Miron Cozma
Miron Cozma (ur. 25 sierpnia 1954[1]) – rumuński górnik, działacz związkowy, polityk.
Biografia edytuj
W 1977 roku wziął udział w protestach górniczych w dolinie Jiu[2]. W latach 1977–1983 był informatorem tzw. Securitate. Przyjął kryptonim „Paul”[3]. Działalność polityczną rozpoczął w 1990 roku w środowisku górniczym[4].
Na początku 1990 roku Miron Cozma został liderem górników, którzy uczestniczyli w tłumieniu protestów opozycji demokratycznej podczas mineriad[5]. Na wezwanie Prezydenta Rumunii przez dwa dni niszczył z górnikami siedziby niezależnych redakcji i antykomunistycznych partii[2]. W 1991 roku na wezwanie Prezydenta Rumunii Iona Iliescu górnicy Cozmy przybyli do Bukaresztu w celu rozprawienia się z rządem Petre Romana. W wyniku najazdu górników rząd Romana podał się do dymisji. Po wyborach prezydenckich w 1996 roku Cozmę skazano na 1,5 roku więzienia za nadużycia finansowe[6]. Po zwycięstwie Rumuńskiej Konwencji Demokratycznej w wyborach parlamentarnych planowano czwarty marsz na Bukareszt, który miał obalić nowo powstały rząd. Brak przywódcy prawdopodobnie zadecydował o upadku marszu[6]. Po wyjściu na wolność w 1998 roku wstąpił do skrajnie nacjonalistycznej Partii Wielkiej Rumunii[2].
Po zerwaniu z postkomunistami w lutym 1999 roku został postawiony w stan oskarżenia przez Sąd Najwyższy i skazany na osiemnaście lat więzienia za zorganizowanie mineriady w 1991 roku[7]. Kilka dni później Cozma wraz z kilkoma tysiącami górników rozpoczęli kolejną mineriadę, by zaprotestować przeciwko wydanemu przez Sąd Najwyższy wyrokowi. Podczas starć policji z górnikami został zatrzymany[8]. W obronie Cozmy w maju 1999 roku odbyła się kolejna mineriada, która została zatrzymana przez policję[5].
W grudniu 2004 roku Cozma został chwilowo ułaskawiony przez Iona Iliescu[7]. Po anulowaniu ułaskawienia Cozma próbował uciec z więzienia w Timișoarze[8]. W 2007 roku został zwolniony[5].
W 2017 roku Miron Cozma został oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości, jakich dokonał podczas mineriady w czerwcu 1990 roku. Akt oskarżenia objął także byłego prezydenta Rumunii Iona Iliescu, byłego premiera Rumunii Petre Romana i piętnaście innych osób[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Miron Cozma. biografii.ro. [dostęp 2018-02-13]. (rum.).
- ↑ a b c Cozma, Miron. Rumunia. Strajk górników. wyborcza.pl, 1999-01-30. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ Ramona Ursu: EXCLUSIV Miron Cozma, sursa „Paul“ a Securităţii. „Luceafărul huilei” scria note informative despre ortaci, dar şi despre problemele economice din mină. adevarul.ro, 2006-06-13. [dostęp 2018-02-13]. (rum.).
- ↑ Anna Bogusz, Zofia Wojtkowska, Daniel Gąsiorowski: Wodzowie ulic. wprost.pl, 1999-02-21. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ a b c Michał Wasiucionek: „Śmierć inteligentom!” 21. rocznica najsłynniejszej mineriady. histmag.org, 2011-06-13. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ a b Józef Darski: Kryzys (1999). jozefdarski.pl. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ a b Rumunia: Miron Cozma chwilowo ułaskawiony. rmf.fm, 2004-12-17. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ a b Przywódca rumuńskich górników aresztowany podczas ucieczki. wiadomosci.wp.pl, 2004-12-17. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ Były prezydent Rumunii oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości. tvp.info, 2017-06-13. [dostęp 2018-02-13].