Nektarynka białooka

Nektarynka białooka
	Psitteuteles versicolor
	(Lear, 1831)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Loriini
Rodzaj	Psitteuteles; Bonaparte, 1854
Gatunek	nektarynka białooka
Synonimy
	Trichoglossus versicolor Lear, 1831; Trichoglossus versicolor mellori Mathews, 1912; Trichoglossus versicolor whitei Mathews, 1912;
	Trichoglossus versicolor Lear, 1831; Trichoglossus versicolor mellori Mathews, 1912; Trichoglossus versicolor whitei Mathews, 1912;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nektarynka białooka^[4], lorysa białooka^[5] (Psitteuteles versicolor) – gatunek małego ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w obrębie rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Zamieszkuje tereny północnego wybrzeża Australii.

Systematyka edytuj

Nektarynka białooka po raz pierwszy otrzymała nazwę binominalną w 1831 roku – angielski artysta Edward Lear zilustrował ją w swym dziele Illustrations of the Family of Psittacidae, or Parrots i nazwał ją Trichoglossus versicolor^[2]^[6]. Autor nie wskazał miejsca typowego; Mathews przyjął, że był to półwysep Jork w stanie Queensland^[2]^[7]. Obecnie gatunek ten umieszczany jest w monotypowym rodzaju Psitteuteles^[4]^[8]. Nie wyróżnia się podgatunków^[8]; podgatunki mellori i whitei opisane w 1912 roku przez Mathewsa^[7] nie są uznawane^[8]^[9].

Morfologia edytuj

Czoło do połowy korony czerwone; nagi pierścień oczodołowy biały; pokrywy uszu żółte; reszta głowy niebieskozielona z wąskimi żółtymi smugami, które rozciągają się na miękką różową pierś i bladozieloną resztę upierzenia. Dziób pomarańczowoczerwony^[10]. Samice mają bardziej matową i mniej rozległą czerwień na koronie^[9].

Dorosłe osobniki osiągają 19 cm długości ciała i ważą 51–62 g^[9].

Pożywienie edytuj

Głównie pyłek i nektar z kwiatów eukaliptusa^[10].

Rozmnażanie edytuj

Okres lęgowy: najczęściej kwiecień – sierpień.
Gniazdo: w wydrążonym pniu lub zagłębieniu wysoko na drzewie.
Jaja: zazwyczaj 2–5.
Wysiadywanie: około 40 dni^[10].

Status zagrożenia i ochrona edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje nektarynkę białooką za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Gatunek pospolity, szeroko rozprzestrzeniony w swoim obszarze występowania. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny^[3]. Gatunek ten jest ujęty w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[11].

Galeria edytuj

Ilustracja wykonana przez Edwarda Leara
Nektarynka białooka w trakcie żerowania

Przypisy edytuj

↑ Psitteuteles versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d D. Lepage: Varied Lorikeet Psitteuteles versicolor. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-11-18]. (ang.).
↑ ^a ^b Psitteuteles versicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-15].
↑ P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40, zeszyt specjalny, 1999.
↑ E.E. Lear E.E., Illustrations of the family of Psittacidœ, or parrots, pl. 36, Londyn [1832] (ang.).
↑ ^a ^b G.M. Mathews. A Reference-List to the Birds of Australia. „Novitates Zoologicae : a journal of zoology in connection with the Tring Museum”. 18 (3), s. 259–260, 1912. (ang.).
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-11-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c N. Collar & P.F.D. Boesman: Varied Lorikeet (Psitteuteles versicolor), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-11-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c HBW 1997 ↓, s. 348.
↑ Psitteuteles versicolor. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-11-18]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Josep del Hoyo, Andrew Elliot, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Volume IV Sandgrouse to Cuckoos. Barcelona: Lynx Edicions, 1997. ISBN 84-87334-22-9.

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Psitteuteles versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[avibase-2] D. Lepage: Varied Lorikeet Psitteuteles versicolor. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-11-18]. (ang.).

[iucn-3] Psitteuteles versicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-11-15].

[mc-5] P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40, zeszyt specjalny, 1999.

[oryg-6] E.E. Lear E.E., Illustrations of the family of Psittacidœ, or parrots, pl. 36, Londyn [1832] (ang.).

[mathews-7] G.M. Mathews. A Reference-List to the Birds of Australia. „Novitates Zoologicae : a journal of zoology in connection with the Tring Museum”. 18 (3), s. 259–260, 1912. (ang.).

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-11-18]. (ang.).

[botw-9] N. Collar & P.F.D. Boesman: Varied Lorikeet (Psitteuteles versicolor), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-11-18]. (ang.).

[CITEREFHBW1997348-10] HBW 1997 ↓, s. 348.

[cites-11] Psitteuteles versicolor. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2022-11-18]. (ang.).

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]