Oćwieka (Kluki)

wieś w województwie zachodniopomorskim

Oćwieka – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie pyrzyckim, w gminie Przelewice[3][4]. Wchodzi w skład sołectwa Kluki.

Oćwieka
część wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

pyrzycki

Gmina

Przelewice

Część miejscowości

Kluki

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

74-210[2]

Tablice rejestracyjne

ZPY

SIMC

0781368

Położenie na mapie gminy Przelewice
Mapa konturowa gminy Przelewice, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Oćwieka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Oćwieka”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Oćwieka”
Położenie na mapie powiatu pyrzyckiego
Mapa konturowa powiatu pyrzyckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Oćwieka”
Ziemia53°08′29″N 15°03′49″E/53,141389 15,063611[1]

W latach 1975–1998 Oćwieka administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Nazwa edytuj

Nazwa niemiecka miejscowości Woitfick pochodzi prawdopodobnie od starosłowiańskiego słowa voda[5]. W ciągu całej historii miejscowość miała następujące nazwy: około 1300de Wotfic (nazwa pochodzi od rycerza Wutfika z okolicy), 1303Wotnick, 1426Weitfick, 1499Hustick, 1523Wotficke oraz w 1760 Gutsick[6].

 
Elewacja nieistniejącego pałacu od strony głównego wejścia.
 
Herb rodu Steinwehr wersja 1.

Historia edytuj

W końcu średniowiecza Oćwieka stanowiła wraz z majątkami we wsiach: Kluki, Kłodzino oraz Nieborowo dobra rodu von Küssowów spod pyrzyckiego Mechowa. Następnie w XV wieku wieś należała do rodu de Zinne, kolejno w latach 1523-1626 przeszła częściowo w posiadanie rodu von Steinwehr[7][8]. Bracia z tego rodu Jurgen i Asmus von Steinwehr[9] w 1515 roku zakupili od niejakiego Bartholomeusa Glutzkow z Kluk zabudowania chłopskie (4 dwory i 7 chat) oraz udział w młynie, 1/3 udziału we wsi i w polach Kluk oraz udział lenna kościelnego.

Płyty nagrobne członków rodziny von Steinwehr znajdują się w kościele w pobliskich Klukach. Płyty z piaskowca są zlokalizowane w pobliżu ołtarza pochodzą z XVI wieku, pierwsza należała do Christopha Steinwehr zm. w 1580. Druga to płyta nagrobna Sophie Hedwiga von Steinwehr zm. w 1597 roku[10][11].

W 1792 roku właścicielem majątku był major Hans Georg von Ploetz. W 1809 roku majątek odziedziczył wojskowy, późniejszy radca ziemski August Ferdinand von Ploetz jako zarządca rodu von der Marwitz-Ludwig. Po jego śmierci 28 sierpnia 1837, majątek przeszedł w posiadanie wdowy Louise z domu Maltzahn i ich pięciorga dzieci (3 synów i 2 córki). W 1841 roku majątek został sprzedany ekonomowi Bernhardowi Heinrichowi Felixowi Holmowi z Anklam. W 1861 roku nowym właścicielem majątku została rodzina Holtz.

Od 1864 roku cały majątek należały do rodziny Dudy’ch. W 1884 roku właścicielem folwarku był Franz Dudy. Jeden z członków rodziny Dudy jest wymieniony w spisie poległych z Kluk i Oćwieki w I wojnie światowej co upamiętnia granitowy krzyż przy kościele w Klukach[12]. W 1892 roku majątek liczył 518 ha ziemi (Oćwieka razem z Klukami).

W 1905 roku folwark przeszedł na rzecz Hansa Lange. W latach 1914–1920 właścicielem majątku został porucznik (od 1929 roku kapitan) Max Schulz. W 1939' roku do 1945 właścicielką majątku, który obejmował 894 ha ziemi była Auguste Victoria Glahn znana z zamiłowania do hodowli koni[13].

 
Pocztówka z pałacem i widokiem jeziora oraz karczmy.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 91130
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 478 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Kozierowski St., Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej, Z. l, Pomorze Zachodnie, wyd.2, Poznań 1945, str. 97
  6. Praca zbiorowa pod red. Tadeusz Białecki "Zeszyty Pyrzyckie I (1968)" Szczecin 1968, str. 172 i 199
  7. Oćwieka /Woitfick/ [online], zamkilubuskie.pl, 11 sierpnia 2012 [dostęp 2022-09-22].
  8. Dwór (Oćwieka) [online] [dostęp 2016-02-22] (pol.).
  9. Dworek w Klukach. [dostęp 2016-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)]. (pol.).
  10. Diecezja Szczecin - Kościół pw. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Klukach. [dostęp 2016-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)]. (pol.).
  11. Kościół pw. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Klukach. [dostęp 2016-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-10)]. (pol.).
  12. Klucken Woitfick. [dostęp 2016-02-22]. (niem.).
  13. Dwór Ocieka" [online] [dostęp 2016-02-22] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Kozierowski St., Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej, Z. l, Pomorze Zachodnie, wyd.2, Poznań 1945, str. 97
  • Praca zbiorowa pod red. Tadeusz Białecki "Zeszyty Pyrzyckie I (1968)" Szczecin 1968, str. 172 i 199.