Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie – Ewangelicko-Augsburska parafia w Ozorkowie, należąca do diecezji warszawskiej. Mieści się przy ulicy Zgierskiej. W 2017 liczyła około 30 wiernych[1].
 kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Adres |
ul. Zgierska 2, 95-035 Ozorków |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| kościół | |
| Proboszcz |
ks. Marcin Undas, administrator |
Położenie na mapie Ozorkowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgierskiego  | |
 51°57′33″N 19°18′02″E/51,959167 19,300556
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Osadnicy zaczęli przybywać do Ozorkowa od 1807. Byli to przede wszystkim pracownicy przemysłu sukienniczego. Wśród nich było wielu pochodzenia zagranicznego. Emigracja kontynuowana była po uzyskaniu przez Ozorków praw miejskich w 1816. Ludność osiedlała się również w okolicznych miejscowościach, takich jak Słowik, Pustkowa Góra, Tkaczewska Góra, Wladysławów, Mariampol czy Bądków[2].
Ludność napływowa była w większości wyznawcami luteranizmu, w związku z czym w 1814 powstał związek ewangelików, obejmujący oprócz miasta również pobliskie wsie. Ich duszpasterzem został ks. Fryderyk Ferdynand Schulz. Samodzielną parafię w Ozorkowie powołano 5 czerwca 1826 na mocy decyzji Państwowej Komisji do spraw Religii i Kultury. Właściciel miasta, Ignacy Starzyński, przekazał na rzecz parafii ziemię oraz ogród dla jej księdza, ponadto zobowiązał się do wypłacania dla niego pensji. Wraz z utworzeniem parafii wybudowano kościół, przy którym postawiono drewnianą dzwonnicę. Proboszczem parafii został ks. Karol Fryderyk Haberfeld, pracujący wcześniej w Warszawie. Jego następcą został w 1836 ks. Edward Stiller[2].
Parafia była zamieszkiwana przez majętne rodziny fabrykanckie, które przeznaczały znaczne środki na jej rzecz. Wskutek tego w latach 1840-1842 przeprowadzono budowę nowej świątyni, poświęconej 9 października 1842 przez ks. superintendenta Módla z Kalisza. Wewnątrz kościoła zostały umieszczone dwie tablice pamiątkowe na cześć jego fundatorów[2].
W 1841 do parafii ozorkowskiej przyłączony został filiał w Łęczycy. W 1850 wybudowano także murowaną plebanię[2].
Proboszcz Stiller pełnił posługę aż do śmierci w 1879, został pochowany na cmentarzu w Ozorkowie. Funkcję duszpasterza parafii objął po nim ks. Edward Wilhelm Władysław Lemon. W 1882 radny parafialny Henryk Schlosser własnym kosztem wybudował nową, murowaną dzwonnicę. Wtedy najmniejszy z jej dzwonów przeniesiono na teren cmentarza. Schlosser zfinansował również remont kościoła, szkołę trzyklasową oraz poświęcony 15 kwietnia 1889 dom starców[2].
W 1891 na terenie cmentarza powstał budynek domu grabarza oraz kaplica. W okresie przed wybuchem I wojny światowej parafia w Ozorkowie stanowi jedną z najzamożniejszych parafii w kraju[2].
Proboszcz Edward Lemon zmarł 15 kwietnia 1910, od 1911 jego obowiązki przejął ks. Leon Witold May. W 1916 działalność rozpoczął chór, którym kierował Adolf Modro. W 1913 stanowisko proboszcza objął ks. Adolf Henryk Rondthalter i pełnił je do 1918. Kolejnym duszpasterzem zboru został w 1919 ks. Paweł Otto, funkcję proboszcza sprawował do 1924[2].
Od 1925 kolejnym proboszczem został ks. Teodor Bergmann. Natomiast stanowisko wikariusza rezydującego w Łęczycy pełnił w latach 1935-1936 ks. Adolf Cerecki[2].
W 1935 powstał budynek domu modlitwy filiału Władysławów-Kwilno, mieszczący również siedzibę szkoły, w której pracował Julian Witzke, będący również kantorem filiału. Kantoraty istniały także w pozostałych wsiach zamieszkałych przez ludność ewangelicką, nabożeństwa niedzielne były w nich sprawowane przez kantorów, natomiast posługi świąteczne oraz komunijne sprawował ksiądz z Ozorkowa[2].
W 1936 filiał w Łęczycy został przekształcony w samodzielną parafię, której administratorem został ks. Adolf Cerecki[2].
Po II wojnie światowej budynek kościoła w Ozorkowie został odebrany parafii i przekształcony na obóz dla ludności pochodzenia niemieckiego. Budynki parafialne również zostały zajęte i zamieniono je w mieszkania lokatorskie. Zbór pozbawiony był opieki duszpasterskiej. Po likwidacji obozu świątynia została przejęta przez kościół rzymskokatolicki[2].
Pierwsze powojenne nabożeństwa ewangelickie zaczęły odbywać się na przełomie lat 1947 i 1948 na terenie cmentarza. Prowadzone były przez ks. Karola Kotulę z Łodzi, który został decyzją Konsystorza administratorem parafii. W 1953 kościół parafialny został zwrócony luteranom[2].
Funkcję administratorów parafii pełnili po wyborze ks. Kotuli w 1953 na biskupa księża łódzcy. W 1954 stanowisko to objął ks. Woldemar Gastpary, który działał razem z parafianką Anną Sznajder na rzecz rewindykacji mienia zboru. W parafii pracowali wtedy dwaj praktykanci - na przełomie lat 1954-1955 Janusz Narzyński oraz od 6 maja 1955 Janusz Werner, który od czasu ordynacji w dniu 15 kwietnia 1956 został wikariuszem, a od 1958 administratorem ozorkowskiej parafii. l lipca 1980 stanowisko wikariusza objął ks. Marcin Undas[2], natomiast w 1987 został on administratorem[3].
W 1997 w Ozorkowie odbył się Zjazd Chórów Diecezji Warszawskiej. W latach 1999-2000 dokonano remontu budynku plebanii. Kolejnym remontem objęto w 2005 salę parafialną[2].
Współczesność edytuj
Nabożeństwa w Kościele Dwunastu Apostołów odbywają się w każdą niedzielę i święta[4].
Parafia włącza się w akcje charytatywne, jak przygotowanie prezentów świątecznych dla dzieci na Ukrainie. Działa także na rzecz dzieci z Ozorkowa. Działają godziny biblijne, lekcje religii oraz spotkania dla dzieci prowadzone w ramach Ozorkowskiego Klubu Dobrej Nowiny przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Miłość Edukacja Dojrzałość[2]. Czynna jest wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego[5].
Parafia administruje dwoma czynnymi cmentarzami ewangelickimi:
- w Ozorkowie -
Parafianie byli ongiś chowani na nieczynnych już cmentarzach m.in.:
- w Ozorkowie - mieści się przy ul. Cmentarnej, od zachodu ograniczony ul. Sienkiewicza[7]. Znajduje się na stoku wysoczyzny, opadającym ku południu i zachodowi, tak jak i sąsiadujący od północy tzw. "stary" cmentarz rzymskokatolicki[8]. W pobliżu znajduje się dawny kirkut przy ul Sosnowej, funkcjonujący w latach 1821-1942 oraz dawny cmentarz choleryczny z XIX w. w okolicy ul. Nowokrzeszewskiej i Wiejskiej[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Anna Maria Kruś, Zmiany funkcjonowania Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego po 1918 r. na obszarze współczesnego województwa łódzkiego, w świetle uwarunkowań geograficzno-politycznych, Uniwersytet Łódzki, 2019, s. 62.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie - Dzieje Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Ozorkowie. [dostęp 2018-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-25)].
- ↑ Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie - Duszpasterze. [dostęp 2018-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-25)].
- ↑ Luteranie.pl - Ozorków
- ↑ Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie - Wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego. [dostęp 2018-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-25)].
- ↑ Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie - Cmentarze. [dostęp 2018-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-19)].
- ↑ geoportal.gov.pl [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2021-05-17].
- ↑ Stanisław Frątczak, Spacer po Ozorkowie Trasa 2: Cmentarz Ewangelicko-Augbsburski, „Wiadomości Ozorkowski”, 10 (256/II), Miejska Biblioteka Publiczna im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Ozorkowie, październik 2012, s. 34-35, ISSN 1234-6284, Indeks:382086 [dostęp 2021-05-17], pismo samorządowe.
- ↑ Stanisław Frątczak, Spacer po Ozorkowie Trasa 2: Cmentarz Ewangelicko-Augbsburski (cd), „Wiadomości Ozorkowski”, 11 (257), Miejska Biblioteka Publiczna im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Ozorkowie, listopad 2012, s. 25, ISSN 1234-6284, Indeks:382086 [dostęp 2021-05-17], pismo samorządowe.