Numery kierunkowe w Polsce

element numeracji telefonicznej w Polsce

Numer kierunkowy, właśc. wskaźnik strefy numeracyjnej (WSN) – element numeracji telefonicznej, który przydzielony jest dla określonego obszaru, centrali, wybierany przed właściwym numerem abonenta w sieci stacjonarnej, umożliwiający właściwe kierowanie połączeń telefonicznych[1] oraz także m.in. taryfikację rozmów w zależności od obszaru, do którego realizowane jest połączenie.

Byłe numery kierunkowe w Polsce (obecnie wskaźniki stref numeracyjnych w stacjonarnym numerze abonenckim)

Historia edytuj

Pojęcie „numer kierunkowy” w języku polskim powstało w latach 60. XX wieku, gdy w Polsce rozpoczęto stopniowe wdrażanie półautomatycznego zestawiania połączeń międzymiastowych. W latach 1962–1964 uruchamiano specjalne „stopnie grupowe” i „automaty”, które pomagały telefonistkom central międzymiastowych wybierać „relację” lub „kierunek”, co wcześniej było obsługiwane przez łącznice ręczne. Wtedy też po raz pierwszy zaczęto nadawać numery tym kierunkom dla półautomatycznych połączeń końcowych i tranzytowych (w tym ostatnim przypadku dochodził jeszcze dodatkowy numer kierunkowy „na tranzyt”)[2].

W roku 1964 powstał (rozwijany do 1970 r.) system międzymiastowego ruchu automatycznego „miasto-miasto”, w którym dotychczas zazwyczaj niewykorzystywana jako pierwsza cyfra „8” umożliwiała wejście do tej sieci, w której jedno-, dwu- lub trzycyfrowy „wskaźnik międzymiastowy” pozwalał na uzyskanie połączenia z numerem centrali końcowej. Następnie pojawiła się także wtedy możliwość automatycznego tranzytowania ruchu automatycznego „miasto-miasto” za pomocą automatycznych stopni tranzytujących międzymiastowy ruch „miasto-miasto” – w takim przypadku konieczne było dodanie przed numerem końcowym jedno- lub dwucyfrowego numeru kierunkowego na tranzyt. W określonym kierunku (do danego miasta) funkcjonowały wtedy różne numery kierunkowe z różnych miast początkowych. Na przykład numer kierunkowy w relacji Poznań-Warszawa był inny niż w relacji Łódź-Warszawa. Od roku 1975 następowała likwidacja tego systemu[2]. Wielość „wskaźników międzymiastowych” spowodowała rozpoczęcie prac nad określeniem stref numeracyjnych (SN) i ich obszaru, w 1965 r. powstał pierwszy dokument definiujący plan numeracji w Polsce, w którym zdefiniowano 304 takich stref (powiatowych)[3].

Wraz z budową central automatycznych miejscowych i międzymiastowych (1976–1983 Pentaconta, 1980–1983 E-10A, Samsung TDX-1B) wraz z sygnalizacją R2 opracowano nowy dokument PNK. W jego ramach już w 1976 r. przewidywano konieczność ujednolicenia numeracji abonenckiej i „wskaźników międzymiastowych”. Także późniejsze budowy w latach 1994–2002 central cyfrowych (systemów EWSD, E-10B, 5ESS, S12) wraz z wdrażaniem sygnalizacji C7 spowodowały możliwość analizy numeru wołającego i wołanego i dalsze ujednolicenie systemu numeracji krajowej oraz wykorzystanie automatycznego sterowania tranzytem[2]. W roku 1976 zdefiniowanych zostało 176 stref numeracyjnych, w 1988 roku – 118, w 1991[4] – 56, a od 1996 r.[5] – 49, powiązanych z obszarami ówczesnych województw[3][6].

Wraz ze zmianą PNK w 2000 r.[1] pojawiła się możliwość poprzedzania numeru kierunkowego numerem dostępowym operatora alternatywnego (NDSMS, numer dostępu do sieci międzystrefowych, pot. prefiks operatora)[3]. W roku 2002 wprowadzono zmiany do PNK[7], polegające na przenoszeniu pojedynczych gmin do sąsiednich SN, co spowodowało niepokrywanie się obszaru SN z granicami zarówno starych jak i obecnych województw[6].

Od 5 grudnia 2005 r. obowiązuje zamknięty plan numeracji krajowej[8]. Oznacza to, że międzystrefowe numery kierunkowe stały się integralną częścią każdego krajowego numeru abonenckiego w sieci stacjonarnej, od tej pory 9-cyfrowego. Z początkiem 2007 roku został zlikwidowany sygnał zgłoszenia po wybraniu pierwszego „0” (tzw. sygnał wolny przed wybraniem numeru kierunkowego)[3], a od 15 maja 2010 r. zablokowano[a] (po okresie przejściowym trwającym od 30 września 2009 r.) wybieranie „0” przed 9-cyfrowym numerem abonenta[9].

Aktualnie przypisane do poszczególnych gmin wskaźniki strefy numeracyjnej (WSN) w PNK[10] nie zapewniają wiarygodnej informacji o lokalizacji danego numeru, gdyż możliwe jest przenoszenie numeracji geograficznej do usług w technologii VoIP. Jednocześnie pozwala to realizować połączenia do takich numerów w cenie połączeń strefowych z sieci stacjonarnej, niezależnie od aktualnej fizycznej lokalizacji numeru VoIP. Nie jest za to możliwe przenoszenie numerów w sieci stacjonarnej pomiędzy SN.

Tabela numerów kierunkowych edytuj

Miasto Województwo Numer kierunkowy
Kraków małopolskie 12
Krosno podkarpackie 13
Tarnów małopolskie 14
Tarnobrzeg podkarpackie 15
Przemyśl podkarpackie 16
Rzeszów podkarpackie 17
Nowy Sącz małopolskie 18
Warszawa mazowieckie 22
Ciechanów mazowieckie 23
Płock mazowieckie 24
Siedlce mazowieckie 25
Ostrołęka mazowieckie 29
Katowice śląskie 32
Bielsko-Biała śląskie 33
Częstochowa śląskie 34
Kielce świętokrzyskie 41
Łódź łódzkie 42
Sieradz łódzkie 43
Piotrków Trybunalski łódzkie 44
Skierniewice łódzkie 46
Radom mazowieckie 48
Bydgoszcz kujawsko-pomorskie 52
Włocławek kujawsko-pomorskie 54
Elbląg warmińsko-mazurskie 55
Toruń kujawsko-pomorskie 56
Gdańsk pomorskie 58
Słupsk pomorskie 59
Poznań wielkopolskie 61
Kalisz wielkopolskie 62
Konin wielkopolskie 63
Leszno wielkopolskie 65
Piła wielkopolskie 67
Zielona Góra lubuskie 68
Wrocław dolnośląskie 71
Wałbrzych dolnośląskie 74
Jelenia Góra dolnośląskie 75
Legnica dolnośląskie 76
Opole opolskie 77
Lublin lubelskie 81
Chełm lubelskie 82
Biała Podlaska lubelskie 83
Zamość lubelskie 84
Białystok podlaskie 85
Łomża podlaskie 86
Suwałki podlaskie 87
Olsztyn warmińsko-mazurskie 89
Szczecin zachodniopomorskie 91
Koszalin zachodniopomorskie 94
Gorzów Wielkopolski lubuskie 95

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Do 15 stycznia 2011 była nadawana bezpłatna informacja słowna, przypominająca, że należy wybierać bezpośrednio pełny krajowy numer abonenta.

Przypisy edytuj

  1. a b Rozporządzenie Ministra Łączności z dnia 7 czerwca 2000 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla telekomunikacji sieci użytku publicznego (Dz.U. z 2000 r. nr 53, poz. 644)
  2. a b c Gołębiewski Eugeniusz: Historia „Numeracji” w polskiej sieci telefonicznej. Warszawa: 2006-10-08. [dostęp 2013-08-30]. (pol.).
  3. a b c d Maciej Bębenek, Jerzy Kubasik: Projekt zmian Planu Numeracji Krajowej. Warszawa: 2007-02-26. [dostęp 2013-08-30]. (pol.).
  4. Zarządzenie Ministra Łączności z dnia 3 września 1991 r. w sprawie planu numeracji krajowej (M.P. z 1991 r. nr 30, poz. 221)
  5. Zarządzenie Ministra Łączności z dnia 28 czerwca 1996 r. w sprawie planu numeracji krajowej (M.P. z 1996 r. nr 42, poz. 407)
  6. a b Maciej Bębenek, Jerzy Kubasik: Jak wykręcać numery.... [dostęp 2013-08-30]. (pol.).
  7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 5 września 2002 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telefonicznych (Dz.U. z 2002 r. nr 145, poz. 1223)
  8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telefonicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 145, poz. 1215)
  9. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 stycznia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telefonicznych (Dz.U. z 2009 r. nr 24, poz. 147)
  10. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 czerwca 2011 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telefonicznych (Dz.U. z 2011 r. nr 131, poz. 765) uchylone przez Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 30 października 2013 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telekomunikacyjnych, w których świadczone są publicznie dostępne usługi telefoniczne (Dz.U. z 2013 r. poz. 1281)