Odruch kichania spowodowany światłem słonecznym
Odruch kichania spowodowany światłem słonecznym (zespół ACHOO, ang. ACHOO syndrome, Autosomal dominant Compelling Helio-Ophthalmic Outburst syndrome[a], photic sneeze reflex, Peroutka sneeze) – częste, ale słabo poznane zjawisko odruchowego kichania po nagłej ekspozycji oczu na światło, zwykle słoneczne. Odruch może polegać na pojedynczym kichnięciu lub powtarzających się kichnięciach (notowano liczbę 43[1]). Dotyczy dużej części populacji, przeciętnie 18% do 35%[2], częstszy u rasy białej. Cecha jest dziedziczona autosomalnie dominująco[3].
Pierwszym, który opisał ten fenomen, był Arystoteles.
Teorie tłumaczące mechanizm odruchu postulują nieprawidłowości w transmisji sygnałów w jądrze nerwu trójdzielnego. Nadmierna stymulacja nerwu wzrokowego miałaby wpływać na jądro nerwu trójdzielnego i wywołać odruch kichania, za który są odpowiedzialne gałązki nerwu trójdzielnego zaopatrujące śluzówkę nosa. Taka nadmierna stymulacja ma miejsce np. przy nagłym przejściu z ciemnego pomieszczenia w silnie nasłonecznione. Inna teoria tłumaczy kichanie ściekaniem łez przez przewód nosowo-łzowy do nosa. Szybkość wywołania odruchu przemawia na korzyść tej pierwszej teorii.
Ponadto donoszono o przypadkach kichania wywołanego gwałtowną inhalacją zimnego powietrza lub silnymi przyprawami (np. mocna guma miętowa), co również można tłumaczyć nadmierną stymulacją innych nerwów czaszkowych.
Uwagi
edytuj- ↑ Ten dźwiękonaśladowczy akronim wydawcy polskiego tłumaczenia książki (o tematyce niemedycznej) Bryan Gaensler: Potęga i piękno. Ekstremalne zjawiska w kosmosie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2013, s. 33. ISBN 978-83-7839-510-2. przetłumaczyli jako Autosomalny Posłoneczny Syndrom Intensywnego Kichania, APSIK.
Przypisy
edytuj- ↑ ACHOO SYNDROME w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
- ↑ Breitenbach RA., Swisher PK., Kim MK., Patel BS. The photic sneeze reflex as a risk factor to combat pilots. „Military medicine”. 12 (158), s. 806–809, grudzień 1993. PMID: 8108024.
- ↑ Forrester JM. Sneezing on exposure to bright light as an inherited response. „Human heredity”. 2 (35), s. 113–114, 1985. PMID: 3988295.
Linki zewnętrzne
edytuj- ACHOO SYNDROME w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
