McDonnell Douglas MD-90

McDonnell Douglas MD-90samolot pasażerski średniego zasięgu, napędzany dwoma silnikami turbowentylatorowymi. Został zaprojektowany przez amerykańską wytwórnię lotniczą McDonnell Douglas, na bazie modelu McDonnell Douglas MD-80 i wszedł do służby w 1995 roku w liniach Delta Air Lines. Od swojego poprzednika różni się bardziej wydajnymi silnikami International Aero Engines V2500 i dłuższym kadłubem. MD-90 może przewozić na swoim pokładzie do 172 pasażerów.

McDonnell Douglas MD-90
Ilustracja
MD-90 linii lotniczych BritishJet.com
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

McDonnell Douglas

Typ

pasażerski

Załoga

2

Historia
Data oblotu

22 lutego 1993

Lata produkcji

1993–2000

Liczba egz.

116

Liczba wypadków
 • w tym katastrof

3
2

Dane techniczne
Napęd

2x International Aero Engines V2500

Ciąg

111,21 kN

Wymiary
Rozpiętość

32,87 m

Długość

46,5 m

Wysokość

9,4 m

Masa
Startowa

max. 70 760 kg - 76 204 kg

Osiągi
Prędkość przelotowa

811 km/h (Mach 0,76)

Zasięg

3860 km - 4426 km

Rozbieg

2270 m

Dane operacyjne
Liczba miejsc
153-172
Użytkownicy
McDonnell Douglas MD-90 linii Japan Airlines

Charakterystyka

edytuj

W latach osiemdziesiątych, tuż po pojawieniu się na rynku modelu MD-80, McDonnell Douglas rozpoczął prace nad jego następcą - MD-90. Początkowo samolot miał być napędzany dwoma silnikami śmigłowentylatorowymi, jednak z powodu niewielkiego zainteresowania potencjalnych odbiorców takim rozwiązaniem, producent podjął decyzję o zamontowaniu silników turbowentylatorowych IAE V2500[1]. Oficjalnie maszyna weszła do służby 14 listopada 1989 roku, wraz z zamówieniem przez Delta Air Lines 50 sztuk, z opcją na kolejnych 110. Pierwszy lot odbył 22 lutego 1993, a dwa lata później pierwszy egzemplarz został dostarczony odbiorcy. MD-90 był produkowany, podobnie jak DC-9 i MD-80, w Long Beach, w Kalifornii. Dodatkowo 20 sztuk zostało wyprodukowanych w Szanghaju, gdzie wcześniej produkowano także MD-80[2].

McDonnell Douglas MD-90 powstał na bazie serii MD-80, jest dłuższą o 1,5 metra i ulepszoną wersją MD-88 z podobnymi systemami EFIS (eng. Electronic Flight Instrument System) i mocniejszymi, cichszymi oraz bardziej wydajnymi silnikami IAE V2500 w miejsce Pratt & Whitney JT8D. Zależnie od konfiguracji kabiny pasażerskiej, samolot jest zdolny pomieścić 153 do 172 pasażerów[3].

MD-90 produkowany był w dwóch wersjach: -30 i -30ER (ang. ER - extended range, przedłużony zasięg). MD-90-30 ma zasięg 2400 mil (3860 kilometrów), natomiast MD-90-30ER ma większą wagę i zasięg do 2750 mil (4426 kilometrów) z dodatkowym zbiornikiem paliwa. Producent proponował wersję z jeszcze większym zasięgiem, oznaczoną MD-90-50, ale nie został on nigdy zamówiony[4].

Podstawowy MD-90 posiada „szklany kokpit”, podobny do tego znajdującego się w MD-88. 29 MD-90 dostarczonych do Saudi Arabian Airlines miały pełny kokpit, awionikę i panel sufitowy podobny do MD-11 by ułatwić pilotom MD-11, przestawienie się na nowe maszyny.

Po połączeniu się wytwórni Boeing i McDonnell Douglas w 1997, nie otrzymano już żadnego zamówienia na MD-90, ze względu na silnego konkurenta, jakim był Boeing 737. Również linie Delta Air Lines wycofały swoje zamówienie na MD-90, złożone przed połączeniem producentów, zamawiając w zamian B737-800[5].

Produkcja MD-90 w Long Beach została zakończona w 2000, a ostatni egzemplarz trafił do Saudi Arabian Airlines. W rodzinie DC-9, biorąc pod uwagę liczbę wyprodukowanych samolotów - MD-90 zajmuje ostatnie miejsce, w skład flot linii lotniczych weszło jedynie 116 sztuk.

Kolejnym projektem producenta był McDonnell Douglas MD-95, który został przemianowany na Boeing 717-200[6]. Głównymi konkurentami MD-90 są: Airbus A320 i Boeing 737.

Warianty

edytuj
 
Douglas MD-90 japońskich linii lotniczych

MD-90-30 – podstawowa wersja modelu MD-90 z dwoma silnikami V2500 i EFIS (Electronic Flight Instrument System).

MD-90-30IGW – wersja ze zwiększoną maksymalną masą startową. Wyprodukowano tylko jeden egzemplarz, który 18 marca 1997 roku trafił do chińskich linii lotniczych Great China Airlines (s/n 53567). Od 1 marca 2008 roku znajduje się we flocie tajwańskich EVA Air pod numerem rejestracyjnym B-17926.[7]

MD-90-30ER – wersja o przedłużonym zasięgu. Wyprodukowano dwa egzemplarze - jeden znajduje się w liniach Delta Air Lines (s/n 53576)[8], a drugi w Uni Air (s/n 53601)[9].

MD-90-30T „Trunkliner” – wersja specjalna o zwiększonej masie startowej i mocniejszym podwoziu, produkowana w Szanghaju. Początkowo planowano budowę 40 egzemplarzy, następnie zredukowano do 20[10], a ostatecznie z fabryki wyjechały dwa[11].

Użytkownicy

edytuj

Główni odbiorcy samolotu McDonnell Douglas MD-90 to Saudi Arabian Airlines (29), Delta Air Lines (16), Japan Airlines Domestic (16), China Northern Airlines (11), Uni Air (10), China Eastern Airlines (9), Scandinavian Airlines System (8), a także kilka mniejszych, ogółem 116 sztuk.[12]

We wrześniu 2012 w siedmiu liniach używanych było 66 maszyn MD-90: Delta Air Line (45), JAL (9), Uni Air (8), Eva Air (3), Saudia (1).[13]


 
MD-90 linii lotniczych Delta Airlines
Dostawy
Wersja Suma 2000 1999 1998 1997 1996 1995
MD-90-30 113 3 13 34 25 25 13
MD-90-30ER 1 1
MD-90-30T 2 2
Suma 116 5 13 34 26 25 13

Wypadki i katastrofy

edytuj

Do lipca 2011 roku miały miejsce 3 wypadki lotnicze, w których wziął udział MD-90, w tym dwa, które doprowadziły do całkowitego zniszczenia maszyny. Zginęła jedna osoba[14].

24 sierpnia 1999 roku w MD-90 linii Uni Air, po wylądowaniu na lotnisku w Hualian, doszło do pożaru. Zginęła jedna osoba, a 28 zostało rannych. Przyczyną pożaru były dwa pojemniki z benzyną, przechowywane w bagażu jednego z pasażerów[15].

Parametry techniczne

edytuj
MD-90-30 MD-90-30ER
Załoga 2 osoby
Konfiguracja kabiny pasażerskiej 172 (jedna klasa)
153 (dwie klasy)
Długość 46,5 m
Rozpiętość skrzydeł 32,87 m
Powierzchnia skrzydeł 112,3m2
Wysokość 9,4 m
Masa własna 39 915 kg
Maksymalna masa startowa 70 760kg 76 204 kg
Prędkość przelotowa 811 km/h (Mach 0,76)
Zasięg 3860 km 4426 km
Silniki (×2) IAE V2525-D5 lub IAE V2528-D5
Ciąg (×2) 111,21 kN lub 124,55 kN

Źródła: Boeing[16], Airliners.net[17]

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. History. i-a-e.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-06)].. International Aero Engines.
  2. MD Background. Boeing.
  3. Technical Characteristics -- MD-90 Series. Boeing.
  4. MD-90 page, airliners.net.
  5. Delta's 1997 Annual Report. secinfo.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-25)]., Delta Air Lines.
  6. The Boeing logbook: 1997-2001, www.boeing.com
  7. McDonnell Douglas MD-80/90 - MSN 53567 airfleets.net
  8. McDonnell Douglas MD-80/90 - MSN 53576 airfleets.net
  9. McDonnell Douglas MD-80/90 - MSN 53601 airfleets.net
  10. China Northern Airlines Receives First MD-90. McDonnell Douglas Corporation. [dostęp:2011-07-04]
  11. Orders and Deliveries. www.boeing.com
  12. MD-90 Model summary. boeing
  13. World Airliner Census 2012.. flightglobal.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-08)]. flightglobal
  14. McDonnell Douglas MD-90, www.aviation-safety.net
  15. Accident description. www.aviation-safety.net
  16. MD-90 characteristics. Boeing
  17. MD-90 specification. airliners.net