Wikipedia

Oficerska Szkoła Topografów

Oficerska Szkoła Topografów – uczelnia Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Historia szkoły edytuj

W styczniu 1918 dowództwo Polskiej Siły Zbrojnej (PSZ) (Polnische Wehrmacht) w porozumieniu z niemieckim Urzędem Pomiarowym utworzyło w Warszawie Wojskową Szkołę Mierniczą. Zadaniem Szkoły było przygotowanie oficerów wojskowej służby geograficznej do pomiarów topograficznych na ziemiach polskich. Kierownictwo Szkoły składało się z oficerów niemieckich – topografów i triangulatorów. Słuchaczami byli wyłącznie Polacy – oficerowie armii zaborczych i Legionów, w większości po studiach technicznych, podlegający dowództwu PSZ. W Szkole działały 3 sekcje: triangulacyjna, topograficzna i fotogrametryczna. Wykłady były po niemiecku. Tempo nauczania w trybie wojennym. Po czterech miesiącach wykładów oficerów kierowano do prac w polu. Szkoła przetrwała do listopada 1918 roku, do czasu rozbrojenia Niemców.

12 listopada 1918 roku zgodnie z rozkazem ówczesnego kierownika Ministerstwa Spraw Wojskowych pułkownika Jana Wroczyńskiego Szkoła rozpoczęła działalność pod kierownictwem polskiego dowództwa pod taką samą nazwą. Była to pierwsza wojskowa szkoła techniczna w odrodzonym Państwie. Zajęcia rozpoczęto 13 listopada. Obsadę Szkoły określał Rozkaz dzienny ministra Spraw Wojskowych nr 14 z 19 grudnia 1918. Dyrektorem nauk wyznaczono majora Józefa Kreutzingera. 6 lutego 1919 roku Szkołę przemianowano na Oficerskie Kursy Miernicze i podporządkowano szefowi Sztabu Generalnego. Komendantem został pułkownik Jan Morawski. W pierwszym kursie uczestniczyło 61 oficerów. 23 lipca 1919 roku Kursy przemianowano na Oficerską Szkołę Topografów i Geodetów, a 11 października tego roku na Oficerską Szkołę Topografów przy Instytucie Wojskowo-Geograficznym i podporządkowano kierownikowi Wydziału II Topograficznego, na prawach referatu. W czasie wojny polsko-bolszewickiej nauka w Szkole była przerwana. W walkach zginęło kilku oficerów skierowanych na front.

W 1922 roku Szkołę podporządkowano szefowi WIG. Nauka trwała w niej dwa lata. Okres nauki dzielił się na kurs zimowy – teoretyczny i kurs letni – praktyczny. W Szkole wykładali wybitni profesorowie: Edward Warchałowski, Stanisław Lenkiewicz, Franciszek Kępiński, Stanisław Staszewski. Wykładali też oficerowie Francuskiej Misji Wojskowej.

8 listopada 1923 roku na dwuletni kurs zostało odkomenderowanych 22 oficerów, w tym 13 z korpusu osobowego piechoty, 7 z artylerii oraz po jednym z jazdy i geografów[1].

W 1924 roku Szkoła otrzymała statut wyższej uczelni. 3 listopada 1924 roku na dwuletni kurs zostało powołanych 22 oficerów, w tym 10 z korpusu piechoty, 1 z korpusu kawalerii, 6 z korpusu artylerii, 3 z korpusu inżynierii i saperów, 1 z korpusu saperów kolejowych i 1 z korpusu geografów[2].

W czerwcu 1925 roku Szkoła została przeorganizowana i otrzymała nazwę „Szkoła Służby Wojskowo–Geograficznej” przy WIG (kurs jednoroczny bez statusu wyższej uczelni). Pod tą nazwą funkcjonowała do 1927 roku. Z dniem 1 października 1925 na roczny kurs zostało przeniesionych służbowo 10 oficerów, w tym 3 z korpusu osobowego piechoty, 6 z artylerii i jeden z administracji[3].

W 1926 roku Szkoła wypuściła 22 oficerów, a w następnym – 32 oficerów.

W 1929 roku wznowiono działalność Szkoły Topografów w związku z nowymi zadaniami armii. Czas nauki został skrócony do 10 miesięcy. Do Szkoły przyjmowano tylko poruczników. Absolwenci byli przydzielani do WIG, gdzie przechodzili specjalizację topograficzną, triangulacyjną i fotogrametryczną. Po dwóch latach praktyki mogli przechodzić na etat WIG.

22 listopada 1934 roku Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski przedłużył do dwóch lat okres nauczania w Oficerskiej Szkole Topografów, ustalił nowy program nauczania i zasady wykorzystania absolwentów. Ponadto ustalił, że kandydaci będą przyjmowani co drugi rok, począwszy od 1936 roku, oraz przedłużył (do dwóch lat) okres szkolenia słuchaczom przyjętym na kurs dziesięciomiesięczny w 1934 roku. Warunki przyjęcia pozostały bez zmian. Pierwszy rok studiów obejmował kurs topografii, natomiast drugi rok studiów obejmował kurs geodezji, kartografii i reprodukcji. Po ukończeniu szkoły absolwenci byli przydzielani, w zależności od indywidualnych uzdolnień, do wydziałów fachowych Wojskowego Instytutu Geograficznego. Po dwuletniej praktyce bądź w czasie jej trwania, absolwenci mogli być przeniesieni na wniosek szefa WIG do Instytutu w granicach obowiązującego etatu[4].

23 sierpnia 1937 minister spraw wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki zatwierdził program studiów i warunki przyjmowania na dwuletni kurs 1937/39 Oficerskiej Szkoły Topografów przy Wojskowym Instytucie Geograficznym i następne kursy, rozpoczynące się co drugi rok[5].

Szkoła działała do września 1939 roku. Komendantem Szkoły był ppłk Mieczysław Szumański. W dwudziestoleciu międzywojennym przy Szkole były organizowane kursy kreślarzy i drukarzy.

23 września 1935 roku kierownik Ministerstwa Spraw Wojskowych, generał brygady Tadeusz Kasprzycki zatwierdził wzór i regulamin odznaki naukowej absolwentów Oficerskiej Szkoły Topografów[6]. Odznaki były nadawane na podstawie zarządzenia ministra spraw wojskowych ogłoszonego w Dzienniku Personalnym MSWojsk. Pierwsze nadanie odznak zostało ogłoszone 11 listopada 1936 roku[7].

Komendanci szkoły edytuj

Absolwenci edytuj

Kurs 1937–1939[9]
  • por. piech. Stanisław Burbeła[a]
  • por. piech. Czesław Drażba †1940 Charków[11]
  • por. piech. Bolesław Stanisław Kłaczyński[b]
  • por. piech. Zygmunt Koźlikowski[c] SZP/ZWZ, †14 I 1942 KL Mauthausen[14]
  • por. piech. Tadeusz Antoni Moszyński[d]
  • por. piech. Andrzej Markiewicz †1940 Charków[16]
  • por. piech. Alfons Stryszek[17]
  • por. piech. Adam Stysioł ZWZ/AK, †27 VIII 1943
  • por. piech. Jan Sylwester Woźniak[e]
  • ppor. piech. Czesław Grzegorzewski †1940 Charków[19]
  • por. kaw. Tadeusz Biały †1940 Charków[20]
  • por. sap. Kazimierz Wojewoda[f]

Uwagi edytuj

  1. ↑ Por. piech. Stanisław Burbeła ur. 6 czerwca 1913[10].
  2. ↑ Por. piech. Bolesław Stanisław Kłaczyński ur. 9 września 1911[12].
  3. ↑ Por. piech. Zygmunt Koźlikowski ur. 5 lutego 1913[13].
  4. ↑ Por. piech. Tadeusz Antoni Moszyński ur. 2 kwietnia 1908[15].
  5. ↑ Por. piech. Jan Sylwester Woźniak ur. 31 grudnia 1913[18].
  6. ↑ Kpt. Kazimierz Wojewoda w arkuszu ewidencji personalnej podał, że był słuchaczem OST w latach 1935–1937, a od 1 listopada 1937 do 1 czerwca 1939 pełnił służbę w WIG na stanowisku topofrafa. Więcej danych biograficznych w: 6 batalion saperów.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 74 z 26 listopada 1923 roku, s. 692.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 7 listopada 1924 roku, s. 666.
  3. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 3 listopada 1925 roku, s. 626.
  4. ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 22 listopada 1934 roku, poz. 180.
  5. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 11 z 23 sierpnia 1937, poz. 134.
  6. ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 23 września 1935 roku, poz. 98.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 11 listopada 1936 roku, s. 27–28.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 7 listopada 1924 roku, s. 662, zatwierdzony na stanowisku komendanta szkoły.
  9. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 498.
  10. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 97.
  11. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 96.
  12. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 92.
  13. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 90.
  14. ↑ Zygmunt Koźlikowski. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2024-01-26].
  15. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 83.
  16. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 332.
  17. ↑ Alfons Stryszek. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.8570 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-26].
  18. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 100.
  19. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 153.
  20. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 27.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oficerska_Szkoła_Topografów&oldid=72689961”