Petter włóczęga
Petter włóczęga (tytuł oryg. Luffar-Petter) – szwedzka niskobudżetowa komedia krótkometrażowa z 1922 w reżyserii i według scenariusza Erika A. Petschlera. Film uznaje się za oficjalny debiut aktorski Grety Garbo, która wystąpiła w nim pod swoim prawdziwym nazwiskiem Greta Gustafsson[3][4]. Petter włóczęga inspirowany był komediami reżyserowanymi przez Macka Sennetta dla Keystone Studios[2].
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1922 |
| Data premiery |
26 grudnia 1922 |
| Kraj produkcji | |
| Język |
plansza tekstowa w języku szwedzkim |
| Czas trwania |
35–40 minut[1] |
| Reżyseria |
Erik A. Petschler |
| Scenariusz |
Erik A. Petschler |
| Główne role |
Erik A. Petschler |
| Zdjęcia |
Oscar Norberg |
| Produkcja |
Erik A. Petschler |
| Dystrybucja |
Petschler Productions |
| Budżet | |
Większość współczesnych źródeł podaje, że oryginalna wersja filmu trwała 75 minut, lecz zachowane kopie są dwukrotnie krótsze (35–40 minut)[1].
Fabuła edytuj
Peter (Erik A. Petschler) dołącza do armii po ucieczce przed skutkami romansu. Greta Nordberg (Greta Garbo) jest jedną z córek burmistrza (Helmer Larsson) z wojska. Jej ojciec jest majorem, u którego w mieście stacjonuje pułk armii Pettera. Eskapady Pettera obejmują romans z Gretą oraz podszywanie się i kończenie jego małżeństwa z bogatą wdową[2].
Obsada edytuj
Opracowano na podstawie materiału źródłowego[5][6]:
- Erik A. Petschler – Luffar-Petter / Erik Silverhjälm
- Helmer Larsson – Juppe Larsson, burmistrz i major
- Gucken Cederborg – Gucken Nordbergh, żona burmistrza
- Tyra Ryman – Tyra Nordberg, pierwsza córka
- Greta Garbo – Greta Nordberg, druga córka (wym. w czołówce jako Greta Gustafsson)
- Iréne Zetterberg – Iréne Nordberg, trzecia córka
- Carl F. Olsson – Fredrik Olsson, policjant
- Anna Brandt – Ottilia Asterblad
- Mona Geijer-Falkner – Mona-Lisa Olsson
- Valdemar Dalquist – Matteus Dahlqvist, fotograf
- Carl-Gunnar Wingård – Manservant, sługa
- Mary Gräber – pani Bruné
- Agnes Clementsson – Amalia Clämming
- Lily Böös – Lily Broms
- Axel Westerlund – Tobias Österlund
Produkcja edytuj
Casting edytuj
W lipcu 1922 reżyser komedii slapstickowych Erik. A. Petschler, nazywany w środowisku filmowym szwedzkim Mackiem Sennettem, udał się w towarzystwie dwóch aktorek, Gucken Cederborg i Tyry Ryman, do domu towarowego PUB w Sztokholmie, gdzie zaproponował kontrakt filmowy młodej ekspedientce w dziale sukien Grecie Gustafsson[7]. Po pomyślnym przejściu zdjęć próbnych początkująca aktorka 22 lipca złożyła wymówienie w pracy, jako główną przyczynę podając „chęć grania w filmach”[8].
Realizacja edytuj
W początkowym założeniu Petschler chciał realizować zdjęcia do filmu w Sztokholmie, aby dzięki temu zredukować koszty i jak najszybciej ukończyć całe przedsięwzięcie. Ówczesne przepisy zabraniały kąpieli w granicach miasta, wskutek czego film nagrywano w Dalarö, miejscowości oddalonej od stolicy Szwecji o godzinę drogi parowcem[8]. Inną scenerią było Norrtälje[2]. Reżyser wspominał w późniejszym czasie, że większa część aktorów niechętnie zbliżała się dowody, poza Gretą Garbo. Podczas nagłej ulewy początkująca aktorka zaimprowizowała wraz z Tyrą Ryman w kostiumach kąpielowych dziki indiański taniec, co Petschler porównywał do „pobudzającego widoku dla bogów”[8]. Za pięć dni zdjęciowych Garbo otrzymała wynagrodzenie w wysokości 50 koron[8]. Okres zdjęciowy trwał od 9 sierpnia do 28 września 1922[2].
Odbiór edytuj
Premiera i recenzje kinowe edytuj
Premiera Petera włóczęgi miała miejsce 26 grudnia 1922[5] w kinie Odéon-Teatern[9]. Film otrzymał w większości negatywne recenzje[2]. Szwedzki magazyn „Swing”, w jednej z nielicznych pochlebnych opinii napisał: „[Film] może nie być w stanie konkurować z zagranicznymi wzorami w zakresie zabawnych sytuacji i technicznej finezji; ale choć zażywające kąpieli amerykańskie piękności mogą być ładniejsze i subtelniejsze, to nasze Szwedki mają w sobie więcej świeżości i czaru”[10], dodając, że „Greta Gustafsson może i zostanie szwedzką gwiazdą kina, lecz wyłącznie ze względu na swą anglosaską aparycję”[9]. Garbo, w wywiadzie udzielonemu magazynowi „Photoplay” w kwietniu 1930, odnosząc się do swojego występu w filmie, przyznała, że była to „najbardziej szalona rzecz, jaką kiedykolwiek zrobiłam”[11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Bret 2015 ↓, s. 38.
- ↑ a b c d e f Luffar-Petter. [dostęp 2019-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-23)]. (ang.).
- ↑ Michael Conway, Dion McGregor, Mark Ricci: The Films of Greta Garbo. The Citadel Press, 1968, s. 35. ISBN 0-8065-0148-0.
- ↑ Swenson 1997 ↓, s. 62.
- ↑ a b Swenson 1997 ↓, s. 611.
- ↑ Bret 2015 ↓, s. 520.
- ↑ Bret 2015 ↓, s. 36.
- ↑ a b c d Bret 2015 ↓, s. 37.
- ↑ a b Bret 2015 ↓, s. 45.
- ↑ Paris 1997 ↓, s. 61.
- ↑ Paris 1997 ↓, s. 59.
Bibliografia edytuj
- David Bret: Greta Garbo. Adam Tuz (tłum.). Prószyński i S-ka, 2015. ISBN 978-83-8069-178-0. (pol.).
- Karen Swenson: Greta Garbo: A life Apart. Scribner, 1997. ISBN 978-0-684-80725-6. (ang.).
- Barry Paris: Garbo. Ullstein, 1997. ISBN 3-548-35720-2. (niem.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Petter włóczęga w bazie IMDb (ang.)
- Petter włóczęga w bazie Filmweb