Wikipedia

Michalina Tatarkówna-Majkowska

działaczka PZPR

Michalina Tatarkówna-Majkowska, Tatarek-Majkowska (ur. 22 września 1908[a] w Nowych Chojnach[b], zm. 19 lutego 1986) – polska działaczka partii komunistycznych, posłanka na Sejm PRL I, II, III i IV kadencji, I sekretarz Komitetu Łódzkiego i członkini Komitetu Centralnego PZPR. Budownicza Polski Ludowej.

Michalina Tatarkówna-Majkowska
Data i miejsce urodzenia

22 września 1908
Nowe Chojny

Data śmierci

19 lutego 1986

Posłanka na Sejm PRL I, II, III i IV kadencji
Okres

od 1952
do 1969

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Order Budowniczych Polski Ludowej Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”

Życiorys edytuj

Z zawodu była tkaczką, od lipca 1923 pracowała w Widzewskiej Manufakturze. W latach 1927–1934 była członkinią Komunistycznego Związku Młodzieży Polski, a w latach 1934–1938 Komunistycznej Partii Polski.

 
Pocztówka z życzeniami imienionowymi dla M. Tatarkówny-Majkowskiej i Jej ówczesnym adresem zamieszkania z września 1932.

W tym czasie mieszkała przy ulicy Jana Kilińskiego 145 m. 23 (dziś w tym miejscu stoi hotel "Ambasador").

Podczas II wojny światowej nie prowadziła aktywnej działalności politycznej.

21 stycznia 1945 wstąpiła do Polskiej Partii Robotniczej. W latach 1945–1947 była I sekretarzem Komitetu Dzielnicowego PPR Łódź-Widzew i członkiem Komitetu Miejskiego partii (od 1946 Komitetu Łódzkiego, mającego rangę wojewódzkiego). Od 1947 do 1948 była zastępcą członka KŁ i instruktorem jego Wydziału Organizacyjnego. Następnie do 1949 pełniła tę funkcję w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w której zjeździe założycielskim w grudniu 1948 uczestniczyła. W latach 1949–1950 była I sekretarzem Komitetu Dzielnicowego PZPR Łódź-Staromiejska, następnie do 1951 sekretarzem organizacyjnym Komitetu Wojewódzkiego w Łodzi. W 1951 podjęła naukę w Szkole Partyjnej przy KC PZPR w latach 1953–1955 jego I sekretarzem, a następnie – do 1964 – I sekretarzem KŁ PZPR. Od 17 marca 1954 do 28 lipca 1956 była równocześnie zastępcą członka, a od 28 lipca 1956 członkiem Komitetu Centralnego PZPR[2]. Zaliczana do „puławian” podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych[3]. W latach 1952–1969 była posłanką na Sejm PRL czterech kadencji. Zasiadała także w Ogólnopolskim Komitecie Frontu Jedności Narodu[4].

W 1965 oficjalnie na własną prośbę przeszła na emeryturę. W rzeczywistości została zmuszona do wycofania się ze wszelkiej działalności politycznej w wyniku konfliktu z Władysławem Gomułką na tle rozbieżnych koncepcji realizacji zasad gospodarki socjalistycznej na poziomie robotnika. Między innymi dążyła do likwidacji III zmiany w przemyśle włókienniczym oraz nie zgodziła się na realizację w Łodzi wielorodzinnego budownictwa mieszkaniowego w wersji wyjątkowo oszczędnej, zastosowanej w Gdańsku[5].

 
Dom przy ul. Kopcińskiego 57 w Łodzi, w którym Michalina Tatarkówna-Majkowska mieszkała do śmierci

Jednym z jej znaczących osiągnięć w Łodzi jest przeprowadzenie realizacji mauzoleum radogoskiego na terenie byłego więzienia policyjnego, miejsca masakry więźniów w przeddzień zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi 19 stycznia 1945.

Na emeryturze udzielała się w oddziale łódzkim Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, na rzecz którego testamentem przekazała swoje mieszkanie przy ulicy doktora Stefana Kopcińskiego 57[6] wraz z całym pozostałym w nim majątkiem (a także dwie działki: w Żabiczkach koło Konstantynowa Łódzkiego oraz w Grotnikach). Przedmioty typu historycznego (dokumenty, zdjęcia) przekazała do zbiorów Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.

W okresie sprawowania funkcji I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR była osobą niezwykle popularną i poważaną w mieście. Znana była z ogromnego wyczulenia na krzywdę ludzką. Była synonimem „ostatniej instancji” w sprawach trudnych; popularnym w tym czasie w Łodzi było powiedzenie: „idź/napisz do Tatarkówny, ona ci pomoże”[7].

Została pochowana z honorami państwowymi 24 lutego 1986 na cmentarzu komunalnym na Zarzewie w Łodzi[8]. W pogrzebie uczestniczyło kilka tysięcy osób. Obecni byli m.in. członek Biura Politycznego KC PZPR, I sekretarz Komitetu Łódzkiego Tadeusz Czechowicz, przewodniczący Rady Narodowej miasta Łodzi prof. Mieczysław Serwiński, prezydent Łodzi Jarosław Pietrzyk oraz minister budownictwa, gospodarki przestrzennej i komunalnej Józef Niewiadomski[9].

Życie prywatne edytuj

Urodziła się w rodzinie Marcina Tatarka (1884–1938), działacza KPP, i jego pierwszej żony Rozalii z Fiszerowiczów (1885–1911). W 1946 wyszła za Karola Majkowskiego (1913–1980), ekonomistę, działacza PPR i PZPR, radnego Rady Narodowej miasta Łodzi. Nie mieli dzieci.

Ordery i odznaczenia edytuj

Upamiętnienie i kontrowersje edytuj

W lutym 2005 kontrowersje wśród radnych opozycji prawicowej wzbudziła decyzja Rady Miasta Łodzi[14], która głosami radnych lewicowych nadała imię Michaliny Tatarkówny-Majkowskiej jednej z ulic miasta na osiedlu Andrzejów[15]. Wśród argumentów za tą kandydaturą wymieniano m.in. zasługi w rozwoju łódzkiego budownictwa mieszkaniowego oraz jej zdecydowaną postawę przeciwną przemianowaniu ulicy Piotrkowskiej na ulicę Józefa Stalina. W grudniu 2017 łódzki wojewoda Zbigniew Rau podjął, na podstawie tzw. ustawy dekomunizacyjnej, decyzję o zmianie nazwy ulicy Tatarkówny-Majkowskiej i nadaniu jej imienia Anny Walentynowicz[16].

W październiku 2017 miała miejsce prezentacja biografii Michaliny Tatarkówny-Majkowskiej Czerwona Michalina. Prządka-działaczka-łodzianka, autorstwa łódzkiego historyka – Piotra Ossowskiego[17].

Audycje edytuj

  • Legenda mojego dzieciństwa. Rzecz o Tatarkównie-Majkowskiej. Audycja dokumentalna (30 minut) – Radio Łódź

Uwagi edytuj

  1. ↑ Niekiedy podawana błędnie jako 27 września 1908. Taka data widnieje nawet na jej nagrobku[1].
  2. ↑ Nowe Chojny stanowią obecnie część Łodzi[1].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Piotr Ossowski, Michalina Tatarkówna-Majkowska. Biografia, Łódź 2016, s. 22.
  2. ↑ Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych b. PRL. ipn.gov.pl.
  3. ↑ Październik i „Mała stabilizacja”. W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989. Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 61–62. ISBN 83-7066-208-0.
  4. ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 4 (4350) 7 stycznia 1958, s. 2.
  5. ↑ Michalina Tatarkówna-Majkowska: Życie moje. Rozmowa z Krzysztofem Turowskim, [w:] „ITD.”, 1981, nry 19 i 20; skrót obu części tego wywiadu w: „Głos Robotniczy”, 27 V 1981, nr 105, s. 4.
  6. ↑ Bogdan Dmochowski: Tatarkówna-Majkowska, „Express Ilustrowany”, 8 V 2015.
  7. ↑ Anna Gronczewska: Michalina Tatarkówna-Majkowska kobieta, która przez dwadzieścia lat niepodzielenie rządziła Łodzią, „Historia” dod. do „Polska. Dziennik Łódzki”, 20 II 2014, s. 1, 6–7.
  8. ↑ Wyszukiwarka grobów w Łodzi.
  9. ↑ Łodzianie pożegnali M. Tatarkównę-Majkowską, „Dziennik Łódzki”, nr 47 (11955), 25 lutego 1986, s. 1–2.
  10. ↑ Stefan Oberleitner: Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 26.
  11. ↑ M.P. z 1946 r. nr 93, poz. 175 („w uznaniu zasług położonych dla dobra demokratycznej Polski w dziele zabezpieczenia porzuconego przez okupanta mienia, odbudowy i uruchomienia miejskich zakładów pracy, jak również stworzenia życia gospodarczego i społecznego na terenie m. Łodzi”).
  12. ↑ Czesław Żyliński. Pierwsze Odznaki Honorowe Miasta Łodzi. „Życie Uczelni”, 2010. 
  13. ↑ Uchwała nr 2/7/60 Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia 12 stycznia 1960 roku w sprawie nadania Odznaki Honorowej m. Łodzi, bc.wbp.lodz.pl, 12 stycznia 1960 [dostęp 2022-08-06].
  14. ↑ DUWŁ uchwała XVL/781/05.
  15. ↑ Wykaz ulic i numerów adresowych. Osiedle Andrzejów. bip.uml.lodz.pl.
  16. ↑ Matylda Witkowska: Dekomunizacja ulic w Łodzi. Wojewoda zmienił nazwy 27 ulic. Będzie plac Lecha Kaczyńskiego. dzienniklodzki.pl, 13 grudnia 2017.
  17. ↑ Piotr Ossowski: Czerwona Michalina. Prządka-działaczka-łodzianka. Wyd. Uniw. Łódzkiego. Łódź, 2017.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Michalina_Tatarkówna-Majkowska&oldid=72758125”