Oddział partyzancki Awangarda
Oddział partyzancki Awangarda – grupa sabotażowo-dywersyjna partyzantki radzieckiej, działający w czasie II wojny światowej na terenie okupowanej Polski[1].
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
Nikołaj Gieft |
| Ostatni | |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa Zamach na van Eupena | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Oddział sabotażowo-dywersyjny Awangarda został utworzony w 1944 roku na terenie Związku Radzieckiego. Dowódcą oddziału mianowano mjra Nikołaja Giefta (z pochodzenia Niemca). W skład oddziału wchodzili m.in.: Walerian Burzi, Wasilij Tichonin, Wiera Glinicka (radiotelegrafistka), Maria Bobyriewa, Anatolij Bubnow i Wilhelm Peters (niemiecki antyfaszysta)[2]. Oddział partyzancki Awangarda, 6 sierpnia 1944 roku samolotami startującymi z lotniska w Żytomierzu został przetransportowany do okupowanej Polski, i zrzucony na Ponidziu w rejonie miejscowości Graby[2]. W początkowym okresie działalności, Awangardzie towarzyszyła 5 kompania 1 Brygady AL Ziemi Krakowskiej, dowodzona przez por. Jana Trzaskę[2].
Oddział Awangarda liczył około 30 partyzantów, został jednak podzielony na części[3]. Grupa z oddziału Awangarda dowodzona przez Wasyla Tichonina, 28 października 1944 roku dokonała wysadzenia pociągu niemieckiego koło stacji Kozłów. W listopadzie do oddziału Awangarda dołączyło kilku Azerów i Tatarów, którzy uciekli z oddziału będącego w służbie niemieckiej[4]. W czasie zasadzki zorganizowanej 11 grudnia w Lipówce, w której zabito SS-mana Theodora van Eupena, całością partyzanckich sił dowodził Wasyl Tichonin[5], w skład których wchodziły grupy dowodzone przez E. Niekonczuka i W. Astachowa[6].
W czasie niemieckiej obławy, zorganizowanej 13 grudnia 1944 roku na stacjonujące w lasach sancygniowskich oddziały partyzanckie dowodzone przez Tichonina, doznały znacznych strat, ale nie zostały zniszczone. Zniszczony został natomiast oddział osłonowy dowodzony przez Kierimowa[7]. Doceniając zasługi Wasyla Tichonina dowództwo pińczowskiego okręgu Armii Ludowej nadało mu stopień majora[8]. Istniały plany przekształcenia Awangardy w 2 Brygadę AL Ziemi Krakowskiej, ale tydzień po niemieckiej operacji na obszar bazowania partyzantów radzieckich i alowsko-bechowskich wkroczyła Brygada Świętokrzyska NSZ. Prawdopodobnie do potyczki oddziału Awangarda z oddziałami NSZ doszło 18 grudnia 1944 roku w rejonie Krzelowa[9]. Wówczas oddziały Awangardy przemieściły się bliżej linii frontu, zwłaszcza w Lasy Chroberskie[10]. W czasie ofensywy styczniowej rozpoczętej 12 stycznia 1945 roku przez Armię Czerwoną, oddział Awangarda włączył się do bezpośrednich działań frontowych[11].
Przypisy edytuj
- ↑ Tarnogrodzki i Ważniewski 1980 ↓, s. 106.
- ↑ a b c Paczyńska 1978 ↓, s. 210.
- ↑ Paczyńska 1978 ↓, s. 213.
- ↑ Paczyńska 1978 ↓, s. 225.
- ↑ Gogun 2016 ↓.
- ↑ Paczyńska 1978 ↓, s. 227.
- ↑ Paczyńska 1978 ↓, s. 228, 229.
- ↑ Paczyńska 1978 ↓, s. 230.
- ↑ Chodakiewicz, Mysiakowska-Muszyńska i Muszyński 2015 ↓, s. 264.
- ↑ Norbert Michta, Współdziałanie Armii Ludowej z Batalionami Chłopskimi i innymi formacjami zbrojnymi, [w:] Jan Świerczyński (red.), Armia Ludowa w perspektywie historycznej. W 60 rocznicę jej powstania. Artykuły, wspomnienia i dokumenty., Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Warsgraf, 2004, s. 118, ISBN 839170335.
- ↑ Paczyńska 1978 ↓, s. 237.
Bibliografia edytuj
- Marek Chodakiewicz, Jolanta Mysiakowska-Muszyńska, Wojciech Muszyński: Polska dla Polaków. Kim byli i kim są polscy narodowcy. Poznań: 2015. ISBN 978-83-7785-747-2.
- Alexander Gogun: Stalin's Commandos: Ukrainian Partisan Forces on the Eastern Front. Londyn: 2016.
- Irena Paczyńska: O latach wspólnej walki. Obywatele radzieccy w ruchu partyzanckim na ziemi kieleckiej i krakowskiej 1941-1945. Warszawa, Kraków: 1978.
- Tadeusz Tarnogrodzki, Władysław Ważniewski: Walki partyzanckie o Polskę. Warszawa: 1980.