Niedźwiedno
Niedźwiedno – jezioro w Polsce położone w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Skąpe – 3 km na wschód od miejscowości Ołobok[4].
 Widok na jezioro Niedźwiedno od strony wsi Łąkie | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
72,1 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia | |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
6000 m[3] |
| Objętość |
1336,5 tys. m³[3] |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody |
II (1993)[1] |
| Rzeki zasilające |
Świebodka |
| Rzeki wypływające |
Świebodka |
Położenie na mapie gminy Skąpe  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świebodzińskiego  | |
 52°12′05″N 15°28′10″E/52,201389 15,469444
| |
Jezioro Niedźwiedno leży w zróżnicowanej morfologicznie Rynnie Świebodzińsko-Podłogórskiej powstałej w czasie Zlodowacenia Bałtyckiego, która łączy się z Rynną Wilkowsko-Przetocznicką i Ratoszyńską. Zbiornik został sztucznie spiętrzony poprzez wybudowanie grobli czołowej z zastawką od strony południowej. Brzegi jeziora w większości są twarde, strome o charakterze klifowym. Na zachód od jeziora przebiega droga wojewódzka nr 276 relacji Krosno Odrzańskie – Świebodzin (w miejscowości Radoszyn należy skręcić do wsi Łąkie).
Hydronimia
edytujDo 1945 roku jezioro nazywane było Galgen See[5]. Obecna nazwa została wprowadzona urzędowo 3 listopada 1950 roku[6]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę oboczną podaje Jezioro Chociolskie[7].
Morfometria
edytujWedług danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 49,5 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 2,7 m, a maksymalna to 5,8 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 72,1 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 1336,5 tys. m³[3]. W innych źródłach powierzchnia jeziora nieco się różni, według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 48,0 ha, natomiast A. Choiński podał wielkość jeziora jako 48,0 ha[1].
Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni szóstego poziomu Zlewnia jez. Niedźwiedno[8]. Identyfikator MPHP to 158523[8].
Zagospodarowanie
edytujAdministratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje wody jeziora (obwód rybacki jezioro Niedźwiedno na rzece Dopływ z jeziora Niedźwiedno – Nr 1[9]). Gospodarkę rybacką na jeziorze prowadzi państwowe Gospodarstwo Rybackie w Zbąszyniu[10].
Czystość wód i ochrona środowiska
edytujW 1993 stan wód jeziora sklasyfikowano według ówczesnych kryteriów w II klasie czystości. Podczas badań stwierdzono przekroczenie stężenia związków azotu i w mniejszym stopniu fosforu. Norm pierwszej klasy nie spełniała również zbyt wysoka przewodność elektrolityczna wody w jeziorze. Przeźroczystość wód jeziora wynosiła 2,3 m, pozostałe wskaźniki kwalifikowały się do wód I klasy czystości[11].
Jezioro Niedźwiedno w wyniku badań z 1993 roku zostało zakwalifikowane jako bardzo podatne na degradujące wpływy zewnętrzne, w związku z czym zostało zaliczone do III kategorii podatności na degradację. Oznacza to, że jest to jezioro o słabych warunkach naturalnych. Wpływ na tak złą ocenę miała niska głębokość średnia, nieduża objętość epilimnionu, która nie sprzyja "rozcieńczeniu" zanieczyszczeń, dość wysoki procent wymiany wód w ciągu roku oraz brak stratyfikacji termicznej jeziora[12].
Jezioro znajduje się na obszarze obszaru chronionego krajobrazu o nazwie Rynna „Ołoboku i Paklicy”[13]. Głównym założeniem ochronnym tej strefy jest ochrona naturalnego korytarza ekologicznego wzdłuż wspomnianej rynny polodowcowej[14].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 550. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 171, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2022-04-02].
- ↑ a b c d e f g h Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 20-21, ISBN 83-86001-29-1.
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 229, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Mühlbock, Meßtischblatt nr. 3758, 1:25 000, 1938
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 3 listopada 1950 r. (M.P. z 1950 r. nr 134, poz. 1720, s. 1067)
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 86600
- ↑ a b Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2022-07-20].
- ↑ Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Rozporządzenie Dyrektora RZGW we Wrocławiu z dnia 06 stycznia 2004 r. w sprawie ustanowienia obwodów rybackich. 06 stycznia 2004. [dostęp 2022-07-21].
- ↑ Wody GR Zbąszyń w okolicach Świebodzina, Gospodarstwo Rybackie Zbąszyń Sp. z o.o. [dostęp 2022-07-21] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-30].
- ↑ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, Komunikat o jakości wód jeziora Niedźwiedno w 1993 roku [online], web.archive.org [dostęp 2022-07-20] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-20].
- ↑ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze, Ocena podatności na degradację (1993) [online], web.archive.org [dostęp 2022-07-20] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-20].
- ↑ Rozporządzenie Nr 14 Wojewody Lubuskiego z dnia 24 lipca 2003 r. w sprawie określenia obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa lubuskiego [online].
- ↑ Projekt uchwały Sejmiku Województwa... - Rynna Paklicy i Ołoboku - Gmina Lubrza [online], bip.lubrza.pl, s. 54 [dostęp 2022-07-20] [zarchiwizowane z adresu 2022-04-06].