Paznokietnik ostrygowy
Paznokietnik ostrygowy (Hypocenomyce scalaris (Ach. ex Lilj.) M. Choisy – gatunek grzybów z rodziny Ophioparmaceae[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd |
incertae sedis |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
paznokietnik ostrygowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Hypocenomyce scalaris (Ach. ex Lilj.) M. Choisy Bull. mens. Soc. linn. Soc. Bot. Lyon 20: 133 (1951) | |
.jpg)
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ophioparmaceae, Incertae sedis, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten zdiagnozowany został w 1792 r. przez E. Achariusa i S. Liljeblanda jako Lichen scalaris. Do rodzaju Hypocenomyce przeniósł go w 1805 r. M. Choisy i nazwa nadana przez tegoż autora jest według Index Fungorum prawidłowa.
Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]:
- Biatora ostreata (Hoffm.) Fr. 1845
- Lecanora ostreata (Hoffm.) Rabenh. 1845
- Lecanora scalaris (Gray) A. Dietr., 1837
- Lecidea ostreata (Hoffm.) Schaer. 1828
- Lecidea scalaris (Ach. ex Lilj.) Ach. 1803
- Lepidoma scalare Gray 1821
- Lichen scalaris Ach. ex Lilj. 1792
- Parmelia ostreata (Hoffm.) Fr. 1831
- Patellaria ostreata (Hoffm.) Wallr. 1831
- Placodium ostreatum (Hoffm.) Link 1833
- Psora scalaris (Ach. ex Lilj.) Hook. 1844
- Schaereria ostreata (Hoffm.) Gyeln. 1937
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski. Synonimy polskie: krążniczka ostrygowa[2], paznokietnik ostrygowaty[4].
Charakterystyka edytuj
Plecha z glonami protokokkoidalnymi składa się z licznych, drobnych łuseczek o muszelkowatym, kolistym, lub nerkowatym kształcie i nieco odstających od podłoża. Górna ich strona ma barwę szarożółtą, żółtozielonawą, oliwkową lub brunatną. Sąsiednie łuski często dachówkowato zachodzą na siebie. Pojedyncza łuska ma szerokość 0,5-1,5(2) mm i taką samą długość. Na spodniej stronie oraz na brzegach łuski występują drobne, ziarenkowate urwistki o jasnożółtej barwie[4]. Reakcje barwne: rdzeń K + czerwony, C -, P + pomarańczowy lub P-[5]. Hypotecjum o barwie od jasnobrązowej do ciemnobrązowej, epitecjum zielone. W miąższu występują kryształki barwiące się pod wpływem podchlorynu wapnia na czerwono. Reakcje barwne: kora i rdzeń C+ czerwony, KC+ czerwony, K -[6]. Pod wpływem UV miąższ i urwistki świecą na biało[4].
Owocniki występują bardzo rzadko. Mają średnicę 0,5–1,5 mm, są czarne i powyginane, a ich płaskie lub nieco tylko wypukłe tarczki są niebieskoszaro przyprószone[4]. W jednym worku powstaje po 8 jednokomórkowych askospor o rozmiarach 7–8 × 3–4 μm[4]. Pyknidia siedzące, czarne, występujące na górnej lub dolnej powierzchni. Powstają w nich pykniospory o rozmiarach 5–7,5 μm
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy[7]. W Polsce jest pospolity na obszarze całego kraju[4].
Rośnie na korze drzew i na drewnie, zarówno na drzewach liściastych, jak i iglastych. Wyjątkowo tylko występuje na podłożu skalnym[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2014-10-20]. (ang.).
- ↑ a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-10-20]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2014-06-02].
- ↑ a b Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2014-10-20].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-10-20].