła sztuki, unikatowe numizmaty, wyposażenie sportowe i polskie ziemniaki[7]), dzięki którym chciał uniknąć odprowadzenia wysokich podatków, naraził ABB-ę na utratę znacznej części majątku oraz problemy prawne[8]. Poza tym przez kilka lat współpracy z formacją pobierał stały procent od jej zarobków, nie informowawszy o tym muzyków, co doprowadziło do złożenia zbiorowego pozwu przeciwko niemu przez Benny’ego Anderssona, Björna Ulvaeusa i Agnethę Fältskog[8]. Między stronami doszło jednak do ugody[8], a wypłacone przez Andersona odszkodowanie w wysokości 27 mln koron szwedzkich zostało przekazane na rzecz organizacji dobroczynnej Amnesty International[9]. W 1989 sprzedał swoją wytwórnię PolyGramowi[5]. Na przełomie lat 80. i 90. ufundował nagrodę muzyczną Polar Music Prize, na co przekazał Szwedzkiej Królewskiej Akademii Muzycznej 42 mln koron szwedzkich[4].

 
Popiersie Stiga Andersona w Hova.

Był żonaty z Gudrun Rystedt[10], mieli troje dzieci: synów Andersa i Lasse oraz córkę Marie.

Zmarł 12 września 1997 na zawał serca[8]. Jego uroczystość pogrzebowa transmitowana była na żywo przez telewizję publiczną SVT[10].

Przypisy

edytuj
  1. Polar Music Prize dla Sonny'ego Rollinsa. [dostęp 2009-05-10]. (pol.).
  2. a b c Welch 2013 ↓, s. 68
  3. a b Welch 2013 ↓, s. 71
  4. a b Stig Anderson. [dostęp 2012-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-31)]. (ang.).
  5. a b c d e f Welch 2013 ↓, s. 75
  6. a b Marzena Tarka: ABBA. Fenomen i legenda. Bielsko Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 36–37, 45, 47. ISBN 978-83-7642-236-7.
  7. Welch 2013 ↓, s. 96.
  8. a b c d Welch 2013 ↓, s. 76
  9. Marzena Tarka: ABBA. Fenomen i legenda. Bielsko Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 226. ISBN 978-83-7642-236-7.
  10. a b Marzena Tarka: ABBA. Fenomen i legenda. Bielsko Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 240–241. ISBN 978-83-7642-236-7.

Bibliografia

edytuj