Ulica Jana Kilińskiego w Łodzi

ulica Jana Kilińskiego
	Stare Miasto, Helenów, Centrum, Fabryczna, Księży Młyn, Górniak, Chojny
	; skrzyżowanie z ul. Przybyszewskiego
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Długość	6,0 km
Przebieg
	Położenie na mapie Łodzi ulica Jana Kilińskiego
	Położenie na mapie Polski ulica Jana Kilińskiego
	Położenie na mapie województwa łódzkiego ulica Jana Kilińskiego
	51°46′10,3″N 19°27′52,1″E/51,769520 19,464461
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Jana Kilińskiego w Łodzi – ulica o długości około 6 kilometrów, biegnąca południkowo od skrzyżowania ul. Północnej z ul. Franciszkańską (Stare Miasto) do ul. Śląskiej (Chojny).

Obiekty przy ul. Kilińskiego

Sobór św. Aleksandra Newskiego

Hotel Polonia Palast

Róg ulic Przybyszewskiego i Kilińskiego

Była zajezdnia tramwajowa Dąbrowskiego

Widok na budynek techniczny byłej zajezdni Dąbrowskiego

Historia ulicyEdytuj

Regulację ulicy przeprowadzono w latach 1824–1828 podczas tworzenia osady przemysłowej, przeznaczonej pod osiedlenie tkaczy lnu i bawełny, którą nazwano Łódka^[1].

Ulica początkowo nosiła nazwę Widzewska^[1]. Około roku 1920 patronem ulicy stał się płk. Jan Kiliński^[2]. Ulica Jana Kilińskiego zyskała na prestiżu w drugiej połowie XIX stulecia. Przy niej kończył bieg pociąg z Koluszek (od 1865), który przywoził bawełnę, a wywoził tkaniny na teren imperium Rosyjskiego. W pobliżu stanęła cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Przy ul. Tuwima wzniesiono gmach Poczty Głównej (1903), a przy ul. Narutowicza ekskluzywny wówczas hotel Polonia. Naprzeciw dworca kolejowego powstał w okresie międzywojennym Dom Pomnik Józefa Piłsudskiego (dziś Łódzki Dom Kultury).

W czasie II wojny światowej zmieniono nazwę ulicy na Buschlinie^[2]^[3]. Po wyzwoleniu Łodzi powrócono do nazwy ulicy sprzed okupacji niemieckiej.

TramwajeEdytuj

Wytyczono dwie linie tramwajowe, łączące Dworzec Kolei Fabryczno-Łódzkiej z cmentarzem przy ulicy Ogrodowej i z placem Kościelnym. Funkcję pierwszej zajezdni pełniła „remiza” usytuowana przy ulicy Tramwajowej. Przez długi czas była to jedyna zajezdnia dla tramwajów miejskich w Łodzi. W 1928 roku wybudowano drugą zajezdnię przy zbiegu ulic Dąbrowskiej (obecnie Dąbrowskiego) i Kilińskiego. Jej otwarcie nastąpiło 20 czerwca 1928 roku. Obie zajezdnie nie pełnią już swoich funkcji^[4]^[5].

Obiekty (w tym zabytki)Edytuj

Przy ul. Kilińskiego znajdują się m.in. kolejno:

ul. Kilińskiego 2 – pałac Roberta Biedermanna, 1878-1789, nr rej. A/96 z 20.01.1971; obecnie siedziba spółki „Atlas”
ul. Kilińskiego 24– Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Immanuel”
Kamienica Pinkusa Brzezińskiego, Kilińskiego 49, nr rej. A/142 z 20.06.2013^[6]
Hotel Polonia Palast, Kilińskiego/Narutowicza 38, 1910–1912, nr rej. A/352 z 31.03.1994
Park im. Stanisława Moniuszki
Sobór prawosławny pw. św. Aleksandra Newskiego, ul. Kilińskiego 54, 1880–1884, nr rej. A/117 z 20.01.1971
Park im. Henryka Sienkiewicza, Sienkiewicza-Kilińskiego, 1894–1897, nr rej. A/302 z 6.12.1984
ul. Kilińskiego 82/Tuwima 21 – kamienica, 1938, 1942, nr rej. A/39 z 17.07.2007
budynki Muzeum Przyrodniczego Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Kilińskiego 101, nr rej. A/34 29.03.2007:
- budynek Dyrekcji Plantacji Miejskich, obecnie główny muzeum, koniec XIX w., 1924
- dom mieszkalny, obecnie pomocniczy muzeum, po 1860
ul. Kilińskiego 152 – dawna siedziba policji kryminalnej; obecnie budynek Prokuratury Okręgowej
Park im. Jana Kilińskiego
Skwer im. Władysława Strzemińskiego
ul. Kilińskiego 222 – Fabryka Adama Ossera, 1903, nr rej. A/70 z 19.12.2008
ul. Kilińskiego 228 – Kościół Matki Boskiej Fatimskiej
ul. Kilińskiego 245 – Zajezdnia tramwajowa, 1928-1929, nr rej. A/88 z 29.01.2010
- budynek administracyjno-biurowy
- hala główna postojowa

Dawne synagogiEdytuj

Komunikacja miejskaEdytuj

Autobusy dzienneEdytuj

53A, 53B, 53C, 53D, 53E (na odcinku Narutowicza – al. Rodziny Poznańskich, w kierunku dworca Łódź Fabryczna)
57 (na odcinku al. Rodziny Poznańskich – Narutowicza, w kierunku osiedla Piastów-Kurak)
75A, 75B (na odcinku Broniewskiego – Śląska, w kierunku dworca Łódź Widzew)
77 (na odcinkach Wigury – Fabryczna, w kierunku dworca Łódź Fabryczna, i Fabryczna – Abramowskiego, w kierunku Starego Rokicia)
86A, 86B (na odcinku al. Rodziny Poznańskich – Narutowicza, w kierunku Retkini)

Autobusy nocneEdytuj

N3A, N3B (na odcinku Wigury – Broniewskiego)

TramwajeEdytuj

1 (na całym odcinku)
4 (na odcinku Pomorska – al. Rodziny Poznańskich)
5 (na odcinku Północna – Stanisława Przybyszewskiego)
9 (na odcinku Narutowicza – al. Rodziny Poznańskich)
12 (na odcinku Narutowicza – al. Rodziny Poznańskich)
13 (na odcinku Narutowicza – al. Rodziny Poznańskich)

Zobacz teżEdytuj

Pałac Biedermanna

PrzypisyEdytuj

↑ ^a ^b AnnaA. Rynkowska AnnaA., Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 7, ISBN 978-83-939822-4-0 .
↑ ^a ^b Kilińskiego Jana. [w:] Baza: Ulice Łodzi [on-line]. wimbp.lodz.pl. [dostęp 2013-09-23].
↑ Łódzkie ulice (Internet Archive). [dostęp 2012-03-24].
↑ „Kronika Miasta Łodzi”; Najbardziej „łódzka” ulica; Widzewska-Kilińskiego, Dariusz Kędzierski, s. 241, 4/2007, ISSN 1231-5354.
↑ Ostatni dzień starej zajezdni. Będzie galeria handlowa.
↑ Urząd MiastaU.M. Łodzi Urząd MiastaU.M., Gminna Ewidencja Zabytków Miasta Łodzi [dostęp 2021-07-07] .

[Ryn-1] AnnaA. Rynkowska AnnaA., Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 7, ISBN 978-83-939822-4-0 .

[baza-2] Kilińskiego Jana. [w:] Baza: Ulice Łodzi [on-line]. wimbp.lodz.pl. [dostęp 2013-09-23].

[3] Łódzkie ulice (Internet Archive). [dostęp 2012-03-24].

[4] „Kronika Miasta Łodzi”; Najbardziej „łódzka” ulica; Widzewska-Kilińskiego, Dariusz Kędzierski, s. 241, 4/2007, ISSN 1231-5354.

[5] Ostatni dzień starej zajezdni. Będzie galeria handlowa.

[:1-6] Urząd MiastaU.M. Łodzi Urząd MiastaU.M., Gminna Ewidencja Zabytków Miasta Łodzi [dostęp 2021-07-07] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]