Marianthi Xhako
Marianthi Xhako właśc. Marianthi Qemo-Xhako (ur. 2 listopada 1936 w Beracie, zm. 18 czerwca 2017 w Tiranie[1]) – albańska reżyserka i scenarzystka filmowa.
| Prawdziwe imię i nazwisko |
Marianthi Qemo |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Lata aktywności |
1960 - 1990 |
| Odznaczenia | |
| Artist i Merituar | |
Życiorys
edytujPo ukończeniu szkoły średniej w Beracie uzyskała stypendium, dzięki któremu mogła w 1954 wyjechać do ZSRR[2]. Studia z zakresu reżyserii filmowej ukończyła w Instytucie Kinematografii WGIK w Moskwie w 1960, razem z Viktorem Gjiką i Dhimitrem Anagnostim[3]. Jej pracą dyplomową był film Qyteti i një mbi një dritareve, który poświęciła swojemu rodzinnemu miastu[4]. Po powrocie do kraju podjęła pracę w Studiu Filmowym Nowa Albania. Była jedną z pierwszych albańskich reżyserek filmów dokumentalnych. W całej swojej karierze nakręciła ponad 60 filmów dokumentalnych i kronik filmowych[1]. W 1990 przeszła na emeryturę[5].
Była mężatką, miała dwie córki[6].
Została uhonorowana tytułem Zasłużonej Artystki (Artist i Merituar)[1][3].
Filmy dokumentalne
edytuj- 1959: Qyteti i një mbi një dritareve (Miasto tysiąca okien)
- 1961: Reportazh nga Kurbneshi (Reportaż z Kurbnesh)
- 1963: Në shërbim të shëndetit (W służbie zdrowia)
- 1963: Djali nga Korea (Chłopiec z Korei)
- 1965: Në rjedhën e jetës (Na ścieżkach życia)
- 1966: Çajupi
- 1969: 25 vjetori i Kongresit të parë të BGSH (25 rocznica I Kongresu BGSh)
- 1972: Ekspozita e arteve figurative (Wystawa sztuki figuratywnej)
- 1973: Këndon Tefta Tashko Koço (Śpiewa Tefta Tashko Koço)
- 1973: Pushimet e punetoreve (Odpoczynek robotników)
- 1973: Vajza Pukjane (Dziewczyna z Puki)
- 1975: Viti 1924 (Rok 1924)
- 1975: Dhëmbët dhe shëndeti (Zęby a zdrowie)
- 1975: Kursim, kursim, kursim (Oszczędność, oszczędność, oszczędność)
- 1975: Mjekja nga fshatit (Lekarka ze wsi)
- 1975: Shtegtim montatorësh
- 1977: Odhise Paskali
- 1980: Ditë vjeshte në Plasë (Jesienny dzień w Plasë)
- 1980: Qitëset (Strzelcy)
- 1981: Ali Kelmendi
- 1982: Muzeu Historik Kombëtar (Narodowe Muzeum Historyczne)
- 1983: Nepër ditarët e luftës (Poprzez wojenne pamiętniki)
- 1984: Piktori Buza (Malarz Buza)
- 1986: Tirana e kuqe e Enverit (Czerwona Tirana Envera)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Ndahet nga jeta veterania e kinematografisë shqiptare, Marianthi Xhako-Qemo. = 2017-06-24 [online], koha.net, 19 czerwca 2017 (alb.).
- ↑ Josif Papagjoni: Enciklopedi Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
- ↑ a b Marianthi Xhako-Qemo regjisorja e dokumentarëve. = 2021-10-05 [online], aktoretshqiptare.info (alb.).
- ↑ Edmond Prifti, Fiket përgjithmonë objektivi i Marianthi Xhakos!. = 2017-06-24 [online], konica.al, 19 czerwca 2017 [zarchiwizowane z adresu 2017-06-21] (alb.).
- ↑ Detyre ne art, detyre ne shtepi. = 2017-06-25 [online], shqiperia.com, 2010 (alb.).
- ↑ Regjisorja Marianthi Xhako, mbretëresha e filmit dokumentar [online], shqiptarja.com, 2023 (alb.).
Bibliografia
edytuj- Marianthi Qemo-Xhako w bazie IMDb (ang.)
- Marianthi Xhako-Qemo regjisorja e dokumentarëve. = 2021-02-11 [online], aktoretshqiptare.info (alb.).
- Marianthi Xhako (1936-2017). = 2022-10-29 [online], kinematografia-shqiptare-sporti.com, 2021 (alb.).