Mleczaj kokosowy

Mleczaj kokosowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	mleczaj
Gatunek	mleczaj kokosowy
	Nazwa systematyczna
	Lactarius glyciosmus (Fr.) Fr.; Epicr. syst. mycol.: 348 (Uppsala, 1838)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mleczaj kokosowy (Lactarius glyciosmus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Gatunek ten został poprawnie zdiagnozowany taksonomicznie po raz pierwszy przez Eliasa Friesa (jako Agaricus glyciosmus) w drugim tomie "Observationes mycologicae præcipue ad illustrandam Floram Svecicam" z 1818 r., następnie, w "Epicrisis systematis mycologici" z 1838 r. został przez niego przeniesiony do rodzaju Lactarius. Niektóre synonimy naukowe^[2]:

Agaricus glyciosmus Fr. 1818
Galorrheus glyciosmus (Fr.) P. Kumm. 1871
Lactarius impolitus sensu auct. 2005
Lactifluus glyciosmus (Fr.) Kuntze 1891

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: mleczaj słodkawy i mleczaj wonny^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1–5,5 cm, młode owocniki są płaskie, w miarę wzrostu rozprostowują się. Posiadają niewielki, stożkowaty garb. Brzeg początkowo podwinięty z omszonym kantem, potem równy i krótko karbowany. Powierzchnia początkowo omszona, oszroniona i błyszcząca, potem jedwabista, czasami z niewyraźnymi pręgami. Barwa jasna: liliowoszara, różowo-żółtawo-szara, lilioworóżowa lub jasnoszara z cielistym odcieniem. W stanie podeschniętym staje się jeszcze jąsniejsza: szarożółtawa, lub białawo-różowo-szara^[4].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki barwy kremowej lub bladoochrowej, prosto przyrośnięte lub lekko zbiegające na trzon, o różnej długości (mieszane), czasami rozwidlone, gęsto rozstawione^[5].

Trzon

Wysokość 1,5-7 cm, grubość 0,2-0,8 cm, walcowaty. Łamliwy, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia początkowo biało oszroniona, potem gładka, podczas wysychania błyszcząca. Ma barwę od białawej do słabo różowej. W uciśniętych miejscach u starszych owocników po pewnym czasie trzon staje się żółtawy^[4].

Miąższ

Zbudowany z kulistawych komórek, które powodują jego specyficzną kruchość i nieregularny przełam. Barwy białawej, kruchy, o miękkiej konsystencji, charakterystycznej, przypominającej miąższ orzechów kokosa właściwego i lekko gorzkim posmaku^[5].

Mleczko

U młodych okazów wydziela się obficie, u starszych słabo. Jest wodnistobiałe. W pierwszej chwili ma łagodny smak, później jednak ostry^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników kremowy. Zarodniki elipsoidalne, o wymiarach 7–8,5×5,5–7 μm, pokryte brodawkami połączonymi częściowo listewkami tworzącymi niepełny siateczkowaty wzór. Cystydy licznie występują zarówno na ostrzu blaszek, jak i na ich boku. Są wrzecionowate, o rozmiarze 40–70,5× 6–8 μm^[4].

Występowanie i siedlisko

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Europie (w tym na Islandii) i Ameryce Północnej, występuje także na Nowej Zelandii^[6]. W Polsce nie jest rzadki, w piśmiennictwie mykologcznym opisano jego występowanie na licznych stanowiskach na terenie całego kraju^[3].

Występuje w różnego typu lasach i zaroślach, parkach miejskich, na obrzeżach lasów w obecności brzóz (Betula sp.)^[3]. Preferuje kwaśne gleby. Wytwarza owocniki (w Europie) od sierpnia do października^[5].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy. Jest jadalny, jednak mało smaczny^[3]. Po odpowiednim przyrządzeniu można go spożywać.

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d Alina Skirgiełło: Mleczaj (Lactarius). Grzyby (Mycota), tom 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), mleczaj (Lactarius). Kraków: PWN, 1998. ISBN 83-85444-65-3.
↑ ^a ^b ^c Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 422. ISBN 83-7404-513-2.
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).

[sf-2] Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[lactarius-4] Alina Skirgiełło: Mleczaj (Lactarius). Grzyby (Mycota), tom 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), mleczaj (Lactarius). Kraków: PWN, 1998. ISBN 83-85444-65-3.

[gerhardt-5] Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 422. ISBN 83-7404-513-2.

[6] Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]