Perillula reptans

gatunek rośliny

Perillula reptans Maxim.gatunek roślin z monotypowego rodzaju Perillula Maxim. z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), występujący endemicznie w środkowej i południowej Japonii oraz w archipelagu Nansei[4], gdzie zasiedla lasy w okolicach strumieni[5].

Perillula reptans
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

Perillula

Gatunek

Perillula reptans

Nazwa systematyczna
Perillula reptans Maxim.
Bull. Acad. Imp. Sci. Saint-Pétersbourg, sér. 3, 20: 463 (1875)[3]

Nazwa naukowa rodzaju jest zdrobnieniem łacińskiej nazwy innego monotypowego rodzaju Perilla, do którego należy pachnotka bazyliowata[6]. Nazwa gatunkowa jest imiesłowem łacińskiego czasownika reptare, oznaczającego „czołgać się”, „pełzać”[7]. Nazwa zwyczajowa tej rośliny w języku japońskim to スズコウジュ („suzukōju”)[8].

Morfologia edytuj

Pokrój
Rośliny zielne o wysokości 20-30 cm[9].
Pęd
Podziemne, krótkie kłącze[5]. Łodyga czworokątna, słabo rozgałęziona, owłosiona[9].
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe[9]. Blaszki liściowe owalne lub rombowate, owłosione, o szerokości 1-2,2 cm i długości 2-4 cm, spiczaste, z szerokoklinowatą nasadą[9], głęboko ząbkowane[5].
Kwiaty
Drobne, o wielkości 5-6 mm[9], zwisające na długich szypułkach z wierzchotkowatego kwiatostanu[9]. Kielich dzwonkowato-lejkowaty, o tylnych działkach szerokospiczastych, przednich dłuższych[5]. Rurka kielicha pierścieniowata poniżej gardzieli. Korona kwiatu szerokodzwonkowata, biała, pięciopłatkowa, lekko dwuwargowa, u nasady zwężona i pierścieniowata wewnątrz[5]. Cztery pręciki położone w 2 parach o różnej długości. Para przednia dłuższa i nieznacznie wychylona ponad koronę. Pylniki położone równolegle lub lekko rozbieżnie, połączone małym łącznikiem. Słupek krótki[5].
Owoce
Orzeszki o odwrotniejajowatym kształcie, gładkie[5], o długości 1,7 mm[9].

Biologia i ekologia edytuj

Rozwój
Wieloletnie geofity ryzomowe[5], kwitnące od września do listopada[9].
Interakcje z innymi gatunkami
Rośliny są żywicielami pasożytniczych grzybów z rodzaju Cercospora[10].
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 14[11].

Systematyka edytuj

Gatunek w monotypowym rodzaju Perillula Maxim., zaliczanego do plemienia Elsholtzieae Burnett w podrodzinie Nepetoideae w rodzinie jasnotowatych[12]. Gatunek ten tworzy wraz z Ombrocharis dulcis z monotypowego rodzaju Ombrocharis klad siostrzany dla wszystkich pozostałych rodzajów z plemienia Elsholtzieae[13].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-07-16] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2020-07-16]. (ang.).
  4. Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-07-16]. (ang.).
  5. a b c d e f g h Klaus Kubitzki, Joachim W. Kadereit: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 7: Flowering Plants. Dicotyledons: Lamiales (except Acanthaceae including Avicenniaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 2004. DOI: 10.1007/978-3-642-18617-2. ISBN 978-3-642-18617-2. (ang.).
  6. Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Plant Names: Common Names, Scientific Names, Eponyms, Synonyms, and Etymology. T. 3 (M-Q). CRC Press, 2000. ISBN 0-8493-2676-1. (ang.).
  7. David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-511-47376-0.
  8. Jinzo Matsumura, Ryōkichi Yatabe: Nippon Shokubutsumeii or nomenclature of Japanese plants in Latin, Japanese and Chinese. Z.P. Maruya, 1884, s. 136. DOI: 10.5962/bhl.title.127452.
  9. a b c d e f g h Suzukoju, Perilla reptans. [dostęp 2020-07-30]. (jap.).
  10. Togashi Kogo, Katsuki Shigetaka. New or noteworthy Cercosporae from Japan.. „Annals of the Phytopathological Society of Japan”. 20 (2-3), s. 71-72, 1955. (ang.). 
  11. Tsuneo Funamoto, Makoto Ogawa. Karyomorphology of Perillula reptans Maxim., Lamiaceae, endemic species in Japan. „Chromosome Botany”. 9 (3), s. 69–71, 2014. International Society of Chromosome Botany. DOI: 10.3199/iscb.9.69. ISSN 1881-5936. (ang.). 
  12. Genus: Odontostomum. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-07-16].
  13. Ya-Ping Chen, Bryan T. Drew, Bo Li, Douglas E. Soltis i inni. Resolving the phylogenetic position of Ombrocharis (Lamiaceae), with reference to the molecular phylogeny of tribe Elsholtzieae. „Taxon”. 65 (1), s. 123–136, 2016-03-08. Wiley. DOI: 10.12705/651.8. ISSN 0040-0262. (ang.).