Osiedle Wysokie[1] – osiedle w Krakowie wchodzące w skład Dzielnicy XVI Bieńczyce, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.

Osiedle Wysokie
Ilustracja
Wieżowce „punktowce” nr 4, 2 i 1 na osiedlu Wysokim - widok od strony ul. Broniewskiego
Państwo

 Polska

Miasto

Kraków

Dzielnica

XVI Bieńczyce

Data budowy

1964–1972

Architekt

Jadwiga Guzicka z zespołem

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Osiedle Wysokie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Osiedle Wysokie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Osiedle Wysokie”
Ziemia50°05′23″N 20°01′07″E/50,089722 20,018611

Historia

edytuj

Osiedle Wysokie stanowi część Bieńczyc Nowych – założenia architektoniczno-urbanistycznego, w zamierzeniu stanowiącego rozbudowę dzielnicy Nowa Huta w kierunku północno-zachodnim. W 1959 roku w wyniku konkursu na projekt założenia wybrano koncepcję autorstwa warszawskiej architekt Jadwigi Guzickiej z zespołem w którym za projekt urbanistyczny odpowiadali Anna Basista i Jan Lewandowski, a za architekturę budynków Kazimierz Chodorowski, Stefan Golonka oraz konstruktor dr inż. Tadeusz Kantarek[2][3][4]. Całe założenie było projektowane dla ok. 30 tys. mieszkańców – ok. 5,5 tys. na jednym osiedlu[2]. Cechuje je luźna zabudowa budynkami wolnostojącymi z przeważającą zabudową 5- i 11-kondygnacyjną. Główną osią zespołu urbanistycznego jest park Planty Bieńczyckie, wzorowane na Plantach Krakowskich, który spaja osiedla wchodzące w skład zespołu w jedną urbanistyczną całość. Wzdłuż parkowej osi zaplanowano obiekty użyteczności publicznej – szkoły, przedszkola, domy handlowe, domy kultury, biblioteki[2][4]. Oprócz Osiedla Wysokiego w skład Bieńczyc Nowych wchodzą jeszcze osiedla Strusia, Kalinowe, Na Lotnisku, Kazimierzowskie, Jagiellońskie, Przy Arce, Niepodległości, Albertyńskie oraz Złotej Jesieni[2][4]. Realizacja zespołu urbanistycznego odbyła się w latach 1962–1979[4].

Osiedle Wysokie było budowane w od połowy lat 60. XX wieku. Pierwsze powstały bloki czteropiętrowe ulokowane w zachodniej części osiedla[5]. Nieco później, bo na przełomie lat 60. i 70. powstał zespół pięciu dziesięciopiętrowych wieżowców tzw. „punktowców” ulokowanych we wschodniej części osiedla od strony ulicy Broniewskiego. Budynki zaprojektowane przez Marię i Jerzego Chronowskich otrzymały w 1972 roku tytuł Mister Krakowa – nagrodę przyznawaną za najlepsze architektoniczne realizacje w mieście[2].

Usytuowanie i rozplanowanie

edytuj

Ograniczone jest ulicami: od północy Mikołajczyka, od wschodu Broniewskiego, od południa Plantami Bieńczyckimi, od zachodu Dunikowskiego[6].

Połowę bloków mieszkalnych na osiedlu stanowią budynki czteropiętrowe – jest ich osiem i są ulokowane w zachodniej części osiedla. We wschodniej części osiedla znajduje się wspomniane pięć wieżowców dziesięciopiętrowych. Tę zabudowę uzupełniają trzy trzypiętrowe bloki tzw. „puchatki”, ulokowane w południowo-wschodniej części osiedla, w bezpośrednim sąsiedztwie Plant Bieńczyckich, na których znajduje się nowo wybudowany plac zabaw. Prócz tego na osiedlu znajdują się liczne pawilony handlowe, usytuowane głównie od strony ulic Dunikowskiego i Mikołajczyka, Szkoła Podstawowa nr 104 oraz III Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego wraz z halą sportową.

Przypisy

edytuj
  1. Mapa Polski Targeo [online], Targeo [dostęp 2020-06-26].
  2. a b c d e Nowa Huta Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku. Kraków: Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, 2018, s. 107, 110. ISBN 978-83-948244-3-3.
  3. Bieńczyce - założenie urbanistyczne. [w:] Krakowski Szlak Modernizmu [on-line]. [dostęp 2019-06-28].
  4. a b c d Bieńczyce osiedla mieszkaniowe i Planty Bieńczyckie. [w:] Stowarzyszenie Architektów Polskich Oddział Kraków [on-line]. [dostęp 2020-05-02].
  5. Ortofotomapa 1965. [w:] juvenia.info [on-line]. [dostęp 2020-05-02].
  6. Google Maps [online], Google Maps [dostęp 2020-06-26].