Wikipedia

Petricz

miasto w Bułgarii

Petricz (bułg. Петрич) – miasto w Bułgarii, w obwodzie Błagojewgrad, siedziba administracyjna gminy Petricz. Według danych szacunkowych Ujednoliconego Systemu Ewidencji Ludności oraz Usług Administracyjnych dla Ludności, 15 czerwca 2020 roku miejscowość liczyła 30 058 mieszkańców[1].

Petricz
Петрич
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Bułgaria

Obwód

Błagojewgrad

Gmina

Petricz

Kmet

Dimityr Bryczkow

Powierzchnia

80,421 km²

Wysokość

168 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


30 058
506 os./km²

Nr kierunkowy

0745

Kod pocztowy

2850

Tablice rejestracyjne

Е

Położenie na mapie Bułgarii
Mapa konturowa Bułgarii, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Petricz”
Ziemia41°23′43″N 23°12′25″E/41,395278 23,206944
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny
Dom Baby Wangi – mistyczki, znachorki i prorokini
Surwa w Petriczu
Centrum miasta
Miejski deptak
Widok na miasto, w tle góry Ograżden
Pomnik Poległych dla Ojczyzny
Popiersie Nikoły Parapanowa – uczestnika bułgarskiego ruchu narodowo wyzwoleńczego w Macedonii
Iwan Antonow – protojerej, uczestnik walki o utworzenie egzarchatu bułgarskiego w Macedonii

Historia edytuj

Tereny Petricza zostały włączone do państwa bułgarskiego w 837 roku w wyniku wojny bułgarskiego chana Presjana przeciwko Cesarstwu Bizantyjskiemu. W późnośredniowiecznym okresie XII–XIV wieku Petricz stał się silną twierdzą – częścią systemu fortyfikacyjnego południowo-zachodniej Bułgarii[2]. Świadczą o tym pozostałości średniowiecznej fortecy Gjaur kalesi, wokół której pierwotnie powstało miasto[2]. Przynajmniej w XIII–XIV wieku miasto składało się z dwóch części – twierdzy, czyli tzw. ufortyfikowane centrum miasta i nieufortyfikowane zewnętrzne miasto, ale z połączonymi wieżami, arteriami wejściowymi i wyjściowymi[2]. Miasto znalazło się pod panowaniem osmańskim po 1395 roku, kiedy to zostało włączone do sandżaku Kiustendił jako ośrodek niezależnej nahiji[3]. W latach panowania osmańskiego Petricz zyskał muzułmański wygląd. Bułgarzy uciekli w głąb góry Ograżden, aby trzymać się z dala od arbitralności Turków. Osmański podróżnik Evliya Çelebi odwiedził Petricz w 1652 roku i poinformował, że miejscowość ma 240 niezbyt dobrze rozwiniętych domów z ogrodami; meczet, kaplicę i tylko jedną banię[4]. Petricz znany jest przede wszystkim z produkcji rolnej: pszenicy, jęczmienia, żyta, owsa, bawełny, ryżu, tytoniu, owoców, wśród których ważne miejsce zajmują kasztany. W okresie bułgarskiego odrodzenia, wraz z rozwojem rzemiosła i handlu, miasto i jego ludność rosły. W 1845 r. miasto odwiedził rosyjski slawista Wiktor Grigorowicz, będąc w drodze ze Strumicy do Serres, w „Eseju o podróżach po europejskiej Turcji” napisał:

Miasto Peterch jest pełne rozpadających się domów i pięknych ogrodów. Nie ma cerkwi ani szkoły. Jeśli wierzyć mieszkańcom, Turcy nie zezwalają na ich budowę[5].

W 1857 r. dzięki pracy i funduszom całej chrześcijańskiej ludności miasta wybudowano pierwszą w mieście cerkiew, Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny. W świątyni wprowadzono nabożeństwo w języku greckim, a na jej dziedzińcu otwarto grecką szkołę[6]. W 1868 roku ukończono budowę pierwszej bułgarskiej cerkwi w mieście (Św. Mikołaja), która stała się centrum walk ludności bułgarskiej z grecką propagandą[7]. Na mocy traktatu pokojowego z San Stefano z 1878 r. miasto weszło w granice wyzwolonej Bułgarii. W 1900 r. według statystyk Wasiła Kynczowa („Macedonia. Etnografia i statystyka”) miasto liczyło już 7190 osób, z czego 2450 Bułgarów, 4600 Turków, 40 Wołochów i 100 Cyganów[8]. Podczas wojny bałkańskiej w październiku 1912 Petricz został wyzwolony przez czetę wojewody Nikoli Parapanowa. Sześćdziesiąt sześć osób z miasta wstąpiło w szeregi Wewnętrznej Macedońsko-Adrianopolskiej Organizacji Rewolucyjnej[9]. W październiku 1925 roku, podczas grecko-bułgarskiego konfliktu granicznego, znanego jako incydent Petriczki, miasto zostało zbombardowane przez armię grecką[10]. Mieszkańcy Petricza zdecydowanie oparli się siłom greckim i nie pozwolili na podbicie miasta[10].

Religia edytuj

W mieście znajdują się cerkwie:

oraz:

Zabytki edytuj

Do rejestru zabytków wpisane są:

  • Obszar chroniony Bełasica
  • Dom–muzeum Baby Wangi
  • Pomnik Poległych dla Ojczyzny, poświęcony jest mieszkańcom, którzy zginęli podczas wojen bałkańskich (1912–1913)[11]

Obyczaje edytuj

Miejscowych Kukierów nazywa się Stanczinari[12]. Ich obyczaje są kultywowane w czasie święta surwy, 1 stycznia[12]. Impreza co roku przyciąga tysiące osób[12]. Choć opiera się na lokalnych amatorach, impreza przyciąga coraz więcej gości z kraju i zagranicy[12]. W ostatnich latach zauważono ciekawy trend – w zgrupowaniach wszystkich dzielnic znajdują się przedstawiciele innych grup etnicznych (głównie Cyganie), więc problem opozycji etnicznej, typowy dla poprzednich edycji imprezy, został bardzo rozsądnie wyeliminowany[12].

Sport edytuj

W mieście funkcjonuje klub piłkarski Bełasica Petricz, stworzony w 1920 roku.

Osoby związane z miejscowością edytuj

Urodzeni edytuj

Zmarli edytuj

Związani edytuj

Miasta partnerskie edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Таблица на населението по постоянен и настоящ адрес. Единна система за гражданска регистрация и административно обслужване на населението. [dostęp 2021-10-12]. (bułg.).
  2. ↑ a b c Boris Cwetkow: Селищната мрежа в долината на Средна Струма през Средновековието. Sofia: 2002, s. 62.
  3. ↑ Christo Matanow: Югозападните български земи през XIV век. Sofia: 1986.
  4. ↑ Ewlija Czelebi: Пътепис. Sofia: 1972, s. 280–282.
  5. ↑ Wiktor Grigorowicz: Очеркъ путешествія по Европейской Турціи. Moskwa: 1877.
  6. ↑ Christo Tasew: Борба за национална просвета в Мелнишкия край. Sofia: Народна просвета, 1987.
  7. ↑ Todor Tarakow: Българската църковна община в Петрич (1868–1878). Błagojewgrad: Пирински край. Краеведски изследвания, 1996.
  8. ↑ Wasił Kynczow: Македония. Етнография и статистика. Sofia: Българското книжовно дружество, 1900, s. 186. ISBN 954430424X.
  9. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912–1913 г.: Личен състав по документи на Дирекция „Централен военен архив“. Sofia: Главно управление на архивите, Дирекция „Централен военен архив“ В. Търново, 2006, s. 869–870. ISBN 954-9800-52-0.
  10. ↑ a b Dimityr Tjulekow: Обречено родолюбие. ВМРО в Пиринско 1919–1934. Błagojewgrad: 2001, s. 145–149.
  11. ↑ Dimitrina Byczwarowa: Паметникът „Загинали за Родината“. Petricz: Сборник от публикувани материали, 2012, s. 32–34.
  12. ↑ a b c d e Русалийските и станчинарските игри – минало и настояще. web.archive.org, 2007-01-07. [dostęp 2021-10-13]. (bułg.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Petricz&oldid=70703370”