Paweł Wasiljewicz Zielenin (ros. Павел Васильевич Зеленин; ur. 1902, zm. 1965) – funkcjonariusz NKWD, w okresie II wojny światowej funkcjonariusz radzieckiego kontrwywiadu wojskowego Smiersz, generał porucznik (od 26 maja 1943 roku)[1].

Paweł Zielenin
Павел Васильевич Зеленин
generał porucznik generał porucznik
Data i miejsce urodzenia

1902
Zaporoże

Data śmierci

1965

Przebieg służby
Lata służby

1918–1954

Formacja

Armia Czerwona
NKWD
MGB

Jednostki

Smiersz

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Order Lenina Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa II klasy (ZSRR) Order „Znak Honoru”

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie kowala[1]. Od 1918 roku w Armii Czerwonej, a od 1920 roku w organach Czeka na kolei Ukrainy[1]. Od 1929 roku członek WKP(b)[1]. W 1941 roku szef Pierwszego Zarządu NKGB Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, szef wydziału kontrwywiadu NKWD Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej i szef Specjalnego Oddziału NKWD 30 Armii[2].

W latach 1941–1943 szef Oddziałów Specjalnych NKWD Frontu Południowego, Frontu Północno-Kaukaskiego, Grupy Czarnomorskiej i Frontu Południowo-Zachodniego[2].

W latach 1943–1944 szef kontrwywiadu Smiersz Frontu Zachodniego, a w latach 1944–1945 szef kontrwywiadu Smiersz 3 Frontu Białoruskiego[2]. W 1945 roku uczestniczył w obławie augustowskiej na terenie Polski[1].

W latach 1945–1947 szef kontrwywiadu Grupy Wojsk Radzieckich w Niemczech[2].

W latach 1947–1948 w dyspozycji Biura Kadr Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR (MGB)[1]. W grudniu 1948 roku zwolniony z MGB do rezerwy ze względów zdrowotnych[1]. W październiku 1951 roku aresztowany pod zarzutem „działalności wywrotowej w organach MGB”[1]. 23 sierpnia 1952 roku skazany na podstawie art. 58-1 „b” Kodeksu karnego RFSRR na przymusowe leczenie „w izolacji”[1]. W 1954 zwolniony na mocy amnestii i pozbawiony rangi generała postanowieniem № 2395-1145ss Rady Ministrów ZSRR z 3 grudnia 1954 roku za „kompromitujące czyny niegodne wysokiej rangi generała podczas pracy w organach bezpieczeństwa państwowego”[1].

Odznaczenia edytuj

Odznaczony dwoma Orderami Lenina (1 kwietnia 1943 i 21 lutego 1945), trzema Orderami Czerwonego Sztandaru (28 września 1943, 4 lipca 1944 i 3 listopada 1944), Orderem Suworowa II Klasy (19 kwietnia 1945)[3], Orderem „Znak Honoru” i odznaką honorowego funkcjonariusza Czeki (8 maja 1938)[4].

Bibliografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j N. Pietrow, Малая Катынь (ros.) novayagazeta.ru 7 czerwca 2011 [dostęp 2011-06-09]
  2. a b c d Biografia w serwisie generals.dk generals.dk (ang.) [dostęp 2011-06-09]
  3. "СМЕРШ". russiamilitaria.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-10)]. (ros.). russiamilitaria.ru [dostęp 2011-06-08]
  4. Кто руководил органами госбезопасности: 1941-1954 [online], memo.ru [dostęp 2024-04-25].