Mięsichówka ogórkowonna
Mięsichówka ogórkowonna (Macrocystidia cucumis (Pers.) Joss.) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
| ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | grzyby | |
| Typ | podstawczaki | |
| Klasa | pieczarniaki | |
| Rząd | pieczarkowce | |
| Rodzina | Macrocystidiaceae | |
| Rodzaj | mięsichówka | |
| Gatunek | mięsichówka ogórkowonna | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Macrocystidia cucumis (Pers.) Joss. Bull. trimest. Soc. mycol. Fr. 49: 373 (1934) | ||
.JPG)
.JPG)
Systematyka i nazewnictwoEdytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Macrocystidia, Macrocystidiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus cucumis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1934 r. Marcel Josserand, przenosząc go do rodzaju Macrocystidia[1].
Rodzajowa nazwa łacińska pochodzi od tego, że gatunek ten posiada bardzo duże cystydy, nazwa gatunkowa od zapachu podobnego do ogórków (cucumis = ogórek)[2].
Synonimów naukowych ma ponad 20. Niektóre z nich[3]:
- Agaricus cucumis Pers. 1796
- Agaricus nigripes Trog 1832
- Agaricus piceus Kalchbr. 1874
- Agaricus pisciodorus Ces. 1861
- Galera cucumis (Pers.) Quél. 1880
- Hylophila cucumis (Pers.) Quél. 1886
- Macrocystidia latifolia (J.E. Lange) Arnolds
- Naucoria cucumis (Pers.) P. Kumm. 1871
- Nolanea nigripes Sacc. 1887
- Nolanea picea (Kalchbr.) Gillet 1876
- Nolanea pisciodora (Ces.) Gillet 1876
Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 2003. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako mięsicha ogórkowa, skórzak ogórkowy, bedłka ogórkowa, drobniak ogórkowy i nicówka ogórkowa[4].
MorfologiaEdytuj
Średnica 2–5 cm, początkowo dzwonkowaty, później wypukły do płaskiego. Powierzchnia gładka i aksamitna, barwa od czerwonobrązowej do ciemnokasztanowej. Brzegi jaśniejsze – żółtobrązowe lub mięsnoróżowe[5][6], jednak jaśniejsza ich barwa szybko zanika i u starszych okazów brzegi kapelusza są ubarwione tak samo jak kapelusz[2].
Dość gęste, wybrzuszone, przy trzonie zatokowato wycięte, początkowo białawe, później ochrowe, ochrowo-różowe, łososiowe[5].
Wysokość 4–8 cm, grubość 0,5 cm, walcowaty twardy, chrząstkowaty. Powierzchnia biało omszona, o barwie od ciemnoczerwonobrązowej do czarnobrązowej, tylko pod samym kapeluszem jaśniejsza[5].
Ciemnobrązowy, o charakterystycznym zapachu podobnym do ogórków lub śledzi. Smak łagodny[5]. Niektórzy uważają nawet, że ma zapach tranu. Jest on intensywny, że po wzięciu grzyba do ręki długo utrzymuje się na palcach[6].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników ochrowy. Zarodniki gładkie, eliptyczne, nieamyloidalne, o rozmiarach 7–19 × 3–4,5 μm. Mają zmienną barwę: białawą, różowawą, brudnożółtawą, bladoróżowo-brązową. Cystydy lancetowate, o szerokości do 20 μm i długości do 90 μm[2].
Występowanie i siedliskoEdytuj
Występuje w Ameryce Północnej[2] i w Europie[6]. W Polsce jest dość częsta[4].
Rośnie pojedynczo lub kępkami w lasach (szczególnie pod sosnami i jodłami), ogrodach, parkach, polach uprawnych, przy drogach. Rozwija się na resztkach drzewnych wśród traw i na igliwiu. Obserwowano go również na plantacjach ziemniaka. Owocniki wytwarza od czerwca do listopada[4].
ZnaczenieEdytuj
Saprotrof żyjący na resztkach drzewnych i korze drzew[4]. Według niektórych autorów jest grzybem niejadalnym[5], w Ameryce Północnej jest zbierany przez grzybiarzy, ale rzadko[2].
Gatunki podobneEdytuj
Zapach jest tak charakterystyczny, że umożliwia bezbłędne odróżnienie tego gatunku od innych podobnych. Charakterystyczne są także niektóre cechy morfologiczne; ciemnobrązowy kapelusz o aksamitnej w dotyku powierzchni i u młodych owocników wyraźnie jaśniejszych brzegach, trzon bardzo ciemny, często czarny[6].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2014-02-15].
- ↑ a b c d e MushroomExpert (ang.). [dostęp 2014-04-22].
- ↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2014-01-03].
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e J. Breitenbach, Kraenzlin: Fungi of Switzerland 3 – Boletes & Agarics. Lincof, 1991.Sprawdź autora:2.
- ↑ a b c d Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.