Sancygniów
Sancygniów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Działoszyce[6][5]. Leży przy DW768.
wieś | |
Pałac w Sancygniowie Deskurów | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
41 |
Kod pocztowy |
28-440[4] |
Tablice rejestracyjne |
TPI |
SIMC |
0237601[5] |
Położenie na mapie gminy Działoszyce ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu pińczowskiego ![]() | |
![]() |
Części wsi
edytujSIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0237618 | Kopanina | część wsi |
0237624 | Podgaje | część wsi |
0237630 | Pozelów | część wsi |
0237647 | Wierówki | część wsi |
Historia Sancygniowa
edytujSancygniów, dawniej Sęczygniew, Sadzignew (1376), Sanczygnyew (1470–1480), Sancygniew (1787), Sancygniów (od 1839). Nazwa wsi pochodzi od staropolskiej nazwy osobowej Sęczygniew.
Wieś stanowiła własność rodu Sancygniowskich herbu Jelita, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie księskim województwa krakowskiego[7]. Miejscowość związana z działalnością braci polskich. W pracy „Szlakiem Braci Polskich” Józef Szymański wspomina o istnieniu w Sancygniowie tajemniczej „figury braci polskich” w postaci ośmiobocznego przełamanego słupa[8].
W 1827 Sancygniów należący do powiatu skalbmierskiego, obwodu miechowskiego i województwa krakowskiego liczył 73 mieszkańców i 22 domy[9]. W 1864 w wyniku uwłaszczenia chłopów przeprowadzonego na mocy ukazu cara Aleksandra II Romanowa mieszkańcy Sancygniowa stali się właścicielami posiadanej ziemi i budynków.
W czasie okupacji niemieckiej, oddział Batalionów Chłopskich dowodzony przez Feliksa Marca 25 lipca 1944 dokonał udanego rozbrojenia posterunku Wehrmachtu, mieszczącego się w budynkach dworskich[10].
Do 1954 istniała gmina Sancygniów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego Według danych z 2003 miejscowość zamieszkiwało 260 osób.
W 2002 w Sancygniowie powstał niezrzeszony klub piłkarski Pałac Sancygniów.
Z Sancygniowa pochodził ks. kardynał Andrzej Maria Deskur bliski przyjaciel papieża Jana Pawła II. Był on odpowiedzialny za współpracę z mediami w zakresie transmisji mszy i pielgrzymek Jana Pawła II, oraz Benedykta XVI.
Zabytki
edytuj- Kościół pw. św. Piotra i Pawła, wzniesiony w 1400 przez miejscowego dziedzica, Piotra Sancygniowskiego. Parafię wydzielono z sąsiednich parafii w Słaboszowie i Działoszycach. W 1606 włączono do parafii sancygniowskiej sąsiednią podupadłą parafię w Woli Knyszyńskiej. Kościół wybudowano na wzór gotycki z elementami barokowymi i neogotyckimi, świątynię przebudowywano i restaurowano w latach 1783, 1838–1840, 1897, 1949–1951, 1987. W latach 1988–1990 przeprowadzono prace konserwatorskie. W 2008 odrestaurowano południową część kościoła, w którym znajdują się m.in. prezbiterium trójprzęsłowe, zamknięte wielobocznie; nawa szersza od prezbiterium; ołtarz główny o bogatej architekturze i rokokowej dekoracji snycerskiej; ołtarze boczne, dwa przy tęczy i dwa w nawie; rokokowe Epitafia z XVII i XIX w. W archiwum parafialnym przechowywane są księgi metrykalne: ochrzczonych od 1760, zaślubionych od 1890, zmarłych od 1760. Do parafii należą: Sancygniów, Biedrzykowice, Iżykowice, Lipówka, Opatkowice, Halinówka, Dropiówka, Podrózie, Stępocice, Świerczyna, Teodorów, Wola Knyszyńska.
- Wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A/633 z 21.06.1967)[11].
- Zespół pałacowy (nr rej.: A/634/1-6 z 26.10.1956, z 19.12.1957, z 15.04.1967 i z 21.06.1967)[11]:
- Pałac w Sancygniowie z 1882 r.,
- pozostałości obwarowań z II połowy XVI i XVII w.,
- lamus z połowy XVI w., przebudowany w II połowie XVIII w. i 1917 r.,
- park założony w XVI w., przebudowany w II połowie XIX w.,
- brama z herbem Deskur i budynkiem przybramnym z XVI w.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 120694
- ↑ Wieś Sancygniów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-04-24] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1133 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008
- ↑ Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich.Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s. 152.
- ↑ Praca zbiorowa, Tabella Miast Wsi Osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Policyi.Tom II, Warszawa 1827, s. 161.
- ↑ Kolus 2011 ↓, s. 153.
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 48 [dostęp 2015-12-22] .
Bibliografia
edytuj- Marian Kolus: Miejsca upamiętniające działalność Batalionów Chłopskich w latach 1940-1945 na terenie województwa świętokrzyskiego. Kielce: 2011. ISBN 978-83-88161-39-1.
Linki zewnętrzne
edytuj- oficjalna strona o Sancygniowie
- Sancygniów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 264 .