Wikipedia

Padaczka fotogenna

Padaczka fotogenna (fotoczuła, światłoczuła) – szczególny rodzaj epilepsji, w którym napady wywoływane są szybko zmieniającymi się bodźcami świetlnymi, którymi mogą być m.in. telewizja, gry komputerowe, światła dyskotekowe, a także naturalne źródła światła, tj. jazda samochodem lub rowerem w słoneczny dzień wzdłuż obsadzonej drzewami drogi, wzdłuż płotu, patrzenie na fale morskie. Napady epilepsji fotogennej mogą wywoływać również określone wzory geometryczne, np. czarno-biała szachownica.

Występowanie edytuj

Częstość występowania padaczki fotoczułej jest określana na 1:4000. Dotyczy najczęściej pacjentów między 8 a 18 rokiem życia. Wśród chorych przeważają dziewczynki (1:1,5–2)[1]. Liczba ta obejmuje jednak tylko zdiagnozowane przypadki – przypadków nieujawnionej podatności może być znacznie więcej. Do momentu wystąpienia pierwszego napadu epileptycznego, chory nie wie, że cierpi na padaczkę[2].

Padaczka fotogeniczna a telewizja i gry komputerowe edytuj

Istnieją czynniki, które znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia napadu epileptycznego, także u osób zdrowych. Do najniebezpieczniejszych należą: jasne migotanie z gwałtowną zmianą luminancji, zmiany koloru od lub do nasyconej czerwieni oraz wzory geometryczne składające się z naprzemiennie występujących jasnych i ciemnych elementów. Organizm człowieka może być poddawany tego rodzaju bodźcom na przykład w czasie oglądania telewizji[2].

W grudniu 1997 r. czterosekundowa sekwencja anime Pokémon w odcinku Dennō Senshi Porygon(inne języki), wyemitowana w japońskiej telewizji, spowodowała około 700 przypadków napadów epileptycznych. Spośród hospitalizowanych pacjentów dla 76% był to pierwszy napad[3]. Ostatnio[kiedy?] mówiło się również o przypadkach animowanego logo londyńskiej Olimpiady 2012[4], czy reklamy Citroena DS4 wycofanej za sprawą możliwości wywoływania napadów[5].

W 2020 r. gra Cyberpunk 2077 spotkała się z krytyką, gdy okazało się, że jedna z animacji w scenie gdy postać przechodzi tzw. braindance może wywołać atak padaczki fotogennej[6][7]. W odpowiedzi studio CD Projekt Red wystosowało oficjalny komunikat dotyczący zagrożenia, a następnie zmodyfikowało animację tak by zminimalizować ryzyko wystąpienia ataku[8].

Prawo edytuj

W trosce o bezpieczeństwo widzów w ostatnich latach[kiedy?] wprowadzono na świecie różnego rodzaju dokumenty, zalecające sprawdzanie materiałów przed emisją w telewizji.

Sprawdzanie materiału emisyjnego jest obowiązkowe w Anglii[9] (zalecenie OfCom Guidance Note for Licensees on Flashing Images and Regular Patterns in Television)[10]

Również ITU (międzynarodowy związek telekomunikacyjny, zrzeszający 193 państwa, w tym Polskę) od 2005 roku zaleca sprawdzanie materiałów emisyjnych (ITU-R BT.1702 – Guidance for the reduction of photosensitive epileptic seizures caused by television[11]).

Profesor Graham Harding, ekspert ds. epilepsji fotogennej, konsultant OfComu, ITU i NAB w sprawie wyżej omawianych zaleceń, razem z Cambridge Research Systems Ltd[12] opracował algorytm komputerowy, sprawdzający zgodność materiału z zaleceniami (tzw. test Hardinga) – Harding Flash & Pattern Analyser. Brytyjskie i japońskie stacje telewizyjne oraz firmy postprodukcyjne, sprawdzają materiały na etapie produkcji oraz przed emisją w telewizji – większość z nich posiada licencję na oprogramowanie i zatrudnia wyszkolonych specjalistów, zajmujących się zarówno sprawdzaniem, jak i naprawianiem potencjalnie niebezpiecznych programów[2]. Obserwuje się również tendencję do wzrostu świadomości niebezpieczeństwa płynącego z ekranu wśród firm i nadawców na całym świecie – w trosce o dobre imię marki coraz częściej dobrowolnie poddają swoje produkcje testom Hardinga.

W Polsce możliwość sprawdzenia materiałów emisyjnych online, na etapie produkcji oferuje serwis WWW – www.hardingtestonline.com.[9] W Anglii funkcjonują podobne serwisy WWW – www.onlineflashtest.com [13] oraz www.hardingtest.com.[14]

Zapobieganie edytuj

U chorych na padaczkę fotoczułą istnieją dwa sposoby zapobiegania napadom – prowadzenie farmakoterapii (pochodne walproinianu jako leczenie podstawowe) oraz unikanie lub zmniejszenie stymulacji świetlnej przy korzystaniu z telewizora lub komputera[1].

Zmniejszenie stymulacji świetlnej polega na przestrzeganiu kilku prostych zasad: najlepiej, gdy monitor lub telewizor stoją w odległości co najmniej trzy- czterokrotnie większej od przekątnej ekranu. Pomieszczenie powinno być dobrze oświetlone, bez dużej różnicy kontrastów między ekranem a pomieszczeniem. Korzystne jest ustawienie świecącej lampki za telewizorem. Nie zaleca się korzystania z komputera dłużej niż 20-30 minut. Z innych środków ostrożności można wymienić: stosowanie okularów spolaryzowanych, monitorów małych, najlepiej 12-calowych lub o wysokiej częstotliwości odświeżania (100 Hz), unikanie stresu, zmęczenia, niewyspania[1].

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • Sergiusz Jóźwiak – Dziecko z padaczką w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów[1]
  • Janusz J. Zieliński – Padaczka. Przesądy i rzeczywistość[15].
  • prof. Ansgar Matthes, dr Hansjorg Schneble – Padaczka u dzieci. Poradnik dla rodziców[16].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Sergiusz Jóźwiak: Dziecko z padaczką w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2009. ISBN 978-83-60475-38-6.
  2. ↑ a b c www.hardingfpa.com – strona oprogramowania Harding FPA, służącego do sprawdzania materiałów emisyjnych pod kątem możliwości wywołania napadów epileptycznych. [dostęp 2012-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-12)].
  3. ↑ Nr 2 (marzec/kwiecień 2000). „Gazeta o padaczce. Rozwiązywanie problemów w codziennej praktyce.”. Sanofi-Synthelabo Sp. z o.o.. ISSN 1509-4782. 
  4. ↑ Artykuł na temat animowanego loga Olimpiady 2012 w Londynie. [dostęp 2012-05-16]. (ang.).
  5. ↑ Citroen wycofuje reklamę, bo mogła wywoływać padaczkę [online], Wyborcza.pl, 19 stycznia 2012 [dostęp 2012-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-22].
  6. ↑ Liana Ruppert, Cyberpunk 2077 Epileptic PSA [online], Game Informer [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  7. ↑ Cyberpunk 2077 może powodować ataki epilepsji. CD Projekt RED reaguje [online], ITHardware [dostęp 2022-03-22] (pol.).
  8. ↑ Jay Peters, Cyberpunk 2077’s 1.04 patch makes changes to reduce epilepsy risk [online], The Verge, 11 grudnia 2020 [dostęp 2022-03-22] (ang.).
  9. ↑ a b Hardingtestonline.com – sprawdzanie materiałów video pod kątem możliwości wywołania napadów epileptycznych. [dostęp 2012-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-07)].
  10. ↑ OfCom Guidance Note for Licensees on Flashing Images and Regular Patterns in Television. [dostęp 2012-05-16].
  11. ↑ ITU-R BT.1702 – Guidance for the reduction of photosensitive epileptic seizures caused by television. [dostęp 2012-05-16].
  12. ↑ Cambridge Research Systems Ltd – producent Harding FPA. [dostęp 2012-05-16].
  13. ↑ Onlineflashtest.com – sprawdzanie materiałów video pod kątem możliwości wywołania napadów epileptycznych. [dostęp 2012-05-16].
  14. ↑ Hardingtest.com – sprawdzanie materiałów video pod kątem możliwości wywołania napadów epileptycznych. [dostęp 2012-05-16].
  15. ↑ Janusz J. Zieliński: Padaczka. Przesądy i rzeczywistość.. Warszawa: Państwowy Zakład wydawnictw lekarskich, 1979.
  16. ↑ prof. Ansgar Matthes, dr Hansjorg Schneble: Padaczka u dzieci. Poradnik dla rodziców.. Lublin: Wydawnictwo BiFolium Lublin, 2000. ISBN 83-87991-13-9.

  Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Padaczka_fotogenna&oldid=71250057”