Okimono
Okimono (jap. 置物, 置き物 oki-mono) – (1) tu: ozdoba, przedmiot dekoracyjny, obiekt umieszczony w tokonomie (wnęce służącej jako przestrzeń dekoracyjna w japońskim pokoju washitsu); (2) przywódca bez realnej władzy[1][2].
W drugiej połowie XIX wieku w Japonii te wyroby artystyczne zastąpiły netsuke, noszone do stroju kimono. Upowszechniał się strój europejski i artyści wykonujący te miniaturowe breloki zaczęli tworzyć okimono. Również w Europie wielu kolekcjonerów zainteresowanych było kupnem takich figurek[3].
Figurki, nieco większe od netsuke, wykonywane były głównie z kości słoniowej. Charakteryzują się różnorodnością tematyczną i wysokim poziomem wykonania[4]. Tak jak w netsuke przedstawiają one różne postacie z dalekowschodniej mitologii, wojowników, gejsze, różne zwierzęta[3]. Artyści stosowali naturalistyczne podejście do tematu, dbali o detale i dekoracyjność przedmiotów[3].
Pod koniec XIX wieku zaczęto także wykonywać okimono z metalu. W 1876 roku zakazano w Japonii noszenia broni białej[3]. Artyści specjalizujący się dotąd w wykonywaniu ozdobnych opraw mieczy zajęli się produkcją figurek okimono. Stosowali oni całą paletę technik zdobniczych metalu jak: cyzelowanie, ażurowanie, rytowanie, zdobienie emalią. Stosowali różne metale i stopy metali w jednym wyrobie, najczęściej jednak wykonywali figurki z brązu[3].
W Japonii powstawały też metalowe, wykonane najczęściej z żelaza, przegubowe rzeźby smoków, homarów, krewetek i innych zwierząt, także szkielety ludzi nazywane jizai-okimono[1]. Kręgosłup takich rzeźb był zbudowany z oddzielnych płyt, które umożliwiały zginanie ciała zwierząt. Czasem ruchome były też kończyny, język, pazury[5].
Galeria edytuj
-
Tygrys wspinający się na skałę -
![Saru-mawashi (showman występujący z małpką)[1]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Sarumawashi%2C_okimono_by_Kogetsu%2C_Japan%2C_c._1890s_-_1912%2C_boxwood%2C_metal_-_Spurlock_Museum%2C_UIUC_-_DSC06045.jpg/140px-Sarumawashi%2C_okimono_by_Kogetsu%2C_Japan%2C_c._1890s_-_1912%2C_boxwood%2C_metal_-_Spurlock_Museum%2C_UIUC_-_DSC06045.jpg)
Saru-mawashi (showman występujący z małpką)[1] -
Siedmioro bogów szczęścia tańczących wokół chramu -
Gablotka -
Smok (jizai-okimono)
![Saru-mawashi (showman występujący z małpką)[1]](/wiki/Plik:Sarumawashi,_okimono_by_Kogetsu,_Japan,_c._1890s_-_1912,_boxwood,_metal_-_Spurlock_Museum,_UIUC_-_DSC06045.jpg)
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 1288, 1444. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ 新明解国語辞典. Tokyo: Sanseido Co., Ltd., 2018, s. 179. ISBN 978-4-385-13107-8.
- ↑ a b c d e Sztuka świata. T. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
- ↑ Małgorzata Martini: Rzeźba w Sztuka japońska w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie Fundacja Kyoto-Kraków Andrzeja Wajdy i Krystyny Zachwatowicz, 1994
- ↑ Przegubowy smok i inne jizai okimono. [dostęp 2021-05-03].