Oktawa – w akustyce jest to relacja dwóch dźwięków o stosunku częstotliwości akustycznych 2:1.

Pojęcia oktawa używa także do określenia pasma częstotliwości, którego górna i dolna granica pozostają w stosunku 2:1; oktawę stanowią trzy kolejne tercje. W tym przypadku definiuje się trzy częstotliwości charakterystyczne dla pasma oktawy:

  • – częstotliwość dolna,
  • częstotliwość środkowa,
  • – częstotliwość górna,

które pozostają w następujących zależnościach:

Zakres dźwięków słyszalnych został podzielony na jedenaście oktaw o częstotliwościach środkowych odpowiednio[1]:

Nr
oktawy
1 11,3 Hz 16 Hz 22,6 Hz
2 22,3 Hz 31,5 Hz[2] 44,5 Hz
3 44,5 Hz 63 Hz[2] 89,1 Hz
4 88,4 Hz 125 Hz 177 Hz
5 177 Hz 250 Hz 354 Hz
6 354 Hz 500 Hz 707 Hz
7 707 Hz 1000 Hz 1414 Hz
8 1414 Hz 2000 Hz 2828 Hz
9 2828 Hz 4000 Hz 5657 Hz
10 5657 Hz 8000 Hz 11314 Hz
11 11314 Hz 16000 Hz 22627 Hz

Korzystając z powyższych wzorów można obliczyć, że najniższa oktawa o częstotliwości środkowej 16 Hz rozciąga się od 11,3 Hz, a najwyższa o częstotliwości środkowej 16 kHz – do częstotliwości 22,6 kHz.

Względna szerokość pasma oktawowego wynosi 70,7% częstotliwości środkowej każdej oktawy.

Na potrzeby analizy infradźwięków i ultradźwięków używa się także podziału na oktawy poniżej i powyżej pasma słyszalnego, budowane w oparciu o ten sam schemat.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. WIDMA TERCJOWE I OKTAWOWE POZIOMU CIŚNIENIA DŹWIĘKU. Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania; Zakład Wibroakustyki i Bio-Dynamiki Systemów, Ćwiczenie nr 5.
  2. a b W zakresie najniższych częstotliwości występują pewne zaokrąglenia, toteż ustalone częstotliwości środkowe oktaw 31,5 Hz (i 63 Hz) nie są dokładną wielokrotnością (i podwielokrotnością) częstotliwości 16 Hz (i 125 Hz).