Mieczysław Reder
Mieczysław Wojciech Reder (ur. 24 kwietnia 1913 w folwarku Woźniki, pow. siedlecki, zm. 14 sierpnia 1991 we Włocławku) – polski nauczyciel i rzeźbiarz, uczestnik kampanii wrześniowej.
| Imię i nazwisko |
Mieczysław Wojciech Reder |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
24 kwietnia 1913 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Młodość i edukacja edytuj
Był najmłodszym synem mleczarza Juliana Redera (zm. 1913) i Kamili z Mioduszewskich[1]. Od strony ojca miał korzenie holenderskie[2].
W latach 1929–1934 studiował na Wydziale Architektury Wnętrz Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Poznaniu. Od 18 września 1934 r. do 1 października 1935 r. pełnił służbę w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Po jej ukończeniu został mianowany kapralem podchorążym rezerwy piechoty 68 Pułku Piechoty we Wrześni. Po odejściu z wojska, w latach 1937–1939 kształcił się w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych w Warszawie[1].
Wojna i służba wojskowa edytuj
Podczas kampanii wrześniowej zgłosił się do wojska w Żychlinie. Tam został przydzielony do Armii „Poznań”. Stacjonował w miejscowości Stare Budy. Oddział, do którego należał Mieczysław Reder dostał się do niewoli. On sam zbiegł podczas transportu do obozu jenieckiego. Przez kolejne dwa lata ukrywał się u krewnych w okolicach Konina. W 1942 r. został robotnikiem przymusowym jako pomocnik warsztatowy w parowozowni w Koninie[1].
Od 25 maja do 30 września 1945 r. służył jako kapral, dowódca plutonu w 34 Pułku Piechoty, który stacjonował nad Nysą Łużycką, a później w Bieszczadach[1].
Nauczyciel we Włocławku edytuj
W grudniu 1945 r. zamieszkał we Włocławku, przy ul. Łęgskiej 48 (budynek obecnie nie istnieje). We wrześniu 1946 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel rysunku i robót ręcznych w Liceum i Gimnazjum Męskim im. Ziemi Kujawskiej. 1 lipca 1950 r. został mianowany nauczycielem zawodowym w Państwowej Szkole Ogólnokształcącej im. Ziemi Kujawskiej[1].
Od 24 września do 17 października 1951 r. odbywał służbę wojskową w Ośrodku Wyszkolenia Oficerów Rezerwy nr 2[1].
1 września 1953 r. na własną prośbę został przeniesiony do Technikum Papierniczego Ministerstwa Przemysłu Drzewnego i Papierniczego we Włocławku, przemianowanego później na Technikum Celulozowo-Papiernicze, a w 1960 r. na Zespół Szkół Chemicznych. Został nauczycielem rysunku, a także wychowawcą i opiekunem świetlicy. Później zaczął uczył także rysunku technicznego, maszynoznawstwa i fotografii. We wrześniu 1955 r. zatrudnił się dodatkowo jako nauczyciel konsultant w Wydziale Zaocznym tej szkoły. W 1973 r. przeszedł na emeryturę, mimo to pozostał nauczycielem w Zespole Szkół Chemicznym do 1990 r. Od 1 stycznia 1983 r. do 1990 r. uczył także w Studium Nauczycielskim we Włocławku[1].
Mieczysław Reder interesował się sztuką, fotografią i podróżami. Swoje pasje wykorzystywał w wykonywanej pracy. Tworzył stałe i okazjonalne dekoracje w gmachu Zespołu Szkół Chemicznych. Utworzył w szkole pracownię rzeźbiarską, w której chętnie przebywał także w czasie wolnym od zajęć. Wykonywał w niej medaliony, popiersia i plakiety portretowe, przedstawiające postacie historyczne. Uwieczniał również swoich uczniów i uczennice. Wiele z nich oddawał im później w prezencie. Reder posługiwał się przede wszystkim techniką gipsowego i patynowego odlewu oraz masą celulozową. Swoje prace tworzył na podstawie obserwacji żywego modelu jak i fotografii. Jako artysta, Reder nigdy nie przyłączył się do żadnej z działających we Włocławku grup twórczych, nie brał także udziału w wystawach sztuki ani nie prowadził sprzedaży swoich dzieł. Kolekcja Mieczysława Redera była prezentowana w gmachu Zespołu Szkół Chemicznych do połowy lat 90. XX wieku. Obecnie pozostawiono z niej popiersie patronki szkoły Marii Skłodowoskiej-Curie i fragment galerii rzeźb absolwentów[1].
Począwszy od lat 50., wspólnie z żoną odbył szereg podróży po świecie. Rederowie zwiedzili kolejno: Jugosławię, Rumunię, Włochy, Bułgarię, Finlandię, Francję, ZSRR, Hiszpanię, Szwajcarię, Liban, Syrię, Turcję, Egipt i Niemcy. To właśnie podczas podróży Mieczysław Reder realizował swoją pasję fotograficzną. Swoje zdjęcia wykorzystywał w pracy pedagogicznej, a także prelekcji publicznych i pokazach[2].
Za zasługi na rzecz szkoły, został odznaczony Srebrnym (20 sierpnia 1956 r.) a następnie Złotym Krzyżem Zasługi (6 października 1973 r.). 9 stycznia 1983 r. odznaczono go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Był też wielokrotnie nagradzany z okazji Dnia Nauczyciela[1].
Był członkiem Polskiej Partii Robotniczej od grudnia 1947 r. Następnie został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[1].
Mieczysław Reder zmarł 14 sierpnia 1991 roku we Włocławku. Został pochowany na miejscowym Cmentarzu Komunalnym, w kwaterze 44/1/17[1][3].
Życie prywatne edytuj
3 grudnia 1948 r. poślubił Agrypinę Zofię Nowicką, nauczycielkę i łączniczkę Armii Krajowej. Para nie miała dzieci[1]. Rederowie mieszkali przy ul. Łęgskiej 55 we Włocławku[2]. Obecnie dom ten nie istnieje, znajdowałby się w ciągu ul. Janiny Lech, otwartej w 2019 roku[4][5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l Adam Zapora: REDER Mieczysław Wojciech. W: Włocławski Słownik Biograficzny. T. VII. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2018, s. 153-154. ISBN 978-83-60150-74-0.
- ↑ a b c Zdzisław Jan Zasada: Reder zd. Nowicka Agrypina Zofia. W: Włocławski Słownik Biograficzny. T. IV. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2006, s. 132-134. ISBN 83-60150-27-3.
- ↑ śp. MIECZYSŁAW REDER. „BAZA” Spółka z o.o.. [dostęp 2019-08-15]. (pol.).
- ↑ Informacja katastralna powiatu włocławskiego. Wydział Geodezji i Gospodarki Nieruchomościami Starostwa Powiatowego we Włocławku. [dostęp 2021-07-30]. (pol.).
- ↑ Wojciech Alaburdziński. Nowa ulica we Włocławku. Nosi imię Janiny Lech, bohaterskiej harcerki. „Gazeta Pomorska”, 2019-03-19. Bydgoszcz: Polska Press. ISSN 0867-4965. [dostęp 2021-07-30].