Ośrodek narciarski

obszar w górach do uprawiania sportów zimowych

Ośrodek narciarski – ośrodek, w którym uprawiane jest narciarstwo, snowboarding i inne sporty zimowe, najczęściej w górach, w klimacie sprzyjającym zaleganiu śniegu.

Liczba ośrodków narciarskich w poszczególnych krajach. Dane dotyczące poszczególnych krajów pochodzą z różnych lat. Liczba 46 dotycząca Polski jest nieaktualna: liczba dużych ośrodków narciarskich (dysponujących co najmniej wyciągiem krzesełkowym) w 2015 roku przekroczyła liczbę 70, patrz Lista ośrodków narciarskich w Polsce.
El Colorado, Chile – jeden z ośrodków na południowej półkuli
Ośrodek narciarski w Małym Cichem
Ośrodek w Perisher, Australia
Ośrodek Sierra Nevada koło Grenady, Hiszpania

Nazewnictwo edytuj

W języku polskim pojęcie ośrodek narciarski ma podwójne znaczenie: jest używane na określenie miejscowości w górach (kurortu), w której istnieje infrastruktura umożliwiająca uprawianie narciarstwa, snowboardingu i innych sportów zimowych: trasy i wyciągi narciarskie, hotele, restauracje. Ośrodkiem narciarskim nazywana jest również konkretna stacja narciarska: często odosobniony, specjalnie wybudowany kompleks tras i wyciągów narciarskich, którym towarzyszą wypożyczalnie sprzętu, szkoły nauki jazdy na nartach lub snowboardzie, a często również hotele i inna infrastruktura. W Europie przez ośrodek narciarski najczęściej rozumie się wieś lub miasteczko, w pobliżu którego znajduje się jedna lub wiele stacji narciarskich. W Stanach Zjednoczonych, gdzie często tereny narciarskie są oddalone od miejsc zamieszkania, ośrodek narciarski (ski resort) i stacja narciarska (ski station) są synonimami.

Charakterystyka edytuj

Największe ośrodki na świecie dysponują setkami kilometrów tras zjazdowych o zróżnicowanym stopniu trudności oraz wieloma wyciągami narciarskimi. Np. największy na świecie ośrodek narciarski, Trzy Doliny we Francji, dysponuje 335 trasami narciarskimi o łącznej długości ponad 600 km oraz 183 wyciągami będącymi w stanie przetransportować ponad ćwierć miliona ludzi w ciągu godziny. Najmniejsze lokalne ośrodki to zbocze góry i jeden wyciąg orczykowy lub wyrwirączka. W Polsce jest około 200 ośrodków narciarskich, wśród których prawie 60 ma przynajmniej 1 wyciąg krzesełkowy, kolej gondolową, kolej linową lub kolej linowo-terenową.

 
Après-ski bar Kuhstall – najpopularniejsze tego typu miejsce w Ischgl

Model ekonomiczny edytuj

Usługi edytuj

Ośrodek narciarski powstaje w wyniku maksymalizacji (i koncentracji) usług związanych ze sportami zimowymi, polegających na udostępnianiu przyjezdnym tras i wyciągów narciarskich oraz całej infrastruktury towarzyszącej (hotele, restauracje, infrastruktura komunikacyjna). Ponieważ narciarze przyjeżdżają najczęściej grupami, udostępniane są im również usługi uatrakcyjniające pobyt poza trasami narciarskimi, w tym:

  • tzw. Après-ski: zwyczaj wieczornych spacerów po kurortach narciarskich. Spacery te kończą się w lokalnych barach i klubach i często związane są z przeróżnymi imprezami, przeznaczonymi dla klientów o różnej zasobności portfeli (od barów i winiarni po dyskoteki, kasyna i dansingi)
  • infrastruktura ułatwiająca spędzanie czasu rodzinom z dziećmi, od oślich łączek przez place zabaw po usługi związane z opieką nad dziećmi, w czasie, gdy rodzice szusują
  • inne urządzenia zajęć kulturalno-rekreacyjnych, związane z:

Skipassy edytuj

Aby ułatwić narciarzom i snowboardzistom korzystanie ze wszystkich usług, wielu operatorów stacji narciarskich i innych urządzeń, podpisuje umowy umożliwiające użytkownikom korzystanie z wielu elementów infrastruktury na podstawie raz zakupionego karnetu, tzw. skipassu. Karnet taki umożliwia korzystanie często ze wszystkich tras i wyciągów narciarskich, busów dowożących do wyciągów i hoteli, a także daje zniżki w innych lokalach. Skipassy identyfikują i pozwalają na rejestrację użytkownika na wszystkich bramkach, co pozwala mu później na odtworzenie „swoich tras” na stronie internetowej ośrodka.

Typy ośrodków narciarskich edytuj

W Europie rozróżniane są 2 rodzaje ośrodków narciarskich: germańskie i łacińskie. Model germański (spotykany w Niemczech, niemieckojęzycznej Szwajcarii, Austrii) polega na tym, że ośrodek narciarski jest turystyczno-narciarskim dodatkiem do małej miejscowości, przeważnie o rolniczym charakterze. Najczęściej taki ośrodek jest rozwijany i kontrolowany przez lokalnych właścicieli. Model łaciński polega na budowie – często od zera – dużych kompleksów nie związanych organicznie z sąsiadującymi miejscowościami, ośrodki te często budowane są przez inwestorów niezwiązanych z lokalnym środowiskiem.

 
Ośrodek narciarski Isola 2000 we Francji

Ewolucja ośrodków narciarskich edytuj

  • pierwsza generacja: pierwsze ośrodki narciarskie istniejące w danym regionie (w pierwszej połowie XX wieku) były budowane wokół istniejących miejscowości. Typowym przykładem ośrodka narciarskiego tej generacji jest Zakopane
  • druga generacja ośrodków to ośrodki budowane w Alpach od zera: np. Courchevel, L’Alpe d’Huez lub Les Deux Alpes
  • trzecia generacja to „przemysłowe” rozwinięcie drugiej generacji (Isola 2000, Le Corbier, Les Menuires): często jest to kompleks narciarski w postaci amfiteatru, u którego stóp znajduje się cała infrastruktura hotelowo-parkingowa
  • czwarta generacja to ośrodki budowane od zera, ale odzwierciedlające kameralną atmosferę ośrodków pierwszej generacji, zintegrowane z otoczeniem i sprowadzone do ludzkich wymiarów.

Pozostałe wyposażenie edytuj

Poza wyżej wymienionym wyposażeniem ośrodków narciarskich, w związku z subiektywnie postrzeganą stosunkowo wysoką kontuzjogennością tych sportów (choć niższą niż wiele innych sportów, nawet takich, jak kolarstwo, golf, pływanie czy podnoszenie ciężarów[1]), ośrodki narciarskie wyposażone są w infrastrukturę ratunkowo-leczniczą, w tym:

  • posterunki ratownicze i zespoły ratownicze (w Polsce są to stacje GOPR i TOPR)
  • lądowiska helikopterów ratunkowych
  • szpitale, najczęściej o specjalizacji ortopedycznej.

Zagrożenia edytuj

Zagrożenie ekologiczne edytuj

Budowy ogromnych ośrodków narciarskich wzbudzają szereg kontrowersji ekoaktywistów i obrońców przyrody. Głównymi zagrożeniami są:

  • budowa wielu dużych struktur
  • zaburzenie stosunków wodnych (przez budowę zbiorników wodnych umożliwiających sztuczne naśnieżanie i samo naśnieżanie)
  • karczowanie dużych obszarów leśnych
  • zanieczyszczenie środowiska (chemikalia używane do przedłużania czasu utrzymywania się śniegu)
  • hałas (muzyka na stokach)
  • oświetlenie (wiele tras jest otwartych od 8:00 do 20:00 lub 22:00).

Szczególnie budowa ośrodków trzeciej generacji wzbudziła poważne sprzeciwy środowiskowe.

Globalne ocieplenie edytuj

Globalne ocieplenie zaczyna być postrzegane jako poważne zagrożenie dla istnienia ośrodków narciarskich w Europie. W Alpach skutkuje to krótszym sezonem narciarskim oraz przesuwaniem się ośrodków na wyższe wysokości nad poziom morza.

Ośrodki narciarskie edytuj

Znane stacje narciarskie edytuj

ÅreAbetoneAdelbodenL’Alpe d’HuezAlta BadiaAltenmarkt im PongauAnchorageApricaArosaAspenBad KleinkirchheimBad WiesseeBad GasteinBanffBardonecchiaBeaver CreekBerchtesgadenBischofswiesenBormioBorowecBreckenridgeBromontMadonna di CampiglioCerviniaChamonixChamrousseCopper MountainCortina d’AmpezzoCourchevelCourmayeurCrans MontanaCrystal MountainDavosEbnat-KappelEngelbergFlachauFlühliFranconiaFulpmesFuranoGällivareGaribaldiGarmisch-PartenkirchenGeiloGrenobleGrindelwaldHafjellHappo OneHausHaute NendazHeavenly ValleyHemsedalHindelangHinterstoderInnsbruckJackson HoleJasnáKirchbergKitzbühelKlövsjöKranjska GoraKvitfjellLa MongieLaaxLagalbLake LouiseLake PlacidLas LeñasLechLenggriesLenzerheideLes ArcsLes ContaminesLes DiableretsLes GetsLes MenuiresLeviLienzLimone PiemonteLoèche-les-BainsMammoth MountainMariborMarksteinMegèveMeiringenMellauMéribelMont-Sainte-AnneMonte BondoneMontgenèvreMorioka ShizukuishiMorzine-AvoriazMount HuttMürrenNaebaNakiskaNarwikOberstaufenOfterschwangOppdalOsloOszczadnicaPanoramaPark CityParpanPfrontenPiancavalloPilaPortilloPra LoupPuy-Saint-VincentRosslandSaalbachSaas-FeeSälenSan SicarioSankt AntonSanta CaterinaSapporoSarajewoSavogninSchladmingSchrunsSchwarzenbergSemmeringSerre ChevalierSestriereShiga KōgenSierra NevadaSöldenSquaw ValleySaint-Gervais-les-BainsSt. MoritzSnowbasinSteamboat SpringsSteinachStonehamStrandaStratton MountainSugarloafSun ValleySundsvallSunshineSzpindlerowy MłynTarnabyThredboTignesTodtnauVailVal d’IsèreVal GardenaVal ThorensVal ZoldanaValloireVancouverVemdalenVerbierVeysonnazVillarsVipitenoVossWangsWaterville ValleyWengenWhistler MountainWysokie TatryYongpyongZakopaneZell am SeeZinalZwieselZagrzeb

 
Całoroczny ośrodek narciarski w Noeux-les-Mine
 
Kryty ośrodek narciarski Xanadu Meadowlands Indoor Ski Slope

Ośrodki narciarskie w Polsce edytuj

.

Nietypowe ośrodki narciarskie edytuj

Na terenach, gdzie temperatura nie spada poniżej 0 °C, budowane są ostatnio ośrodki narciarskie wyposażone w sztuczne nawierzchnie umożliwiające jazdę na nartach w temperaturach dodatnich lub kryte ośrodki, w których temperatura jest sztucznie obniżana do temperatury poniżej 0 °C.

Powstało już kilkadziesiąt krytych ośrodków narciarskich.


Przypisy edytuj

  1. Dr Mike Langran: Frequently asked questions on snow sports injuries. Snow Safety Scotland and ski-injury.com. [dostęp 2012-12-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj