Nikos Galis

Nikos Galis (gr. Νίκος Γκάλης, en. Nick Galis, ur. 23 lipca 1957 w Nowym Jorku) – grecki koszykarz, członek Galerii Sław FIBA, najlepiej punktujący zawodnik w historii Euroligi, Mistrz Europy 1987, czterokrotnie najlepiej punktujący zawodnik Mistrzostw Europy.

Nikos Galis

Νίκος Γκάλης

#6
rzucający obrońca
Pseudonim	The Gangster
Data i miejsce urodzenia	23 lipca 1957 Nowy Jork
Wzrost	185 cm
Masa ciała	86 kg
Kariera
Aktywność	1979–1994
Szkoła średnia	Union Hill (Union City, New Jersey)
College	Seton Hall (1975–1979)
Draft	1979, numer: 68 Boston Celtics
Kariera klubowa Lata Kluby Wyst. 1979–1992 Aris Saloniki 1992–1994 Panathinaikos Ateny
Kariera reprezentacyjna Lata Reprezentacja Wyst. 1980–1991 Grecja
Dorobek medalowy Mistrzostwa Europy złoto Grecja 1987 koszykówka srebro Jugosławia 1989 koszykówka

Życiorys

Nikos Galis urodził się w biednej rodzinie greckich emigrantów w USA. Jako chłopiec rozpoczął treningi bokserskie. Za namową matki porzucił boks na rzecz koszykówki. Rozpoczął treningi w Union Hill High School w New Jersey. Po maturze zasilił szeregi uniwersyteckiej drużyny Seton Hall University, gdzie w swoim najlepszym sezonie w barwach uczelni osiągnął średnią 27,5 punktu na mecz. Po zakończeniu studiów w 1979 jego agent Bill Manon próbował wprowadzić Galisa do NBA. W Drafcie został jednak wybrany dopiero w 4 rundzie z numerem 68 przez Boston Celtics. Dodatkowo na obozie przygotowawczym Celtics doznał kontuzji, co ostatecznie zamknęło mu drogę do NBA. Wtedy zdecydował się na przenosiny do ojczyzny rodziców i angaż w lidze greckiej.

Kariera klubowa

Galis po przyjeździe do Grecji stał się zawodnikiem Arisu Saloniki. Szybko stał się tam niekwestionowanym liderem. Wraz z takimi graczami jak Panajotis Janakis czy Slobodan Subotić Aris stał się potęgą. Ośmiokrotnie triumfowali w A1 Ethniki, a sześciokrotnie zdobywali Puchar Grecji. Trzy razy z rzędu klub z Salonik grał w final-four Euroligi (1988-1990), za każdym razem jednak odpadając w półfinale.

W 1992 po 13 latach spędzonych w Salonikach Galis zmienił barwy klubowe na Panathinaikos Ateny. Tam w ciągu dwóch lat zdobył tylko Puchar Grecji oraz zajął 3. miejsce w Eurolidze.

Karierę zakończył w kontrowersyjnych okolicznościach. Po tym jak trener PAO nie wystawił go w wyjściowej piątce w meczu ligi greckiej 29 września 1994, Galis obrażony opuścił klub i już nigdy więcej nie pojawił się na parkiecie. Przez 15 lat rozegrał w lidze 385 spotkań, legitymując się średnią 33 punktów na mecz. 11 razy był najlepiej punktującym zawodnikiem sezonu.

Reprezentacja Grecji

W reprezentacji Nikos Galis rozegrał 168 spotkań, stanowiąc o jej sile w latach 80. W Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1986 w meczu przeciwko Panamie zdobył 53 punkty. Ze średnią 33,5 pkt. został najlepiej punktującym graczem imprezy, a Grecja zakończyła turniej na 10. miejscu.

Największy sukces w reprezentacyjnej karierze Galisa to EuroBasket 1987, którego Grecja była gospodarzem. Reprezentacja Hellady została mistrzem Europy, pokonując w finale w Pireusie po dogrywce ZSRR 103-101. Galis zdobył w finałowym spotkaniu 40 punktów, został MVP turnieju i bohaterem narodowym Greków. Przez cały turniej nie został ani razu zmieniony.

Dwa lata później w Jugosławii Grecy byli bliscy obronienia mistrzowskiego tytułu. W półfinale po raz kolejny pokonali mistrzów olimpijskich z Seulu ZSRR 81-80. W tym meczu Galis rzucił 45 punktów. W finale Grecja musiała jednak uznać wyższość gospodarzy. Ostatnim turniejem z udziałem Galisa były Mistrzostwa Europy w 1991. Grecja zajęła 5. miejsce, a Nikos Galis trafił do najlepszej piątki turnieju.

Emerytura

Po zakończeniu kariery Galis otworzył w Chalkidiki letni obóz dla młodych adeptów koszykówki. W 2004 uczestniczył w sztafecie z ogniem olimpijskim. W 2007 został wprowadzony do galerii sław FIBA.

Osiągnięcia

Na podstawie, o ile nie zaznaczono inaczej.

NCAA

• Zaliczony do Galerii Sław Sportu uczelni Seton Hall – Seton Hall Athletic Hall of Fame (1991)
• Laureat Haggerty Award (1979)

Drużynowe

• 8-krotny mistrz Grecji (1983, 1985–1991)
• Wicemistrz Grecji (1982, 1984, 1993)
• Brąz:
  • Euroligi (1989, 1994)
  • mistrzostw Grecji (1980, 1981, 1992)
• 7-krotny zdobywca pucharu Grecji (1985, 1987–1990, 1992, 1993)
• Finalista pucharu Grecji (1984)
• 4. miejsce w:
  • Eurolidze (1988, 1990)
  • pucharze Koracia (1985)

Indywidualne

• MVP:
  • ligi greckiej (1988–1992)
  • finałów ligi greckiej (1988–1991)
• Zawodnik roku:
  • Mr Europa (1987)
  • Euroscar (1987)
• Sportowiec roku Grecji (1986, 1987, 1989)
• Śródziemnomorski zawodnik roku (1987)
• Uczestnik meczu gwiazd FIBA (1987, 1991)
• Wybrany do:
  • grona 50:
    • najlepszych koszykarzy w historii rozgrywek FIBA (1991)
    • największych osobowości w historii Euroligi (2008)
  • Koszykarskiej Galerii Sław:
    • im. Jamesa Naismitha (2017)
    • FIBA (2007)
• Lider:
  • strzelców:
    • Euroligi (1992, 1994)
    • ligi greckiej (1981–1991)
  • w asystach:
    • Euroligi (1994)
    • sezonu regularnego ligi greckiej (1991–1993)
    • całego sezonu ligi greckiej (sezon regularny + play-off – 1994)
• Zespół Arisu Saloniki zastrzegł należący do niego numer 6

Reprezentacja

Drużynowe

• Mistrz Europy (1987)
• Wicemistrz Europy (1989)
• Uczestnik:
  • mistrzostw:
    • świata (1986 – 10. miejsce)
    • Europy (1981 – 9. miejsce, 1983 – 11. miejsce, 1987, 1989, 1991 – 5. miejsce)
  • kwalifikacji olimpijskich (1980, 1984, 1988)

Indywidualne

• MVP mistrzostw Europy (1987)
• Zaliczony do I składu mistrzostw Europy (1983, 1987, 1989, 1991)
• Lider:
  • strzelców mistrzostw:
    • świata (1986)
    • Europy (1983, 1987, 1989, 1991)
  • Eurobasketu w skuteczności rzutów wolnych (1981 – 86,5%)