Maria Helena Żurowska

Maria Helena Żurowska z Leszczkowa herbu Leliwa, po mężu Kurowska (ur. 31 sierpnia 1916 w Podłużu koło Stanisławowa, zm. 26 kwietnia 1999 w Lund, Szwecja) – polska pielęgniarka, działaczka społeczna.

Maria Helena Żurowska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 sierpnia 1916
Podłuże (obwód iwanofrankiwski)

Data i miejsce śmierci

26 kwietnia 1999
Lund, Szwecja

Ojciec

Roman Żurowski (1887-1943), herbu Leliwa

Matka

Karolina Kraińska (1891-1980), herbu Jelita

Mąż

Bożysław Kurowski (1911-2006), herbu Szreniawa

Dzieci

Anna Maria Klementyna (1947)
Roman Maria Olgierd (1949)
Zofia Maria Karolina (1952)
Maria Jadwiga Bogumiła (1953)

Odznaczenia
Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (od 1908)
Herb Leliwa
Herb Leliwa

Życiorys edytuj

Urodziła się 31 sierpnia 1916 roku w Podłużu, województwo stanisławowskie, jako trzecie dziecko Karoliny i Romana Żurowskich.

Młodość edytuj

 

Pierwsze lata nauki otrzymała w domu w Leszczkowie. Do gimnazjum rodzice wysłali ją do SS. Niepokalanek w Jarosławiu, gdzie złożyła maturę w 1936 r. W latach 1936-37 uczęszczała na kurs ekonomiczno-handlowy Petyniaka-Sarneckiego i kurs Polskiego Czerwonego Krzyża we Lwowie. Praktykę odbyła w firmie „Solvay” w Warszawie w latach 1937-38. W roku akademickim 1938-39 studiowała w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie.

II wojna światowa edytuj

1 września 1939 r. została zmobilizowana do szpitala wojskowego w Politechnice Lwowskiej. Od 1940 r. studiowała w Warszawskiej Szkole Pielęgniarek Fundacji Rockefellera, którą ukończyła w 1942 r. W tym samym roku została członkiem konspiracyjnej organizacji Ziem Zachodnich „Ojczyzna”. 30 grudnia 1942 r. aresztowana wraz z rodzicami i dwiema siostrami przez Gestapo w Warszawie, więziona na Pawiaku i przewieziona na Majdanek 17 stycznia 1943 r. W obozie na Majdanku była pielęgniarką blokową, odpowiedzialną za cztery rewiry (w tym tyfusowy)[1]. 20 kwietnia 1944 r. wraz z matką i najmłodszą siostrą Klementyną[2] została przywieziona do obozu w Ravensbrück, z którego została uwolniona w ramach akcji ratowniczej Szwedzkiego Czerwonego Krzyża prowadzonej przez Folke Bernadotte 25 kwietnia 1945 r.[3]

Emigracja edytuj

 
Przygotowuje sztuczną nerkę do dializy ok. 1950 r.

Ciężko chora znalazła się w Szwecji w kwietniu 1945 r. Po wyleczeniu, w 1945 r. została zatrudniona na kursach Szwedzkiego Czerwonego Krzyża w Täby i Sigtuna, gdzie pracowała do 1947 r., kształcąc pomocnice pielęgniarskie dla organizowanego przez Szwedów Ośrodka Zdrowia w Otwocku i do pracy w szpitalach w Szwecji.

W latach 1947-64 była asystentką w laboratorium naukowo-badawczym kliniki uniwersyteckiej prof. Nilsa Alwalla (1904 – 1986)(inne języki) w Lund. Zmarła 26 kwietnia 1999 r. i jest pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu Norra Kyrkogården[4] w Lund.

Praca społeczna edytuj

Wychowanie otrzymane w domu i harcerstwo[5] wykształciło w niej dużą wrażliwość społeczną. Niosła pomoc ludziom przez lata obozowe i na emigracji.

  • Jako pielęgniarka na bloku szpitalnym pomagała współwięźniom także udzielając wsparcia duchowego[6].
  • 1945-51 brała czynny udział w pracach Komitetu Pomocy Dzieciom w Polsce.
  • 1947-67 wysłała setki paczek, z używaną odzieżą, pomagając rodzinie i osobom w biedzie w Polsce. Aktor Zbyszek Cybulski odwiedził ją w 1963 r.[7] w Lund, dziękując w swoim i brata imieniu za paczki otrzymane w czasach stalinowskich.
  • 1945-1986 czynnie współdziałała z oo. Dominikanami z parafii św. Tomasza w Lund przy budowie pierwszego kościoła od czasów reformacji.
  • 1945-98 współorganizowała pomoc charytatywną dla osób w potrzebie w Polsce za pośrednictwem Caritasu oraz IM (Inomeuropejsk Mission, później Individuell Menniskohjälp)[8] i udzielała pomocy pacjentom, dzieciom przyjeżdżającym z Polski na operację, studentom i stypendystom przyjeżdżającym do Szwecji.
  • 1946-1971 organizowała obchody 3 Maja i szopki przy parafii w Lund, szerząc i podtrzymując tradycje polskie[9].
  • Członek Towarzystwa Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II, Koła Zjednoczenia Polskiego w Lund i Instytutu Polsko-Skandynawskiego.

Rodzina edytuj

2-go lutego 1946 r. wyszła za mąż za Bożysława Kurowskiego (1911-2006). Z tego związku urodziło się czworo dzieci: Anna (1947), Roman (1949), Zofia (1952) i Jadwiga (1953). Jej młodsza siostrą Klementyna była profesora historii sztuki UJ.

 
Z dziećmi Jadwigą, Romanem, Hanią i Zofią 1958 r.
 
Z mężem około 1990 r.

Odznaczenia edytuj

Publikacje edytuj

  • Maria Kurowska, Sztuczna nerka ratuje życie, Pielęgniarka Polska, nr. 10, 1958 r.

Przypisy edytuj

  1. Okazywała dużo odwagi w różnych akcjach między innymi ratując innych więźniów od komory gazowej (Strzembosz, s. 115). Pracowała nad podtrzymaniem ducha i nie dopuszczenia do załamań. Z jej inicjatywy urządzana była rewia kostiumowa na Sylwestra – (Kruszewski, Mówią Świadkowie Ravwnsbrück, s. 35). Wiele więźniarek okazało jej dużo wdzięczności (Jadwiga Wilczańska)
  2. Anna (1922-1943) zmarła na Majdanku 19 sierpnia 1943.
  3. K. Żurowska, Z Lesczkowa w Świat, s. 130 i 140-141.
  4. Norra kyrkogården - Svenska kyrkan i Lund [online], svenskakyrkan.se [dostęp 2017-11-18].
  5. Do harcerstwa wstąpiła 1/9 1933 r. w Jarosławiu, przysięgę złożyła 8/12 1934 r.
  6. Dowodem jest odręczna notatka, którą otrzymała w Ravensbrück 25.XII. 44 Kolęda (autor Jerzy Liebert) Do szopki betlejemksiej w ów wieczór przecichy Szły wszystkie kwiaty, kołysząc wonne kielichy. Z głębi puszczy nieśmiałe przywabione czarem Aż do progu przybiegły wielkookie sarny. Wiewióreczki śmignęły wśród drzew błyskawicą, Aż się ich zgrabnym polotem Panna zachwyca. Ciepłym śniegiem opadły na strzechę gołębie Ich pieściwe gruchanie rozlega się wszędzie Ale dzieciątko smutno patrzy w drzwi i czeka Daremnie – czy nie zobaczy w końcu – człowieka. Dzieciątko rodząc dziś w Ravensbrück w naszych sercach nie czeka daremnie. Tu jest garstka ludzi, którzy mu służą przez czynną miłość bliźniego. Pani Droga, Pani Marysiu – jest jednym z tych właśnie ludzi – proszę dziś przyjąć serdeczne życzenia zdrowia i wolności od bardzo Pani wdzięcznej Jagi Wiktorówny.
  7. Grał główną rolę w filmie „Kochać” reżyserowanym przez Jörn Donner w Szwecji.
  8. IM, Individuell Människohjälp | [online], manniskohjalp.se [dostęp 2017-11-18] (szw.).
  9. Bibl. poz. 5 s.61.

Bibliografia edytuj

  • Zbigniew Faldas, W ojczyźnie ”sztucznej nerki”, Polski Tygodnik Lekarski, nr 10, 1961, s. 365-366.
  • Zbigniew Andrzej Judycki, Polacy w Świecie, Kwartalnik Biograficzny Polonii Nr 9, s. 38, 1997 r.
  • Karol Borysowicz, Leszczków Wspomnienia, 1966, s. 44, ZNiO, dział rękopisów.
  • XIV Rocznik Instytutu Polsko – Skandynawskiego, 1999 r., s. 101-102.
  • Piotr Małek, Działalność patriotyczno-religijna Polaków w Lund po II wojnie światowej 1945-1997, Lublin 2003 r., s. 87.
  • Eugeniusz Kruszewski, Polskie tropy nad Sundem i Skagerrakiem, Kopenhaga, Instytut Polsko-Skandynawski, 2009 r.
  • Andrzej Włodarek, Klementyna Żurowska [w:] Z Leszczkowa w świat, Kraków 2014.
  • Eugeniusz Kruszewski, Mówią Świadkowie Ravensbrück, 2001. Strona 35.
  • Tomasz Strzembosz, W stronę zachodzącego słońca. Życiorysy wpisane w Polską historię, 2003, strona 115.
  • Jadwiga Wilczańska, Prawda o Rawensbrück I. Króliki. Dziś i Jutro, Katolicki Tygodnik Społeczny, Rok I, 2/12 1945 r.
  • Zbigniew Wawszczak, Kresy Krajobraz Serdeczny, Rzeszów, 2013 r., tom II, s. 142-155.
  • Klementyna Żurowska, Z Leszczkowa w świat, Kraków, 2014 r. s. 447.