Manisanda

Manisanda Khin U (birm. မဏိစန္ဒာ ခင်ဦး /mənḭsàɴdà kʰɪ̀ɴ ʔú/) — królowa-małżonka trzech kolejnych królów z dynastii Pagan w Birmie (Mjanmie) końca XI w. Z pochodzenia Monka, królowa ta zasłynęła w historii Mjanmy swoim uwikłaniem w trójkąt miłosny z księciem Kyanzitthą i królem Anawrahtą. Ich historia porównywana jest z legendą o Królu Arturze, Lancelocie i Ginewrze.

Manisanda Khin U

Królowa Paganu
Okres	od lat 70. XI w. do ok. 1100
Jako żona	Anawrahta Sawlu Kyanzittha
Dane biograficzne
Dynastia	Pegu
Ojciec	Król Pegu

Manisanda byłą córką władcy Pegu, będącego poddanym Paganu. Na początku lat 70. XI w. ojciec podarował księżniczkę Anawrahcie w podzięce za pomoc Paganu w odparciu najazdów na Pegu ze strony agresorów z Chiang Mai. Kyanzittha, będący dowódcą armii Paganu, która odparła najeźdźców, podróżował u boku księżniczki Manisandy niesionej w zasłoniętej lektyce. Podczas długiej podróży oboje zakochali się w sobie tak gwałtownie, że o sprawie musiano donieść Anawrahcie. Król o mało co nie zabił Kyanzitthy, a w końcu wygnał swojego adoptowanego syna i najlepszego generała na resztę swego panowania. Mońska księżniczka, która miała wówczas prawdopodobnie nie więcej niż 15 lat, została jedną z królowych Anawrahty.

Niedługo po tych wydarzeniach, w roku 1078, Anawrahta umarł. Królem i kolejnym mężem Manisandy został jego syn – Sawlu. Nie przejawiając zainteresowania rządami w państwie przywołał on z wygnania Kyanzitthę. Jednak ten ponownie nawiązał romans z Manisandą i także Sawlu zmuszony był go wygnać. W tym czasie umarł jej ojciec, władca Pegu, a na jego miejsce Sawlu mianował gubernatorem swojego przyjaciela z dzieciństwa Yamankana. W 1084 r. Sawlu został zamordowany przez Yamankana, który wzniecił rebelię przeciwko władzy Paganu.

Kyanzittha stłumił rebelię i został królem Paganu. Poślubił swoją ukochaną Manisandę, dla której dwukrotnie cierpiał wygnanie, i uczynił ją swą najwyższą królową. Została ona królową małżonką już trzeciego kolejnego władcy z dynastii Pagan.

Bibliografia

• G. E. Harvey: History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. Londyn: Frank Cass & Co. Ltd, 1925. (ang.).
• Maung Htin Aung: A History of Burma. Nowy Jork i Londyn: Cambridge University Press, 1967. (ang.).