Marek Sadzewicz

(1907-1975) dziennikarz, literat, publicysta

Marek Juliusz Sadzewicz (ur. 24 września 1907 w Warszawie, zm. 21 sierpnia 1975 tamże[1]) – polski dziennikarz, pisarz, publicysta.

Marek Sadzewicz
Data i miejsce urodzenia

24 września 1907
Warszawa

Data i miejsce śmierci

21 sierpnia 1975
Warszawa

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dziedzina sztuki

literatura, dziennikarstwo

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”

Biografia edytuj

Był synem Antoniego Sadzewicza i Marii Sadzewicz z d. Paszkowskiej[1].

W 1914 wyjechał z rodzicami do Rosji, powrócił do Polski w 1919, został uczniem Gimnazjum Towarzystwa im. Jana Zamoyskiego. W 1926 rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, pracował od tego czasu w redakcjach różnych pism warszawskich. W latach 1928/1929 odbył służbę wojskową. Studia na UW przerwał i powrócił do nich w 1930. W latach 1930-1939 pracował w redakcji „Gazety Polskiej” jako reporter i kierownik działu reportażu krajowego i zagranicznego. W latach 1930-1932 był członkiem redakcji „Echa Akademickiego”[1]. Był członkiem Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich i Fédération Internationale des Journalistes. W 1938 ukończył studia prawnicze na UW[1]. Jako dramaturg zadebiutował w 1937 roku sztuką Strażackie zrękowiny (1937). opublikował też sztukę Dom Nenki (wspólnie z Anną Chylewską)[2].

Brał udział jako ochotnik w kampanii wrześniowej, biorąc udział m.in. w bitwie pod Kockiem. Okupacje spędził jako jeniec w obozach jenieckich – oflagach. Tam brał udział w życiu kulturalnym i literackim. W Oflagu II B Arnswalde, na polecenie generała Brunona Olbrychta utworzył redakcję „Gazetki Obozowej”, po jej zawieszeniu redagował pismo „Za drutami”. W 1941 roku, po przeniesieniu obozu do Gross-Born i przemianowaniu go na Oflag II D, Sadzewicz zaangażował się w redagowanie obozowych czasopism podziemnych, takich jak „Znaki” (1942) czy „Alkaloidy”. Zamieszczał tu (anonimowo lub pod krypt. M. S.) notatki, artykuły, korespondencje, reportaże. W niewoli pisał także utwory literackie[2]. Wtedy to powstała powieść obyczajowa Niedopyrz, ukazująca środowiska dziennikarskie Warszawy międzywojennej, która została opublikowana po wojnie w 1948 roku[2]

Po likwidacji obozu w Gross-Born (stycznen 1945) został wraz z częścią jeńców przeniesiony do Stalagu X B, a potem z częścią jeńców do Bad Schwartau koło Lubeki. W maju 1945 obóz został wyzwolony przez Brytyjczyków[1].

W październiku 1945 powrócił do Polski[1]. Wraz z grupą dziennikarzy założył czasopismo „Tydzień”, które ukazywało się w Łodzi od 14 VII 1946. Pracował w nim do 1948 (m.in. jako zastępca redaktora naczelnego i redaktor naczelny)[1]. Następnie pracował w redakcjach „Spólnoty Pracy” (1949-1950 - redaktor) , „Łowca Polskiego” (1949-1954) (był członkiem kolegium redakcyjnego i autorem stałego felietonu pod pseudonimem Rożenek), „Expressu Wieczornego” (1949-1950 - współpracownik), „Kuriera Codziennego” (1950-1952 - jako redaktor techniczny). W 1950 przygotowywał dla wydawnictwa Wiedza Powszechna serię "Biblioteczka Wiedzy Powszechnej", współpracował też z Polskim Radiem[1]. Po 1952 został członkiem redakcji pisma Stolica, od 1964 publikował tam stały felieton W piątek po południu, współpracował z nim do końca życia[1]. Był autorem powieści, opowiadań historycznych oraz prac historycznych.

W 1957 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, w 1967 Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1]. W 1966 otrzymał Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”[3].

Jest pochowany na Cmentarzu Powązkowskim[1].

Wybrane publikacje edytuj

  • Oflag. Pamiętnik jeńca wojennego (1946)
  • Niedopyrz (1948)
  • Jadwiżka i zalotnicy (1961)
  • Skrzydła i buńczuki (1968)
  • Powrót Katarzyny (1972)
  • Bez ojczyzny (1975)[4]

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku: Sadzewicz Marek (biogram autorstwa Alicji Szałagan)
  2. a b c Marek Juliusz Sadzewicz - Wiadomości [online], onet.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
  3. Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (41), styczeń - marzec 1967, s. 430.
  4. Piotr Kuncewicz: Leksykon polskich pisarzy współczesnych. Warszawa: GRAF-PUNKT, 1995. ISBN 83-86091-29-0.

Bibliografia edytuj