Perseidy
rój meteorów
Perseidy (PER) – jeden z najbardziej regularnych rojów meteorów, którego orbita przecina się każdego roku z ziemską w dniach 17 lipca – 24 sierpnia. Maksimum roju obserwuje się pomiędzy 12 i 13 sierpnia. Rój związany jest z kometą 109P/Swift-Tuttle. Podczas okresu występowania roju radiant przemieszcza się przez gwiazdozbiory Kasjopei, Perseusza i Żyrafy (w maksimum aktywności znajduje się w pobliżu gwiazdy η Persei). Jego przeciętna aktywność w ostatnich latach wynosi około 100 ZHR.
 Pozycje radiantu PER w poszczególnych dniach w roku 2009 | |
| Symbol IMO |
PER |
|---|---|
| Charakterystyka radiantu | |
| Gwiazdozbiór | |
| α |
03:04 |
| δ |
+58 |
| Prędkość w atmosferze |
59 km/s |
| Widoczność roju | |
| Okres występowania | |
| Maksimum | |
| Aktywność |
wysoka |
| ZHR |
100 |
| Widoczność w Polsce |
tak |
| Obiekt macierzysty | |
| Obiekt macierzysty | |
Są one obserwowane od około 2000 lat, zaś najwcześniejsze informacje o obserwacjach pochodzą z Dalekiego Wschodu[1]. Czasem nazywane są „łzami świętego Wawrzyńca”, co wiąże się z datą jego domniemanej męczeńskiej śmierci 10 sierpnia[2].
Rój widoczny jest od około połowy lipca każdego roku, ze szczytem aktywności pomiędzy 9 i 14 sierpnia. Meteory widoczne są na całym niebie, ale z powodu parametrów orbity komety Swifta-Tuttle’a Perseidy są najlepiej widoczne na półkuli północnej. Zwykle najwięcej Perseidów obserwuje się w drugiej połowie nocy i nad ranem, ponieważ wówczas radiant znajduje się wystarczająco wysoko nad horyzontem.
| Rok | Okres aktywności | Szczyt aktywności |
|---|---|---|
| 2024 | 17 lipca – 24 sierpnia | 12 sierpnia godz. 13:00–16:00 UT[3] (ZHRmax 51)[4]. Zmniejszona widoczność spowodowana była wystąpieniem zorzy polarnej (silnej burzy geomagnetycznej G4)[5] |
| 2023 | 14 lipca – 1 września | 13 sierpnia 8:00 UT[6] (ZHRmax 68)[7]. 14 sierpnia 2:00 UT Ziemia prawdopodobnie przelatywała przez pozostałość po warkoczu komety Swifta-Tuttle’a z czasu jej przejścia w pobliżu Słońca w 69 roku p.n.e.[8] Nów był 16 sierpnia. |
| 2022 | 17 lipca – 24 sierpnia | 12–13 sierpnia (ZHRmax 50) (pełnia była 12 sierpnia)[9] |
| 2021 | 17 lipca – 24 sierpnia[10] | 11–12 sierpnia (ZHRmax 150) (nów był 8 sierpnia)[11] |
| 2020 | 16 lipca – 23 sierpnia[12] | 12–13 sierpnia (ZHRmax 100) (pełnia była 3 sierpnia)[12] |
| 2019 | 17 lipca – 24 sierpnia | 12–13 sierpnia[13] (ZHRmax 80) (pełnia była 15 sierpnia) |
| 2018 | 17 lipca – 24 sierpnia | 11–13 sierpnia[14] (ZHRmax 60) |
| 2017 | 17 lipca – 24 sierpnia | 12 sierpnia[15] |
| 2016 | 17 lipca – 24 sierpnia | 11–12 sierpnia[16] (ZHRmax 150) |
| 2015 | 10 lipca – 24 sierpnia | 13 sierpnia (ZHRmax 95)[17] |
| 2014 | 20 lipca – 18 sierpnia | 12–13 sierpnia (ZHRmax 68)[18]. Słabsze meteory były niewidoczne z powodu silnego światła Księżyca, którego pełnia nastąpiła 10 sierpnia wraz ze zjawiskiem Superksiężyca. |
| 2013 | 10 lipca – 17 sierpnia | 12 sierpnia (ZHRmax 109)[19] |
| 2012 | 10 lipca – 25 sierpnia | 12 sierpnia (ZHRmax 122)[20] |
| 2011 | 20 lipca – 19 sierpnia | 12–13 sierpnia (ZHRmax 58)[21] |
| 2010 | 23 lipca – 24 sierpnia | 12 sierpnia (ZHRmax 91)[22] |
| 2009 | 14 lipca – 24 sierpnia[23] | 13 sierpnia (ZHRmax 173)[23][24]. Słabsze meteory były niewidoczne z powodu silnego światła Księżyca |
| 2008 | 25 lipca – 24 sierpnia[25] | 13 sierpnia (ZHRmax 116)[25] |
| 2007 | 19 lipca – 25 sierpnia[26] | 13 sierpnia (ZHRmax 93)[26] |
Galeria
edytuj-
Meteor z roju Perseidów widoczny po lewej stronie Drogi mlecznej -
Gwiazdozbiór radiantu -
2 meteory Perseid z oznaczonym radiantem -
Perseidy 2010 -
Bolid z roju Perseidów o jasności −9 mag, który pojawił się podczas maksimum w nocy z 11 na 12 sierpnia 2016 roku o godzinie 23:59 UTC
Zobacz też
edytuj
Przypisy
edytuj- ↑ Perseids. Meteorshowersonline.com. [dostęp 2009-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-10)].
- ↑ Science: Tears of St. Lawrence. TIME, 1926-08-23. [dostęp 2009-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-15)].
- ↑ Jurgen Rendtel, 2024 Meteor Shower Calendar [online], International Meteor Organization, s. 12 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Perseids 2024: visual data quicklook [online], International Meteor Organization, 2024 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Severe G4 geomagnetic storm [online], SpaceWeatherLive, 12 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Robert Lunsford, Viewing the Perseid Meteor Shower in 2023 [online], American Meteor Society (AMS) [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Perseids 2023: visual data quicklook [online], International Meteor Organization, 2023 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ IMO Meteor Org, X.com [online], 5 sierpnia 2023 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Perseids 2022: visual data quicklook [online], International Meteor Organization, 2022 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Dominic Ford, Perseid meteor shower 2021 [online], In-The-Sky.org, 12 sierpnia 2021 (ang.).
- ↑ Elizabeth Howell, Perseid meteor shower of 2021 thrills skywatchers [online], Space.com, 14 sierpnia 2021 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ a b Perseid meteor shower 2020: When and where to see it in the UK [online], Royal Museums Greenwich, 23 lipca 2020 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Perseid meteor shower 2019: When and where to see it in the UK [online], Royal Museums Greenwich [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Sarah Lewin, Perseid Meteor Shower 2018: When, Where & How to See It [online], Space.com, 9 lipca 2018 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Sarah Lewin, Perseid Meteor Shower 2017: When, Where & How to See It [online], Space.com, 26 lipca 2017 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Perseid Meteor Shower 2016: When, Where & How to See It [online], 2 sierpnia 2016 [dostęp 2024-08-13] (ang.).
- ↑ Perseids 2015: visual data quicklook. International Meteor Organization. [dostęp 2016-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-15)].
- ↑ Perseids 2014: visual data quicklook. International Meteor Organization. [dostęp 2014-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
- ↑ Perseids 2013: visual data quicklook. International Meteor Organization. [dostęp 2014-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
- ↑ Perseids 2012: visual data quicklook. International Meteor Organization. [dostęp 2014-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-15)].
- ↑ Perseids 2011: visual data quicklook. International Meteor Organization. [dostęp 2014-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
- ↑ Perseids 2010: visual data quicklook. International Meteor Organization. [dostęp 2010-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)].
- ↑ a b Perseids 2009: visual data quicklook. International Meteor Organization. [dostęp 2009-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
- ↑ Meteor Shower Streaks Across the Sky. nationalgeographic.com. [dostęp 2009-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-30)].
- ↑ a b Perseids 2008: visual data quicklook. International Meteor Organization. [dostęp 2009-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)].
- ↑ a b Perseids 2007: first results. International Meteor Organization. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-30)].