Maria Jaczynowska

polska historyk

Maria Danuta Jaczynowska (ur. 17 lutego 1928 w Warszawie, zm. 21 lutego 2008 w Toruniu) – polska historyk specjalizująca się w historii starożytnego Rzymu.

Maria Jaczynowska
Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1928
Warszawa

Data i miejsce śmierci

21 lutego 2008
Toruń

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia starożytnego Rzymu
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1958

Habilitacja

1965

Profesura

1976

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Odznaczenia
Warszawski Krzyż Powstańczy

Życiorys edytuj

Była córką Jana Jaczynowskiego, nauczyciela geografii w Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie. Uczęszczała do Gimnazjum Żeńskiego Kowalczykówny i Jawurkówny w Warszawie („Szkoła na Wiejskiej”). W 1943 roku wstąpiła do Szarych Szeregów, uczestniczyła jako sanitariuszka w powstaniu warszawskim, pełniła służbę w 1 kompanii batalionu Ruczaj. Posługiwała się pseudonimami Kowalik, Jadzia i 353. W powstaniu zginęła jej starsza siostra – Irena Jaczynowska, również sanitariuszka[1].

W 1946 roku zdała maturę w Gimnazjum im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Kutnie. W latach 1945–1946 była drużynową 3 Żeńskiej Drużyny Harcerskiej „Leśna Polana” im. Marii Skłodowskiej-Curie, której tradycje kontynuuje I Kutnowska Drużyna Wędrownicza im. Tadeusza Rejtana. Później pracowała jako nauczyciel w Liceum Administracyjno-Handlowym w Kutnie (1947–1950), równocześnie studiując historię na Uniwersytecie Łódzkim (w latach 1946–1948), gdzie wykładał m.in. Józef Wolski. W latach 1948–1951 studiowała na Uniwersytecie Warszawskim. Po obronie pracy magisterskiej została zatrudniona jako starszy asystent w Instytucie Historycznym UW. Od 1953 roku należała do PZPR[2]. Od 1955 była pracownikiem Zakładu Historii Starożytnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1958 uzyskała stopień doktora na UW. Tematem jej rozprawy były Ekonomiczne podstawy nobilitas rzymskiej u schyłku Republiki, a promotorem Iza Bieżuńska-Małowist.

W latach 1961–1962 przebywała we Francji jako stypendystka rządu francuskiego. W lutym 1965 habilitowała się na UMK, na podstawie rozprawy „Collegia Iuvenum”. Rola historyczna i działalność organizacji młodzieży rzymskiej w okresie wczesnego cesarstwa. W 1976 roku otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1984 profesora zwyczajnego. Od 1959 roku była członkinią Society for the Promotion of Roman Studies, w latach 1987–1992 członkinią Międzynarodowego Komitetu Association Internationale d’ Épigraphie Grecque et Latine. W 1998 roku przeszła na emeryturę.

Zmarła w Toruniu. Została pochowana na cmentarzu komunalnym nr 2[3].

Dorobek naukowy edytuj

Autorka 76 pozycji naukowych (14 rozpraw i artykułów opublikowanych za granicą, 8 książek) dotyczących historii społecznej starożytnego Rzymu, oraz dziejów kultów religijnych w świecie rzymskim.

Wybrane publikacje edytuj

Trzykrotnie, w latach 1972, 1975 i 1979, uhonorowana nagrodą Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. W latach 1988, 96 i 2000 odebrała nagrodę Ministra Edukacji Narodowej. Odznaczona Warszawskim Krzyżem Powstańczym.

Przypisy edytuj

  1. Maria Danuta Jaczynowska. 1944.pl. [dostęp 2018-02-17]. (pol.).
  2. Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 318. ISBN 83-223-2073-6.
  3. Maria Jaczynowska (1928-2008). stowarzyszeniehistorykowstarozytnosci.uw.edu.pl. [dostęp 2018-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-18)]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Sławomir Kalembka (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, s. 285–286, ISBN 83-231-1988-0.

Linki zewnętrzne edytuj